Of je doet aan polyamorie

05 jan 2018

Hoe vind je geluk? Die vraag staat deze weken centraal bij Vox. Simone van Saarloos treedt graag buiten de geëigende hokjes. Zeker als het op liefde aankomt. ‘Van jongs af aan keek ik naar al die monogame heterorelaties en wist ik: dit wil ik niet.’

‘Wie heeft er hier ooit een polyamoreuze relatie gehad?’ In de LUX-zaal, die deze avond in november in het teken staat van een Radboud Reflects-evenement over polyamorie, steekt meer dan de helft van de aanwezigen zijn hand op. Het grootste deel van de andere helft zegt erin geïnteresseerd te zijn. Wie denkt dat er alleen hippies in de zaal zitten, heeft het mis. Het publiek is van alle soorten en leeftijden: studenten, dertigers, vijftigplussers, mannen en vrouwen.

De reactie van de zaal suggereert iets: polyamorie — het hebben van meerdere liefdesrelaties op hetzelfde moment — is bezig aan een opmars. Natuurlijk zit er vertekening in het antwoord van de zaal: naar een lezing over polyamorie gaan nou eenmaal relatief veel ‘polyamoreus geïnteresseerden’. Maar toch: het evenement was meer dan uitverkocht.

Veiligheid

Over die polyamorie vertelt filosoof Simone van Saarloos deze avond in LUX. Twee jaar geleden schreef ze het boek Het monogame drama. Monogame relaties op zich zijn niet het probleem, betoogt ze. Maar wél dat we die nodig lijken te hebben om een succesvol en gelukkig leven te leiden. ‘Wat we nu zien, denk ik, is dat mensen lange, monogame relaties

Simone van Saarloos. Foto: Roger Cremer

willen omdat ze comfort en veiligheid zoeken in een geïndividualiseerde wereld. De buitenwereld is schijnbaar zo eng, dat we relaties nodig hebben om veiligheid en vertrouwdheid te ervaren. Maar ik denk: als die afstand tussen een veilig privéleven en een onveilige buitenwereld zo groot is, moeten we dáár dan niet iets aan doen?’

En dus noemt ze zichzelf ‘een eeuwige single in verbinding’. Dat is een term die volgens haar meer recht doet aan de werkelijkheid. Want in principe is iedereen alleen, kwetsbaar en op zoek naar connectie met anderen. ‘Kijk, ik pleit niet voor een soort hedonistisch shoppen, waarbij je elke week een ander hebt’, vertelt Van Saarloos later die week aan de telefoon. ‘Het gaat mij júíst om verbinding. Maar waarom zou je die niet met verschillende mensen aan kunnen gaan?’

Simon(e)

Van Saarloos laat niet veel los over haar persoonlijke leven. Wat we wel weten: ze is altijd druk, heeft inmiddels drie boeken uitgegeven, woont de helft van de tijd in Nederland en de helft in de VS, studeerde ooit literatuurwetenschap en filosofie, maar heeft nu een afkeer van ‘alleen maar dode witte mannen lezen’. Ze heeft verschillende relaties met mannen en vrouwen. Haar naam schrijft ze sinds kort als Simon(e) — met haakjes om de ‘e’ dus — om het effect van gender in haar naam te benadrukken. En bij de laatste verkiezingen stond ze op de lijst van BIJ1, de politieke partij van Sylvana Simons die de Tweede Kamer net niet haalde.

‘De witte monogame heteroman heeft het makkelijker dan de zwarte lesbische polyamoreuze vrouw’

Duidelijk is: Van Saarloos gaat liever niet mee in het hokjesdenken en ‘alles maar doen zoals het hoort’. Zeker niet als het op de liefde aankomt. ‘Van jongs af aan keek ik naar al die monogame heterorelaties en wist ik: dit wil ik niet. Gaandeweg, door te lezen, na te denken en uit te proberen, kwam ik erachter dat de polyamorie veel beter bij mij past.’

Geluk is niet haar hoofddoel, zegt Van Saarloos. ‘Het punt is dat veel mensen zeggen: wees gewoon jezelf, dan word je gelukkig. Maar dat ‘jezelf zijn’ is niet voor iedereen even vanzelfsprekend. De witte monogame heteroman heeft het nog altijd makkelijker dan de zwarte lesbische polyamoreuze vrouw. Om tegen zo iemand te zeggen ‘wees gewoon lekker jezelf’, dat werkt niet. Daarvoor moet er eerst wat veranderen in onze samenleving.’

