Met twee promoties vandaag krijgt de samenwerking van het UMC St Radboud met de Padjadjaran universiteit van Bandung (Indonesië) nog meer glans. De co-promotores Reinout van Crevel (Nijmegen) en Rovina Ruslami (Bandung) wijzen behalve op de uitdijende publicatielijst op de gezondheidseffecten. De nieuwe vinding heeft de potentie duizenden levens te redden. Een van de twee promoties volgende week gaat over hersentuberculose, zeldzaam in Nederland maar een wereldwijde plaag voor vele tienduizenden patiënten. Alleen al in Indonesië schat Reinout Van Crevel het aantal gevallen op vijf- tot tienduizend per jaar. Het is een fractie van de ‘gewone’ tb-gevallen, maar de ziekte is vele malen dodelijker: wie getroffen wordt door hersen-tb heeft vijftig procent kans te overlijden. ‘De nieuwe doorbraak vermindert de mortaliteit met de helft’, zegt Rovina Ruslami. Als deze doorbraak tot nieuwe richtlijnen leidt, kan dit alleen al in Indonesië jaarlijks ruim anderhalf duizend levens redden. Nijmegen en Bandung werken al tientallen jaren samen, wat inmiddels goed is voor tien promoties op terrein van tuberculose en tb. En dankzij de duurzame relatie is de promovendus van nu de promotor van morgen, schetst Ruslami haar eigen verleden: ze promoveerde een paar jaar geleden in Nijmegen en treedt 8 april op in de aula als mede-begeleider bij de promotie van Rizal Ganiem. Haar droom die ze ventileerde bij haar promotie – een eigen state of the art lab in Bandung – is inmiddels gerealiseerd. Haar volgende droom – geavanceerd onderzoek in de lab – staat op stapel, onder meer naar de interactie van tb en diabetes, een van de risicofactoren van tuberculose. De jongste doorbraak is een uitwerking van eerder inzicht van Van Crevel, om hersen-tb op een heel andere wijze te behandelen. Tientallen jaren was de gangbare methode een bepaalde dosis antibiotica, naar nu blijkt te laag. De nieuwe methode – het toedienen van een hogere dosis van het gangbare middel in combinatie met een nieuw antibioticum – bleek aan te slaan binnen de patiëntengroep in Indonesië. Denk niet dat het grote denkwerk in Nijmegen gebeurt en Bandung ons filiaal is, zegt Van Crevel: juist dankzij de jarenlange samenwerking (‘Geduld  staat hoog in ons vaandel’) kent Indonesië nu een uitstekende infrastructuur van mensen en middelen. ‘Dat heeft geleid tot publicaties in de allerbeste tijdschriften in ons vakgebied.’ De trots die men in de universiteit toont mag volgens Van Crevel nog wel toenemen. De waardering voor de doorbraken over de grens is hoger, wat ongetwijfeld samenhangt met de enorme impact ervan de samenwerking voor landen als Indonesië en Tanzania, waarmee Nijmegen ook nauw samenwerkt. Neem de verbeterde preventie en behandeling van HIV, waar het schoolpreventieprogramma in Bandung onlangs een nationale prijs in de wacht sleepte. Ruslami blijft er bescheiden over. ‘Te bescheiden’, vindt Van Crevel. Hij wijst op een nieuw vanuit Bandung uitgerold HIV-programma in de regionale gevangenis. ‘Voorheen gingen daar op maandelijks basis mensen dood, dat komt nu nog maar zelden voor.’ / Paul van den Broek 8 april, 13.30 uur. Promotie Rizal Ganiem. 15.30 uur: Merrin Rutherford, die onderzoek heeft gedaan naar de gebrekkig nageleefde WHO-protocollen over kinderen en tuberculose. Reinout van Crevel en Rovina Ruslami treden bij beide promoties op als copromotors.