Na het schrijven van haar proefschrift was de Nijmeegse cultureel antropologe Sanne Derks nog niet klaar met de Mariaverering in Bolivia. Ze maakte er een documentaire over. Die gaat vandaag in première op het filmfestival Beeld voor Beeld in Amsterdam. Derks bracht tijdens haar promotie anderhalf jaar door in Bolivia om daar veldwerk te doen. Bij het bedevaartsoord voor de Maagd van Urkupiña zag ze mensen en gebeurtenissen die zich niet lenen voor tekst. Derks: ‘Hoe de pelgrimage verloopt, de kleurrijke rituelen, de getekende gezichten van de vrouwen die ik ontmoette, ik moest daar iets mee doen. Tekst kan daar esthetisch geen recht aan doen. Dat moest in beeld worden gebracht.’ Filmplan Eenmaal terug in Nederland rondde Derks haar promotie af, om vervolgens aan de slag te gaan met de documentaire. ‘Ik heb contact gezocht met de documentairemaakster Sharis Coppens. We hebben samen een filmplan gemaakt op basis van het proefschrift.’ Daarna begon het verwerven van fondsen en natuurlijk het maken van de negentig minuten durende film, Maria in tijden van crisis gedoopt. Augustusfeest Maria in tijden van crisis volgt het leven van de twee bejaarde zussen Virginia en Victoria, die tijdens het augustusfeest ter ere van Maria gebeden en zegeningen verkopen aan pelgrims. De arme vrouwen zetten hun geloof in Maria strategisch in om wat geld te verdienen. Ook komt in de documentaire het verhaal van Escarlent aan bod, een jonge vrouw met een bar in de grote stad, die bang is failliet te gaan. Derks: ‘Ze is aan het eind van haar Latijn en wendt zich in haar wanhoop tot de Maagd van Urkupiña.’ Vruchtbaarheid Waar in bijvoorbeeld Lourdes wordt gebeden voor gezondheid, wenden mensen zich in Urkupiña tot Maria voor economische voorspoed. Dat doen ze met een opvallend ritueel: pelgrims houwen steen uit een rots. ‘De verering van Maria is oorspronkelijk gericht op vruchtbaarheid. Gezondheid, geld voor een beter leven, de specifieke invulling is anders, maar het idee is hetzelfde. Je vraagt Maria om wat je zelf niet hebt, je bidt dat zij helpt de condities zo voor je neer te zetten dat het daarna beter gaat’, zegt Derks. De première Vandaag wordt de film voor het eerst vertoond. En daarna? ‘De film wordt ingestuurd naar verschillende filmfestivals en vertoond bij de verschillende fondsenwervers, zoals de universiteit en NWO. Ook bieden we de documentaire aan bij een aantal omroepen, hoewel hij dan wel ingekort zal moeten worden.’ Maar dat is van later zorg: eerst gaat Derks genieten van de grote première. / Mark Merks / Foto augustusfeest: Marcalandavis, Creative Commons / Tekening Maria: Vectorportal, Creative Commons