Twee dagen voor CERN misschien wel de ontdekking van het higgsdeeltje bekend maakt, houdt Tevatron zijn eigen feestje. Zij hebben gemeten hoe zwaar het deeltje moet zijn, als het bestaat. Fermilab bij Chicago presenteerde net, maandag 2 juli om 16:00 Nederlandse tijd, de eindanalyse van tien jaar data verzamelen in de Amerikaanse deeltjesversneller. Ze leveren tot nu toe de  sterkste aanwijzing voor het lang gezochte higgsdeeltje. ‘Hoewel het Tevatron niet voor het ontdekken van higgsdeeltjes is gemaakt, is het toch gelukt een eerste glimp ervan te zien,’ zei Sijbrand de Jong, hoogleraar aan de Radboud Universiteit en leider van de Nederlandse Nikhef groep in het DZero-experiment in Chicago. ‘Hoewel we niet honderd procent zeker kunnen zijn, is er een duidelijke hint en ook een eerste directe massameting. Als het higgsdeeltje bestaat, heeft het een massa van ongeveer 130 maal de massa van het proton. Het is nu verder aan de Large Hadron Collider (LHC) bij CERN.’ Belangrijke Radboudbijdrage De hoge-energiefysici van de Radboud Universiteit Nijmegen en het Nikhef waren nauw betrokken bij het ontwikkelen van de methoden om ook de laatste beetjes informatie uit de 500 miljard botsingen te persen die sinds maart 2001 zijn opgenomen. Vorige week promoveerde Melvin Meijer nog op een deelresultaat. ‘Mooi om te zien dat wij als Nederlandse groep de juiste keuzes hebben gemaakt, we hebben op de juiste plekken gekeken,’ zei Frank Filthaut van de Radboud Universiteit en Nikhef. Hij speelt een belangrijke rol bij DZero. Inmiddels zoekt Filthaut ook bij het ATLAS-experiment bij de LHC naar het higgsdeeltje. ‘De resultaten van vandaag en de metingen van de LHC vullen elkaar perfect aan en helpen ons zo om een compleet beeld te krijgen.’ Overmorgen (4 juli 9:00) is er een persconferentie op CERN, waar de nieuwste LHC-resultaten van de zoektocht naar het higgsdeeltje bekend gemaakt zullen worden. Iets meer ontdekt De Tevatronfysici concludeerden dat de kans dat we me een higgs look-a-like te maken hebben 1 op 550 is. Dat is weer iets zekerder dan de berekeningen die in maart door CERN bekend werden gemaakt. Het higgsdeeltje is in Amerika kortom een beetje meer ontdekt. Maar nog niet echt. / Iris Roggema, foto Reider Hahn