De omvang van de door de Tilburgse hoogleraar Diederik Stapel gepleegde fraude is ‘verbijsterend’. Dat stelt Pim Levelt, voorzitter van de onderzoekscommissie belast met het onderzoek naar de aard van de gepleegde fraude.

Levelt koos er voor de focus te leggen op de gevolgen voor de onderzoekers die onder Stapel zijn gepromoveerd, ‘omdat deze jonge mensen in hun eer en carrière zijn geraakt’. Bij slechts zeven van zijn eenentwintig promovendi staat vast dat er van fraude geen sprake is geweest. Bij het merendeel van de andere dissertaties bestaat de sterke verdenking dat gegevens zijn gemanipuleerd. Levelt vindt het een schrale ’troost’ dat de ‘wetenschap uiteindelijk zelfreinigend heeft gewerkt en de jonge onderzoekers de fraude aan het licht hebben gebracht.’
Stapel werkte alleen. Dat bevestigt hij zelf in een schriftelijke verklaring, waarin Stapel ook excuses aanbiedt aan de betrokkenen en de ‘gehele academische gemeenschap’.

Reactie college
Het college van bestuur van de Radboud Universiteit wil niet inhoudelijk ingaan op het rapport van de commissie Levelt – ook niet op de vraag in hoeverre dat gevolgen heeft voor Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit. Vonk werkte samen met Stapel en publiceerde met hem recentelijk het vleesonderzoek, dat volgens de commissie Levelt is gebaseerd op door Stapel gefingeerde data.

Bevestiging
‘Daarmee is een vermoeden dat al bestond bevestigd’, antwoordt Martijn Gerritsen, woordvoerder van het college, desgevraagd. ‘Het college van bestuur is in afwachting van het rapport van de Commissie Wetenschappelijke Integriteit. De commissie is onafhankelijk en handelt met grote zorgvuldigheid.’ Overigens draait het onderzoek van de commissie Wetenschappelijke Integriteit van de Radboud Universiteit niet om de vraag of Stapel heeft gefraudeerd, maar of Vonk heeft gehandeld volgens de vastgelegde richtlijnen. Het gaat dan vooral om de vraag of zij met resultaten van onderzoek dat geen peer review proces heeft doorgelopen middels een persbericht naar buiten had mogen treden. Gerritsen: ‘Op dit moment is nog niet duidelijk wanneer het rapport wordt opgeleverd. Naar verwachting zal dat binnen enkele weken gebeuren.’ / Mark Merks

Het gehele rapport van de commissie Levelt is hier te downloaden.