NASA maakte woensdagavond de ontdekking bekend van een planetenstelsel op 2.000 lichtjaar afstand, bestaande uit zes planeten die dicht om hun zon draaien. De ruimtevaartorganisatie zoekt via ruimtetelescoop Kepler naar exoplaneten, met deze als nieuwste vondst. Het moet de opmaat zijn voor het vinden van een leefbare planeet. Astrofysicus Gijs Nelemans van de Radboud Universiteit legt uit hoe we dat bereiken en wat we ermee kunnen.

 

De meeste planeten zijn detecteerbaar voor Kepler als ze tussen 300 en 3.000 lichtjaar van de Aarde staan. In extreme gevallen kan Kepler planeten tot op 30.000 lichtjaar afstand ontdekken. We kunnen niet zo ver reizen, dus voor informatie over de leefbaarheid zijn we afhankelijk van onze telescopen. Astrofysicus Gijs Nelemans ziet mogelijkheden. ‘Het licht van de moederster dat een planeet weerkaatst bevat informatie over de samenstelling van de atmosfeer en de aanwezigheid van oceanen. Als de ingrediënten voor fotosynthese er zijn dan is leven goed mogelijk.’ Ook zouden sterrenkundigen daadwerkelijk buitenaards leven kunnen zien via dit weerkaatste licht. Als er planten groeien sturen ze het licht mogelijk anders terug dan hoe ze het ontvangen.

Radiostraling
Communicatie met intelligent leven is volgens Nelemans nog een stap verder. ‘Daarnaast kunnen we nog kijken naar eventuele radiostraling die van een planeet afkomt. Als we een kandidaat vinden voor een leefbare planeet, kunnen we een radiotelescoop specifiek op zijn positie aan de hemel richten.’ Tot nu toe speuren onderzoekers aan het SETI Instituut  nog de hele hemel af op zoek naar onnatuurlijke radiostraling. Dat kan dus veel efficiënter en gedetailleerder.

Verre buren
Als we uiteindelijk buitenaards leven vinden, merken we daar door de grote afstand weinig van. Nelemans: ‘Het zal de dagelijkse gang van zaken niet beïnvloeden. Wel is het op fundamenteel niveau natuurlijk een enorme ontdekking.’ Een ontdekking van een planeet die precies op de Aarde lijkt, is ook al van belang voor de sterrenkunde. Dit geeft astrofysici de gelegenheid om van buitenaf naar een kopie van ons zonnestelsel te kijken. Ze vergelijken dat met andere stelsels en achterhalen zo de specifieke eigenschappen van ons zonnesysteem. Met behulp van theorieën over de ontwikkeling van zonnestelsels kunnen ze daar dan het ontstaan van de Aarde uit afleiden.

/Erik Arends