Een klein bedrijf draaiende houden tijdens een pandemie, laat staan beginnen, is niet eenvoudig. Hoe doe je dat? Twee Radboud-studenten en een Radboud-alumna delen hun ervaringen. ‘Als je een klein bedrijf runt, ben je voortdurend aan het leren.’

2020 en 2021 waren rampzalige jaren voor kunstenaars of eigenaren van kleine bedrijven. Nanette Ashby valt in beide categorieën. Toch heeft de 22-jarige studente Kunst en Cultuur uit Duitsland niet alleen haar kleine online-bedrijf draaiende weten te houden – ze heeft het ook nog eens weten uit te breiden. ‘Mijn bedrijf is specifiek gericht op het verbinden van mensen, precies wat mensen nodig hebben. Dat is ook de reden is dat ik zo goed door de coronacrisis ben gekomen.’

Notitieboekjes en ansichtkaarten

Sinds 2016 toont Ashby op YouTube hoe haar dagboeken tot stand komen en laat ze haar kijkers zien hoe ze die verfraait. Terwijl ze dit doet, vertelt ze over haar leven. In de loop der jaren is ze naast het maken van videos begonnen met het verkopen van notitieboekjes en ansichtkaarten met haar illustraties. Volgens Ashby is het succes van haar bedrijf in het afgelopen jaar echter niet alleen te danken aan die verkoop. ‘Dat is vooral ter aanvulling, daar ligt niet de nadruk op. De focus ligt vooral op mensen en de samenleving.’ De quarantaines en lockdowns hebben daar een markt voor gecreëerd.

Nu mensen meer tijd thuis doorbrengen denken ze vaker na over hun leven en het vastleggen ervan, zegt Ashby. Tegelijkertijd zijn ze ook op zoek naar menselijk contact. ‘Ik praat veel in mijn video’s, vooral over mijn leven en wat ik meemaak. Mensen over de hele wereld hebben me berichten gestuurd om te zeggen dat mijn video’s hen door de quarantaine hebben geholpen, juist omdat er iemand tegen je praat.’

Liefdadigheidsevenementen

Vanaf het begin van de pandemie heeft de 22-jarige zich ingezet op het sociale aspect van haar bedrijf. Enerzijds via op abonnementen gebaseerde platforms zoals Patreon, waar ‘patrons’ kunnen deelnemen aan Zoom-gesprekken of via lootjes trekken cadeautjes kunnen uitwisselen. Anderzijds via liefdadigheidsevenementen zoals een quarantainedagboek-project, waarmee Ashby geld heeft ingezameld voor UNICEF.

‘Het is heel hard werken, en je krijgt er niet voor betaald.’

Ashby denkt erover om in de toekomst een fysieke winkel te openen, waar ze workshops wil gaan geven en andere lokale kunstenaars ruimte wil bieden om hun werk te verkopen. ‘Er is echter nog een lange weg te gaan voordat je als klein bedrijf een dergelijke stap kan zetten. Mensen denken vaak ten onrechte dat je meteen succes hebt als je je eigen bedrijf start, maar vooral in het begin is het heel hard werken, en je krijgt er niet voor betaald.’

Ondernemersgeest

Vooral voor net afgestudeerden is de toegang tot de arbeidsmarkt door de pandemie verslechterd. Daardoor is het aantrekkelijk geworden voor jonge professionals om een bedrijf je op te zetten. ‘De arbeidsmarkt lijkt minder toegankelijk’, zegt Mike van der Burg, die aan het begin van de pandemie zijn bachelor in de Engelse Taal en Cultuur behaalde. ‘Voordat ik met mijn master begon had ik een half tussenjaar en heb ik verschillende pogingen ondernomen om een baan te vinden. Maar er was gewoon niks beschikbaar.’

Samen met zijn vriendin Andra Maciuca, die in de zomer van 2020 haar master in Psychologie van Arbeid, Organisatie en Gezondheid behaalde aan de Radboud Universiteit, heeft hij een klein bedrijf opgericht dat gespecialiseerd is in linodruk. Van der Burg en Maciuca hebben afgelopen oktober besloten de sprong in het diepe te wagen en een klein bedrijf te starten. ‘We waren altijd al ondernemende types’, zegt Maciuca. ‘Maar toen de pandemie begon, hadden we plotseling alle tijd van de wereld en zijn we dit commerciële idee verder gaan ontwikkelen.’

Volgens van der Burg was het vooral de flexibiliteit van online onderwijs die het mogelijk heeft gemaakt om de start van hun bedrijf te combineren met het volgen van een voltijdse master. ‘Maar we hebben het nog steeds erg druk. Ik moet mijn tijd zorgvuldig indelen.’ Voor zowel Van der Burg als Maciuca ligt de prioriteit nog steeds bij de studie en het vinden van een baan. ‘We zijn met linodruk begonnen uit pure liefhebberij. We doen het omdat we er echt lol in hebben’, zegt Maciuca. ‘Als we er daarnaast wat geld mee kunnen verdienen, is dat geweldig. Maar we gaan er niet vanuit dat het onze belangrijkste inkomstenbron zal worden.’

Vijf jaar

De steun die ze kregen van vrienden en familie was voor beiden het hoogtepunt van de start van hun bedrijf. ‘We hadden het niet verwacht, maar iedereen stond achter ons idee’, vertelt Maciuca. Het meest kenmerkende aspect van ondernemerschap volgens Maciuca, Van der Burg en Ashby is dat je voortdurend voor nieuwe uitdagingen wordt gesteld. ‘Ik heb nu bijna vijf jaar een eigen bedrijf en ik leer nog steeds nieuwe dingen,’ aldus Ashby. ‘Maar’, concludeert Maciuca, ‘dat is ook het leuke aan een eigen bedrijf. Het is een continue leerervaring.’