Nieuw platform Radboudumc bestrijdt geweld tegen vrouwen

23 dec 2019

Een op vier vrouwen in Nederland krijgt te maken met geweld door een partner. Hulp zoeken gebeurt vaak niet, uit angst, schuld of schaamte. Het Radboudumc maakt een online platform dat hier verandering in moet brengen. ‘Van veel vrouwen hoor je niets meer terug.'

‘Ik kom vrouwen tegen die zeggen: “Ik kán niet naar de politie, of naar Veilig Thuis, want daar werkt mijn partner”. Helemaal aan het eind van het gesprek over SAFE – een nieuwe website van het Radboudumc voor vrouwelijke slachtoffers van partnergeweld – laat promovenda Nicole van Gelder deze opmerking bijna terloops vallen.

De uitspraak toont wel meteen de noodzaak aan van het platform dat pedagoog Van Gelder, en haar collega’s van eerstelijnsgeneeskunde in april dit jaar oprichtten. ‘Volgens officiële cijfers krijgt een op vier vrouwen in Nederland ooit te maken met partnergeweld’, zegt de promovenda. Veel wordt niet gemeld uit angst, schuldgevoel of schaamte, en soms wordt het geweld niet herkend, legt ze uit. ‘Het is een heel groot probleem.’

Partnergeweld

SAFE moet een oplossing worden voor dat probleem. Het is volgens Van Gelder een ‘laagdrempelige’ manier van hulp zoeken, zonder dat een vrouw meteen naar een telefoonnummer moet bellen en instanties worden ingeschakeld. Wél kunnen vrouwen inloggen, zodat ze meer informatie te zien krijgen. En – als ze willen – kunnen ze zo deelnemen aan het onderzoek naar de site zelf. Van Gelder meet namelijk hoe effectief het platform is.

Een vrouw logt in, en dan?

‘Ze kunnen meedoen aan het onderzoek, dan komen ze in een van twee groepen, elke groep krijgt een site met net wat andere onderdelen te zien. Ik kan vanwege het nog lopende onderzoek niet precies vertellen welke groep wat ziet, maar alle essentiële delen zitten natuurlijk in beide groepen. Dat is bijvoorbeeld informatie over partnergeweld, over ongezonde en gezonde relaties, uitleg over verschillende vormen van hulp en een hulpdatabase waarin je in eigen provincie, en per type hulp, hulpopties kan zoeken. Daarnaast zijn er tips over veiligheid. Hoe kan je jezelf in veiligheid brengen als je je voorbereidt om weg te gaan? Maar ook, hoe wis je je browser, hoe gebruik je de incognitomodus?

‘En als de vrouwen vragen hebben dan geven we advies. Dit kan ook al vóórdat je bent aangemeld. Er staat een contactformulier op de website, op die manier kunnen ze ons bereiken. Als we terugmailen is dat onder een andere noemer dan SAFE, dan valt het niet op. Zo’n formulier is prettig, omdat vrouwen het anoniem kunnen gebruiken en zelf de regie houden over wat er gebeurt. Het is heel vrijblijvend.’

Waarom alleen een platform voor vrouwen?

‘Vrouwen vormen een grotere slachtoffergroep dan mannen. We waren ook bang om vrouwen af te schrikken als we het platform voor mannen en vrouwen zouden aanbieden, omdat ze bang zijn hun partner tegen te komen op de site.’

Hoeveel vrouwen hebben tot nu toe gebruik gemaakt van het platform?

‘We hebben ongeveer 250 vrouwen die interesse hebben getoond, daarvan doen er bijna honderd mee aan het onderzoek. Dan is er een gedeelte dat toegang heeft tot de site maar niet in de onderzoeksgroep zit omdat ze niet voldoen aan de criteria, en een gedeelte dat het onderzoek niet heeft afgerond. Er is een grote kans dat zij te maken hebben met thuissituatie die er niet beter op is geworden, maar het kan ook zijn dat ze op een andere manier hulp hebben gekregen.’

Wat voor vrouwen zijn het die contact zoeken?

