Filosoof Hub Zwart verrast met alweer een nieuw boek
Weinig wetenschappers zullen de productie halen van Hub Zwart, hoogleraar Filosofie van de Natuurwetenschappen. Al twintig jaar lang levert hij elke twee jaar een nieuw boek af, met als jongste loot De filosofie van het luisteren, dat gisteren werd gepresenteerd in boekhandel Roelants. Het boek is een duiding van de macht van de muziek. ‘Muziek is in staat ons op te tillen.’ De schrijfdrift van Hub Zwart, bijna 52 jaar, is nauwelijks te bevatten. De eerste reacties op de uitnodiging bij de presentatie van zijn jongste boek luidden dan ook: ‘Alweer een boek?’, en: ‘Wat is jouw geheim?’. De afgelopen twintig jaar schreef hij tien boeken, reflecties op ogenschijnlijk uiteenlopende onderwerpen als lezen, schrijven, denken, de betekenis van beelden, en – sinds gisteren – de betekenis van muziek. Wagner In zijn praatje gisteren onthulde Zwart iets van het ‘geheim’. ‘Ik ben filosoof geworden omdat ik graag schrijf, zie het als een soort verslaving, een noodzaak, een existentiële drang’. Aanvankelijk had Zwart een ander idee voor een boek, maar het ‘thema muziek drong zich op’. ‘Het boek schrijft zichzelf en ik heb het zijn gang laten gaan.’ Het nieuwe boek van Zwart laat zich lezen als een ode aan Richard Wagner, de Duitse componist die ruim een halve eeuw na zijn dood omstreden werd als favoriet van nazi-Duitsland. Toeval of niet: de boekpresentatie gisteren viel samen met de aankondiging van een Wagner-concert in Israël, waar Wagner bijna tachtig jaar in de ban is geweest. De opera’s van Wagner hanteert Zwart om de macht van de muziek te duiden. ‘Wagner is niet alleen maar mooi, hij is in staat nieuwe werelden op te roepen’, aldus Zwart gisteren over de betekenis van de componist. Aboriginals Natuurlijk klonk er gisteren muziek, uiteraard een lied van Wagner (Träume) en natuurlijk was er een feestredenaar, de Twentse hoogleraar Kunst en Technologie Petran Kockelkoren. Hij ging op geheel eigen manier met het boek op de loop, door vrijelijk te associëren op de macht van de muziek. Dat bracht hem onder meer bij de songlines van de Aboriginals, een zingende verbeelding van de ons omringende wereld. De Twentse hoogleraar over de kracht van muziek: ‘Het is niet alleen een reactie op ervaringen, het roept nieuwe ervaringen op. Muziek is in staat ons op te tillen.’ / Paul van den Broek Hub Zwart De Filosofie van het luisteren Uitgeverij Vantilt. ISBN 978 94 6004 0887