Hoe moet een wetenschapper of een beleidsmaker zich gedragen op Facebook of Twitter? Zelf weten ze het vaak ook niet precies. Taalkundige Wilbert Spooren bestudeert de ongelukjes die gepaard gaan met de introductie van de nieuwe media. ‘Twitter is geen plek om als publieke figuur een privémening te ventileren.’

Hij spreekt liever van ‘discourse’ dan van ‘boodschap’ als het gaat om media-inhoud. ‘Zoals Dick Maas al zei: boodschappen doe je bij de Albert-Heijn.’ En dat is ook het verschil tussen hem als taalkundige en zijn collega’s van de sociale faculteit. ‘Ik kijk naar de rol die de taal speelt in communicatieprocessen. Ik analyseer media-uitingen in detail op structuur, inhoud, stijl, vormgeving. Terwijl een sociale wetenschapper eerder zal bestuderen hoe zo’n uiting wordt ontvangen.’ Wilbert Spooren, hoogleraar Taalbeheersing van het Nederlands, is een letterenman: voor de helft aangesteld bij Nederlands, voor de helft bij communicatie- en informatiewetenschappen (voorheen: bedrijfscommunicatie). Hij is betrokken bij de nieuwe master van de letterenfaculteit: Nieuwe media, taal en communicatie. In zijn oratie op 25 oktober zal Spooren ingaan op de communicatieproblemen die met de nieuwe media gepaard gaan. Want hoe moet een ziekenhuis of een wetenschapper zich gedragen op Twitter of op Facebook? Het zijn nieuwe genres waarbij de regels nog ontbreken. ‘Kennis uit de oude genres is niet zomaar vertaalbaar naar het nieuwe genre. Omdat je een ander publiek hebt, andere doelen, andere contexten.’ En zo komt het dat psychologiehoogleraar Roos Vonk onlangs op het matje werd geroepen omdat ze in een tweet zei dat ze minister Henk Kamp wel ‘op z’n bek’ zou willen slaan. ‘Spooren: ‘Als je zoiets in de kroeg zegt, wordt niemand boos. Maar het geeft consternatie als het via een medium gebeurt waarin de grenzen tussen publiek en privé onduidelijk zijn. Aan de ene kant is Twitter heel persoonlijk, aan de andere kant is het hetzelfde als heel hard roepen, op de zeepkist staan. Maar kun je op de zeepkist staan en tegelijk je  publieke functie ontkennen?’ Nou? ‘Ik denk het niet. Je wordt niet voor niets door een groot aantal mensen gevolgd, dat is juist omdat je een publieke rol hebt. Het is daarom geen plek om als publieke persoon een privémening te ventileren.’ Een promovenda van hem, die zich ook op het vlak van de sociale wetenschap begeeft, onderzoekt of twitterende wijkagenten de burger een groter gevoel van veiligheid geven. Ze heeft de agenten ook een cursus gegeven: wat zijn de do’s en don’t’s op Twitter. De cursus heeft geholpen: de tweets van de wijkagenten zijn aantoonbaar publieksvriendelijker geworden. Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen dat het gevoel van veiligheid erop vooruit gaat. Zou hij zo’n cursus aanraden voor twitterende wetenschappers op de RU? Spooren lacht. ‘Ik denk dat mijn promovenda graag bereid zal zijn om die te geven.’ / Martine Zuidweg