‘Dat is heel wisselend. Vaak hebben mensen een stereotiep beeld: man slaat vrouw en kinderen, hij verdient waarschijnlijk niet al te veel en heeft een alcoholprobleem. In werkelijkheid zien we van alles: hoog en laag opgeleid, wel of geen werk, verschillende culturele en religieuze achtergronden en verschillende seksuele voorkeuren. Want we zijn er niet alleen voor heterovrouwen.’

Heb je al gehoord van vrouwen die door jullie site echt zijn geholpen?

‘Vrouwen of hun familieleden hebben ons vragen gemaild en zij koppelden terug: wat fijn, hier kan ik wat mee. Een vrouw, die nieuw was in Nederland en geen Nederlands sprak, mailde ons en zei: “Ik ben vorig weekend weer door mijn vriend verkracht, maar ik kan eigenlijk nergens anders heen dan naar hem. Ik sta nu op straat en als ik terugga om weer onderdak te hebben, gaat het weer mis.” In dit specifieke geval hebben we doorverwezen naar het Centrum Seksueel Geweld, daar zou ze anders nooit op zijn gekomen. Ze doet niet mee aan het onderzoek, en we hebben niet gehoord hoe het afliep. Van veel vrouwen hoor je dat niet. Maar dat heeft ook niet hun prioriteit.’

Schrikt het inloggen op zo’n site vrouwen niet af?

‘Voor sommige vrouwen kan het een drempel zijn. Daar kunnen we helaas niet omheen. We geven de vrouwen natuurlijk alle informatie over het onderzoek en hoe er met hun persoonsgegevens wordt omgegaan. We vragen zo min mogelijk. Als ze ervoor kiezen niet hun eigen naam te gebruiken en een apart e-mailadres aan te maken: prima.’

Er bestaan al meerdere sites voor huiselijke geweld, zoals Veilig Thuis. Waarom dan nog SAFE?

‘We brengen alle soorten hulp – juridisch, psychologisch, hulp voor de kinderen – bij elkaar op één platform, zodat vrouwen niet op verschillende platformen hoeven te zoeken. En voor het eerst kijken we naar de effectiviteit van zo’n site, door middel van een randomized controlled trial.’

Wat houdt dat precies in?

‘Elke vrouw die zich aanmeldt, volgen we een jaar. Door middel van surveys verzamelen we data over hoe het met de vrouwen gaat, hoe ze de site gebruiken, wat ze ervan vinden. In het laatste onderzoek willen we met een aantal vrouwen die de site hebben gebruikt, diepte-interviews doen. Dat kan ook via skype of chat, allemaal op hun voorwaarden.’

En willen die vrouwen, die al een drempel voelen, wel een vragenlijst invullen?

‘Je ziet bij dit soort studies dat response rates heel laag kunnen zijn, zo’n 50 procent. Het is ook niet altijd zo dat de vrouwen geen zin hebben om een enquête in te vullen. Soms gaat het bijvoorbeeld te slecht. Of het gaat zo goed dat ze denken: ik heb dit helemaal niet meer nodig.’

Is het niet onethisch om onderzoek te doen met vrouwen die gewoon de best mogelijke hulp willen krijgen?

‘Dit is uiteraard allemaal uitgebreid besproken met de medisch-ethische commissie van het Radboudumc. Het kan, anders waren we niet gestart. En onderzoek doen moet ook wel, anders wordt dit het zoveelste initiatief in het kader van huiselijk geweld, terwijl de cijfers niet dalen. We willen weten of we er vrouwen echt mee helpen. En zo nee, wat we moeten veranderen.’

‘We willen weten of we er vrouwen echt mee helpen. En zo nee, wat we moeten veranderen’

‘Het is stom, maar wil je financiering loskrijgen dan moet je iets doen dat interessant is. En tot nu toe is het misschien nooit interessant genoeg geweest voor subsidieverstrekkers om enkel zo’n platform te bouwen. Als daar onderzoek bijkomt naar de effectiviteit, is het blijkbaar wel interessant.’

1 reactie

  1. Rianne schreef op 24 december 2019 om 09:06

    Goed initiatief. Als ervaringsdeskundige is de impact op het innerlijk leven van de kinderen en jezelf enorm.

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!