Joep Bos-Coenraad blikt vooruit op het forumdebat Carrièretijgers of gedreven onderzoekers. Wat zoek jij op de universiteit? op 17 mei 2011

Diplomafraude bij InHolland. Verschrikkelijk voor de studenten aan de instelling, maar misschien een zegen voor de discussie. Want wat is een diploma nou waard? Er wordt nog wel eens gedaan alsof alle HBO bachelordiploma’s gelijkwaardige certificaten zijn. Hetzelfde misverstand geldt voor universitaire masterdiploma’s. Je reinste kolder. Dan zwijg ik nog over de universitaire bachelor, wat een sof. De universitaire bachelor is een sneeuwpop door bij gebrek aan sneeuw een wortel bovenop de onderste en enige sneeuwbal te steken.

Het verschil tussen HBO en WO in a nutshell: voor het een heb je HAVO nodig en voor het andere VWO. Daarom wordt de, overigens kwalitatief meestal hoogwaardige, HBO opleiding “geneeskunde” al sinds jaar en dag op universiteiten onderwezen, de HAVO scholier wordt zo terecht buiten de deur gehouden: je wil alleen de beste studenten in je medemens laten snijden. Maar de kwaliteit van universitaire opleidingen loopt uiteen van uitmuntend tot matig. Daartegenover zijn er kwalitatief uitmuntende HBO-opleidingen die qua niveau niet afdoen aan de matigere universitaire opleidingen. Er is dus welliswaar een indicatie voor niveau en insteek (praktisch versus theoretisch), maar bikkelhard zijn die niet.

In toenemende mate erkennen opleidingen dat voorselectie op basis van het continu devoluerende middelbareschool-diploma onvoldoende wordt. Aanvullende selectiemechanismen worden met de dag populairder, steeds vaker dient bijvoorbeeld een propedeusejaar om met een dwingend karakter het kaf van het koren te scheiden. Misschien nog niet zo verkeerd.

De diplomafraude bewijst dat diploma’s niet gelijkwaardig zijn. Misschien is dat ook wel niet nodig en kan de hak-over-de-sloot VWO-er best een aardige rechtsgeleerde worden in plaats van raketgeleerde. Tegelijkertijd blijken juristen veel populairdere volksvertegenwoordigers, iets waar raketgeleerden geen pap van hebben gegeten. Misschien kan Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing dat verklaren.

We moeten continu kritisch blijven naar de kwaliteit van opleidingen, zodat niet de titel “Bachelor” of “Master”, noch het vakgebied, blijk geeft van kwaliteit, maar dat opleidingen zichzelf op basis van kwaliteit bewijzen. Alleen dan zullen studenten, docenten en beleidmakers echt kritisch blijven naar de kwaliteit van hun opleiding.

Als we dan eindelijk zover zijn, kunnen we dan ook s.v.p. stoppen met de arbitraire categorisering WO/HBO? Dan hoeven studenten geen opleidingen meer te doen die ze niet leuk vinden omdat ze bang zijn voor gezichtsverlies. HBO opleidingen kunnen VWO diploma’s als voorkennis eisen en opleidingen als tandheelkunde kunnen stoppen met hun geforceerde “academische karakter”.

Ik ben benieuwd wat Tweede Kamerleden, docenten/hoogleraren van HBO en WO en beleidsmakers hierover te zeggen hebben.

Carrièretijgers of gedreven onderzoekers. Wat zoek jij op de universiteit? – Forumdebat van het Soeterbeeck Programma en AKKUraatd, dinsdag 17 mei 2011, 15.00 – 17.00 uur, Hal Erasmusgebouw, gratis deelname, inschrijven is niet nodig.