Familiefeestje

Dus treedt ze zelf buiten de monogame hokjes — en stimuleert ze anderen dat ook te doen. Ook studenten. ‘Die worden toch vaak aangemoedigd om ofwel die lange relatie te hebben ofwel elke avond met een ander naar bed te gaan. Aan de ene kant heb je die tante die op elk familiefeestje vraagt of je al een relatie hebt. Aan de andere kant is er de studentencultuur van dates scoren en onenightstands.’ Maar je hoeft je volgens Van Saarloos niet in die twee hokjes te laten duwen. Je kunt je best openstellen voor meerdere mensen.

Een samenleving heeft baat bij het idee dat we het allemaal blijven doen zoals het hoort, stelt ze. Dat is lekker ordelijk. Maar daardoor vergeten we dat monogamie ook maar gewoon een uitgevonden spel is: het kan ook anders. ‘Kijk naar Facebook. Daar heb je drie opties: je bent in een relatie, je bent single of ‘it’s complicated’. Ik zou willen zeggen: het is áltijd complicated.’

Komt ze dan geen obstakels tegen? ‘Ja, natuurlijk. Ik ben ook weleens jaloers. Maar het punt is: in íedere relatie heb je weleens problemen. Als je het gebaande pad volgt, valt het wat minder op. Dan staat er in elk vrouwenblad: is de sprankeling ook weg uit jullie relatie? Bij polyamorie zijn er weer andere dingen. Maar als je daarnaar durft te kijken, blijken het echt geen onoverkomelijke problemen te zijn.’

‘Ik heb een geliefde die zelf monogaam is en er goed mee leeft dat ik andere relaties heb. Maar weet je waar ze wel last van heeft? Al die mensen die steeds tegen haar zeggen: ‘Goh, ik zag Simone gisteren met een ander rondlopen, word je daar nou niet jaloers van?’ Voor haar is het prima, maar die stigma’s — díe zijn de belemmering.’

[kader-xl]In het kort
Simone van Saarloos (1990) is schrijver, columnist en politicus. Ze studeerde filosofie en literatuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en The New School in New York. In 2015 publiceerde ze het boek Het monogame drama, waarin ze pleit voor polyamorie.

Met Niña Weijers presenteerde ze in 2013 De seksistische talkshow, met alleen vrouwelijke gasten. Van Saarloos schrijft columns voor nrc.next en stond bij de afgelopen verkiezingen op de kandidatenlijst van de partij van Sylvana Simons. [/kader-xl]

Dit artikel verscheen ook in de Vox-special over geluk.

2 reacties

  1. Stijn schreef op 5 januari 2018 om 21:03

    Waarom worden gespierde mannen zo uitgelicht? Waarom dragen de vrouwen zoveel bedekkende kleding maar de mannen niet? Waarom zijn er op deze foto alleen witte mensen te zien? Waarom wordt er gekozen voor zo’n seksueel beeld, terwijl polyamorie veel meer behelst dan het onderhouden van contact met meerdere sekspartners?

    Ik zie het gebruik van dit beeld als een gewelddadige act jegens verschillende minderheden die mijns inziens net zo veel recht op liefde hebben als jij, ik of Simone van Saarloos.

  2. Pim schreef op 3 december 2018 om 15:53

    Omdat Nederland een conservatief land is, waar men eerst wacht totdat stereotypes over gender worden aangevallen of ter discussie gesteld in het buitenland (lees: de Angelsakische wereld), om deze tactieken vervolgens voorzichtig in de eigen polder uit te proberen. Verder vind ik dat Simone van Saarloos het hokjesdenken niet ontstijgt, ze valt wel degelijk in een wit, hoogopgeleid, autochtoon kader.

    Óf, ik heb het helemaal mis en de foto boven het artikel is een vette en zeer ironische knipoog naar het stereotype van bodybuildende mannen à la Men’s Health die in plaats van de vrouwen hun kleren hebben uitgetrokken. Ik hoop op deze laatste interpretatie, alhoewel we dan weer een gender onbalans zouden kunnen krijgen die naar de andere kant door slaat..

    Voorts ben ik van mening dat iedereen relaties en verbindingen aan moet gaan waar hij of zij (of alles daartussenin of combinaties van man / vrouw) zich goed bij voelt en zich vooral niet door de maatschappij of religie moet laten belemmeren.

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!