De politieke leiders van de Eurozone komen vanavond bij elkaar in Brussel voor een topoverleg waar de gezamenlijke aanpak van de economische crisis wordt besproken. Maar de tegenstellingen zijn groot. Leidt de Eurotop tot een echte oplossing?

Hefboomeffect
Met Angela Wigger, politiek econoom aan de Radboud Universiteit, bespreken we de verschillende voorstellen die op tafel liggen. ‘De Franse regering, vertegenwoordigd door Sarkozy wil van het noodfonds (EFSF) een soort bank maken, die staatsobligaties van noodlijdende regeringen opkoopt. Die obligaties deponeert het EFSF vervolgens bij de Europese Centrale Bank (ECB). De ECB staat dus garant voor deze obligaties. Dit leidt tot een hefboomeffect.’ De Duitse regering is bang voor inflatie. Wigger: ‘Vanwege dit garantiemechanisme moet de ECB immers geld bijdrukken.’

Nieuw instituut
Duitsland zit er niet op te wachten dat de ECB met slechte leningen komt te zitten. De Duitsers willen een oplossing waardoor financiële markten een deel van het risico bij een nieuw op te richten EU instituut kunnen laten verzekeren. De reserves van de ECB worden dan minder sterk aangeboord dan bij het Franse voorstel. Er zijn daarnaast meer plannen om de financiële sector aan banden te leggen. Wigger: ‘Zo is er naast een belasting op financiële transacties en het aanpakken van belastingontduiking, ook het plan om de liquiditeitseisen voor banken te verhogen, waardoor banken minder ruimte hebben om te speculeren. Maar de banken zijn natuurlijk tegen deze voorstellen.’

Groeiprobleem
Volgens Wigger schieten alle voorstellen eigenlijk te kort. Dieper dan de Eurocrisis ligt een ‘groeiprobleem’. ‘Alle voorstellen zijn erop gericht de groei weer aan te trekken door de financiële sector te helpen. Maar de reële economieën worden zo niet gered. Griekenland verhoogt de btw, bezuinigt op de infrastructuur, scholing en verzorgingsstaat, en snijdt kortom in de welvaart. Belastingopbrengsten worden hierdoor ook structureel lager. We moeten de Griekse economie op duurzame wijze helpen, in plaats van de financiële sector redden. Door alle opgelegde bezuinigingen is het alsof je een anorexiapatiënt op dieet zet.’ In plaats van de focus op groei moeten we volgens Wigger over krimp nadenken: ‘Alle besproken plannen zijn geen oplossing voor het probleem dat we nu eenmaal niet eindeloos kunnen doorgroeien.’ / Sjoerd Huismans