De UvA en Wageningen Universiteit grijpen de opening van het academisch jaar aan om een politiek statement te maken, bij de Vrije Universiteit rebelleren hoogleraren tegen de bezuinigingen. Wat gaat Nijmegen doen?

Glazen huis in Amsterdam. Foto: Folia

  De Universiteit van Amsterdam (UvA) viert de jaaropening buiten, in de stad. In een glazen huis op het Spui is de dag vanochtend al vroeg afgetrapt met publieke hoorcolleges. De UvA richt zich bewust op de buitenwereld. Collegevoorzitter Louise Gunning, tegen Radio 1: ‘De opening van het academische jaar is traditioneel een moment waarop de samenleving kijkt naar de universiteiten. Wij willen laten zien dat het onderwijs een groot goed is.’ Openheid is het centrale thema. Gunning doet een beroep op de politiek. ‘De universiteit is afhankelijk van de voorwaarden die de politiek schept. Om kennis goed te gebruiken, om kennis te verspreiden. Binnen Europa kan dat echt nog veel beter.’ We moeten ons als Nederland niet afsluiten van Europa, maar toenadering zoeken, betoogt Gunning. ‘Internationale samenwerking is een belangrijk onderdeel van wetenschap. Neem als voorbeeld CERN, als voorbeeld van samenwerking die wat oplevert. Zonder Europese samenwerking was dat niet mogelijk geweest.’ Statement Ook Aalt Dijkhuizen, de collegevoorzitter van de Wageningen Universiteit, grijpt de gelegenheid aan om een statement te maken. Hij pleit voor meer aandacht voor intensieve landbouw, op het moment een weinig populair standpunt. Dijkhuizen: ‘Wereldwijd moet er meer ingezet worden op intensieve landbouw. In 2025 moeten er een miljard monden meer gevoed worden, in 2050 zijn dat er twee miljard.’ Bovendien verandert de vraag. Ook landen buiten Europa worden rijker. ‘Met de groei van het inkomen groeit ook de vraag naar dierlijke eiwitten, naar melk, eieren en vlees.’ Protest Normaliter is de opening van het academisch jaar een feestelijk moment, waarbij de goede intenties en ambities voor het komende jaar uitgesproken worden. Een aantal prominente hoogleraren aan de Vrije Universiteit is echter niet van plan daar dit jaar aan mee te werken. Thijl Sunier (afdelingshoofd sociale & culturele antropologie), Henk Overbeek (afdelingshoofd politicologie) en Willem Trommel (afdelingshoofd bestuurskunde) riepen werknemers en studenten op tot een boycot. Ze vinden een feestelijke opening ongepast, aangezien er 33 miljoen euro moet worden bezuinigd en er als gevolg daarvan 450 banen verdwijnen. Er is een alternatieve opening georganiseerd in het auditorium in het hoofdgebouw, waar verschillende politici zullen spreken. Saillant detail: de officiële opening heeft ruwweg een meter of twintig verderop plaats, in de aula en foyer. Politieke statements, muiterij onder het personeel, we worden des te meer nieuwsgierig naar de rede die rector magnificus Bas Kortmann voor ons in petto heeft. Om 14.00 uur start in het Gymnasion de Nijmeegse opening van het academisch jaar. Die is te volgen op ons liveblog. / Mark Merks