Vanavond spreekt filosoof Hans Schnitzler in de Vereeniging over zijn nieuwe boek: Digitale Detox. Twee studenten en de gespreksleider van de avond probeerden het in de kerstvakantie uit. 'Eén avond droomde ik zelfs dat ik niet op mijn mobiel kon.'

Wat gebeurt er als je offline gaat in een wereld die altijd online is? Filosoof Hans Schnitzler liet zijn studenten een week zonder mobiel en internet leven. Het resultaat schreef hij op in een boek: De digitale detox – de worstelingen van de smartphone-mens. Vanavond spreekt Schnitzler voor een goed gevulde Vereeniging over zijn bevindingen. Twee studenten van de Radboud Hounours Academy én Lisa Doeland, gespreksleider van de avond, ondergingen zelf een detox tussen kerst en oud en nieuw.

Lisanne Sellies (21, scheikunde): ‘Meer verslaafd dan ik dacht’ 

‘Na een week zonder mobiel en internet merkte ik dat ik meer verslaafd ben dan ik dacht. Je kunt niet even een vriend opzoeken, want laten we eerlijk zijn: je hebt geen idee waar ze zijn. Maar je kunt ook niet zomaar op Netflix of wat dingen opzoeken voor je studie. Of gewoon op je mobiel kijken, als je ergens staat te wachten. Soms had ik zó’n misgevoel. Eén avond droomde ik zelfs dat ik niet op mijn mobiel kon, en verder iedereen wel. In het echt viel dat trouwens wel mee. Een vriendin deed zelfs mee met mijn detox, uit solidariteit.

Wel vonden veel mensen het lastig dat ik niet bereikbaar was. Tijdens de detoxweek ging ik een dagje weg naar Antwerpen, en mijn ouders vonden het toch niet fijn dat ik dan niet kon bellen, stel dat er iets gebeurde. Daar hebben we het ook wel over gehad: hoe deden zij dat vroeger dan? Uiteindelijk was het daar eigenlijk heel fijn. Ik had veel meer aandacht voor de stad en kon er veel meer van genieten, doordat ik niet steeds dingen aan het opzoeken was op mijn mobiel.’

Yana van de Sande (20, kunstmatige intelligentie en communicatiewetenschap): ‘Zonder mobiel het nieuwe jaar in’ 

‘Een week voor mijn detox kwam ik een hele leuke jongen tegen. Eerst hoorde ik niks, maar de nacht voordat ik mijn telefoon uit zou zetten, kreeg ik een berichtje. Of ik die week wilde afspreken. Uiteindelijk hebben we snel een datum, tijd en plaats afgesproken, en elkaar een paar dagen later ontmoet. Het was fantastisch. Als je geen telefoon hebt, ben je je bewuster van degene tegenover je. Ik kon niet even mijn vriendinnen sturen hoe het was, maar dat gaf niet: ze zaten al bij iemand thuis te wachten voor het geval ik nog langs zou komen.

Ik denk niet dat digitalisering per se iets negatiefs is. Normaal zit ik ook niet zoveel op mijn mobiel. Voor mij heeft de week me vooral bewust gemaakt hoe afhankelijk ik ben van mijn telefoon: even de route opzoeken in Google Maps, even googelen welke films er draaien, even een vriendin whatsappen. En de Top 2000 luisteren. Het duurde echt dagen voordat ik de juiste frequentie had gevonden op een analoge radio. Met oud en nieuw zijn mijn vrienden en ik allemaal zonder mobiel het nieuwe jaar in gegaan. In plaats van iedereen te bellen en sms’en, waren we gewoon met elkaar.’

Lisa Doeland (35, programmamaker bij Radboud Reflects): ‘Al snel ging het mis’

‘Eerst dacht ik, die detox komt helemaal niet goed uit. Maar op het allerlaatste moment besloot ik het toch te doen. Ik belde wat mensen om te zeggen dat ik niet te bereiken zou zijn, en dat alle afspraken zoals normaal zouden doorgaan. Ze vroegen: wat nou als er iets gebeurt? Er heerst toch een gevoel dat je niet zomaar onbereikbaar kunt zijn.

Al snel ging het mis. Eerst besloot ik dat het een digitale detox was, en dat ik dus best mocht sms’en en bellen. Toen ging WhatsApp na drie dagen weer aan. Ik moest iemand bereiken en had het gevoel dat dat via WhatsApp móest, omdat we normaal ook altijd zo communiceren. Alsof bellen een inbreuk zou maken op haar tijd. Eigenlijk dus verslavingsgedrag, als ik er nu op terugkijk. Uiteindelijk heb ik alleen de hele week zonder Facebook en mail gedaan.

Het gaat misschien ook niet over geheelonthouding, want dan werkt het als een soort crashdieet: voor een week lukt het, maar daarna ga je weer terug naar je oude patroon. De vraag is denk ik eerder: hoe kunnen we de techniek op een goede manier gebruiken zonder dat we de macht over onszelf kwijtraken? Wie weet koop ik ooit weer een oud Nokiaatje.’

De lezing van filosoof Hans Schnitzler is vanavond om 19.30 uur in de Vereeniging. Voor meer info, klik hier.