De ontdekking van de Heilige Graal van de fysica, het Higgsdeeltje, is een kwestie van maanden, zegt fysicahoogleraar Nicolo de Groot. De Groot vertelt woensdagavond hoe belangrijk dat is voor de wetenschap tijdens een lezing over het Higgsdeeltje. ‘Dit is het jaar van de waarheid’.   

Afgelopen december vonden onderzoekers op CERN, Europees centrum voor onderzoek naar elementaire deeltjes in Genève, al een duidelijke hint voor het bestaan van het Higgsdeeltje. ‘We hebben nu meer data maar nog geen extra aanwijzingen. Maar, we zien nog steeds een hint’, zegt Nicolo de Groot, hoogleraar experimentele deeltjesfysica en onderzoeker bij de deeltjesversneller in CERN.

Energie
Het Higgsdeeltje is het ontbrekende puzzelstuk van het Standaardmodel van de fysica, een ‘theorie van alles’ die de kleinste bouwstenen beschrijft en de krachten daartussen. Volgens de theorie zou het Higgsdeeltje de andere deeltjes massa geven. Net zoals deeltjes ook pas zichtbaar worden in interactie met fotonen. Fysici hopen Higgs te ontdekken door in een deeltjesversneller protonen met extreem veel energie op elkaar te laten botsen. Daarbij zou het Higgsdeeltje kunnen ontstaan.

Niet zwaar
De Groot en zijn collega’s zijn op CERN druk doende alle data te analyseren op aanwijzingen van de Higgs. Dat is zoeken naar een speld in een hooiberg: ze moeten de paar unieke botsingen filteren uit data afkomstig van een deeltjesversneller die 400 botsingen per seconde produceert. De onderzoekers weten inmiddels wel steeds beter waar ze moeten zoeken. Uit de analyses tot nu toe blijkt dat het Higgsdeeltje niet superlicht maar ook niet zwaar kan zijn. ‘We verwachten dat het gewicht zit tussen 120 en 130 giga-elektronvolt’ (ter vergelijking: een waterstofatoom is ongeveer 1 giga-elektronvolt).

Nieuwe data
In april start de analyse van nieuwe data. De Groot en zijn collega’s op CERN kijken er naar uit. ‘Als die nieuwe data er net zo mooi uitzien als de data die we tot nu toe hebben verzameld, dan hangen we de vlag uit. Dan kunnen we de ontdekking claimen.’ / Foto Bert Beelen / Tekst Martine Zuidweg

Het Higgsdeeltje. Lezing op woensdag 7 maart in het Collegezalencomplex, Mercatorpad 1. Na de lezing wordt Nicolo de Groot kritisch ondervraagd door Luca Consoli, universitair docent Wetenschap en samenleving.