Ze overleefde verschillende concentratiekampen: Bertha Aleng-Duque. Op maandag 24 januari wordt zij in het kader van de Holocaust Memorial Day geïnterviewd door Holocaust-onderzoeker Ria van den Brandt. ‘Dit is, zoals elk jaar, een bijzondere getuige.’

Op 27 januari is het 66 jaar geleden: de bevrijding van Auschwitz. Overlevende Bertha Aleng-Duque kan het nog navertellen, en dat doet ze op maandag 24 januari. De getuigenis wordt georganiseerd door het Soeterbeeck Programma en het Heyendaal Onderzoeksprogramma van de Radboud Universiteit in het kader van de Holocaust Memorial Day. Marie-José Verbeek, communicatieadviseur van het Soeterbeeck Programma: ‘Net als de voorgaande jaren verwachten we dit jaar zo’n driehonderd mensen, waaronder veel studenten. Er zijn steeds minder mensen die kunnen navertellen wat zij hebben meegemaakt. Deze getuigenis maken veel indruk, weet ik van vorige jaren.’

Levensverhaal
Ria van den Brandt,  senior onderzoeker Holocaust Studies aan de Radboud Universiteit, zal  Aleng-Duque interviewen. ‘Dat vond de getuige de prettigste vorm. Het gaat niet om wat ik wil horen, nee: ik ben eigenlijk de bedding waardoor de beek stroomt. ‘ Van den Brandt interviewde Aleng-Duque reeds voor het VWS Oral History project ‘Getuigen van Theresienstadt: Joden gedeporteerd vanuit Nederland (1943-’45)’. Hiervoor maakte zij videoregistraties van interviews met twaalf overlevenden van kamp Theresienstadt. Voorafgaand aan de getuigenis op 24 januari plaatst zij de verschillende kampverblijven van Aleng-Duque in historisch perspectief. ‘Dit is een persoonlijk levensverhaal, maar al die levensverhalen samen vormen de geschiedenis.’

Oral History
Tijdens het Oral History-project ontwikkelde Van den Brandt een bijzondere band met de geïnterviewden. ‘Een getuigenis afleggen is erg persoonlijk, we hebben dan ook benadrukt dat geïnterviewden te alle tijde het recht hadden hun medewerking te staken. Dat het met camera werd opgenomen vormde geen bezwaar om mee te werken. Voor de meeste mensen was het belangrijk dat zij hun verhaal konden doen aan hun eigen nageslacht, maar ook aan toekomstige generaties.

Of het een heftig onderzoek was? Natuurlijk hoor je de allerverschrikkelijkste verhalen, maar in mijn onderzoek viel mij vooral de kracht van deze mensen op, daar lag ook de focus in mijn onderzoek. Wat maakte dat zij zich destijds in het kamp staande hielden? Waar putten zij moed uit? De mensen die ik sprak waren tussen de 79 en de 95 jaar oud. Elke geïnterviewde maakte indruk op mij door zijn of haar persoonlijkheid: het leven tegen elke vernietiging in. ‘Voor Aleng-Duque is het de eerste keer dat zij haar verhaal vertelt voor een groot publiek . Van den Brandt omschrijft haar als een krachtige, humorvolle en ook spirituele vrouw. ‘Het is een fantastisch wijs mens, van wie wij nog veel kunnen leren.’

 Meer informatie en inschrijven op www.ru.nl/sp/holocaust

Deze getuigenis werd mede mogelijk gemaakt door het Stedelijk 4 & 5 mei comité Nijmegen en het Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg.