Een restrictief migratiebeleid helpt niet tegen illegale migratie – integendeel. Er blijft vraag naar goedkope arbeid en er zijn altijd inwoners van EU-landen waar de levensstandaard een stuk lager ligt dan in Nederland, bereid die arbeid te leveren. Dat stelde juriste Cathelijne Pool in haar proefschrift dat ze, vanwege haar overlijden vorig jaar, niet heeft kunnen verdedigen. Afgelopen vrijdag werd het manuscript alsnog gepresenteerd aan de Radboud Universiteit.

Pool deed onderzoek naar de migratie van Polen naar Nederland; kort nadat ze het manuscript van haar proefschrift had ingeleverd, stierf ze. Een van haar stellingen werd afgelopen vrijdag in Nijmegen verdedigd door Joanne van der Leun, hoogleraar Criminologie aan de Universiteit Leiden (en expert in onder meer vreemdelingenbeleid en migratie),  in aanwezigheid van Pools partner, familie, vrienden en vakgenoten, onderzoekers van het migratierecht.

Geschiedenis herhaalt zich
Legaal regelen van vraag en aanbod is voor alle partijen de beste oplossing, stelde Pool. Dan worden ze volgens minimumloon of een CAO betaald en hebben ze aanspraak op arbeidsrechten. Pools studie beschrijfthoe de Nederlandse overheid tussen 2001 en 2007 heeft gereageerd op de komst van de Poolse migranten. Die geschiedenis lijkt zich nu te herhalen, met werknemers uit Bulgarije en Roemenië.
Het tijdstip van presentatie was goed gekozen: afgelopen vrijdagochtend kondigde minister Kamp (Sociale zaken en werkgelegenheid) strengere regels aan voor arbeidsmigranten uit Polen en andere Oost-Europese EU-landen.
Pools promotor Kees Groenendijk betoogde bij de presentatie dat deze maatregelen strijdig zijn met Europese regels. Uit de studie van Cathelijne Pool blijkt dat  de Nederlandse overheid de afgelopen tien jaar een aantal keren de Europese regelgeving negeerde en daarvoor ook meermaals op de vingers werd getikt door de Europese Commissie.en het Europese Hof van Justitie.

Pools geleerd
Copromotor Anita Böcker van het Centrum voor Migratierecht schetste de grote inzet en de gedrevenheid waarmee de overleden promovenda, van huis uit antropologe, het onderzoek tot het hare maakte. Ze sprak met werkgevers, uitzendbureaus, bemiddelaars en talloze  Poolse arbeidsmigranten; daarvoor leerde ze ook hun taal. De studie was afgerond, de stellingen geformuleerd, het voorwoord was geschreven, toen Cathelijne Pool afgelopen zomer overleed. / Bets Berntsen

Cathelijne Pool
Migratie van Polen naar Nederland in een tijd van versoepeling van migratieregels
Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 2011