Radboud Universiteit op zwarte lijst van Florida, heeft dat gevolgen?
-
Miami, een van de grootste steden in Florida. Afbeelding ter illustratie. Foto: Antonio Cuellar via Pexels
Het pensioenfonds van de Amerikaanse staat Florida heeft de Radboud Universiteit en andere Nederlandse universiteiten op een zwarte lijst gezet vanwege het verbreken van institutionele banden met Israël. Maar wat betekent dat?
In Vlaanderen kwam afgelopen weekend in het nieuws dat Belgische universiteiten in Florida op een zwarte lijst zijn gezet. Ook de Radboud Universiteit wordt genoemd als ‘scrutinized entity’ op diezelfde lijst.
Van wie is die zwarte lijst?
Het gaat om een lijst van de SBA (State Board of Administration), een pensioenfonds van de staat Florida. In het bestuur zitten de gouverneur, de hoofdofficier van Justitie en de chief financial officer (een soort minister van Financiën).
Waarom is deze lijst er?
Gouverneur Ron DeSantis tekende in juni een wet waarmee universiteiten die aan ‘academische boycots’ deden, zouden worden toegevoegd aan een lijst die hoort bij de ‘anti-Boycott, Divestment and Sanctions-wet’. Op de lijst staan instellingen en bedrijven waarmee het pensioenfonds en andere publieke instellingen van de staat Florida niet mogen samenwerken omdat ze Israël boycotten.
Welke Nederlandse instellingen staan erop?
De universiteiten van Eindhoven, Rotterdam, Nijmegen, Delft, Utrecht, Tilburg en de Universiteit van Amsterdam staan erop, net als de Rietveld Academie en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
En wie nog meer?
Een bedrijf als Unilever staat ertussen, maar ook bijvoorbeeld de regeringen van Schotland, Qatar, Koeweit en andere landen. Een flink aantal universiteiten uit verschillende landen is nieuw op de lijst.
Heeft de Radboud Universiteit veel contacten met Florida?
Op de site van de universiteit zijn enkel wat individuele wetenschappers te vinden die werken voor een universiteit in Florida en meewerken aan onderzoeksprojecten in Nijmegen. Ook het magnetenlab van Florida State University zit in een consortium met het Nijmeegse magnetenlab.
Wat zijn de directe gevolgen?
Nu gebeurt er nog niet zoveel. Voor zover bekend investeert dit pensioenfonds (dat zo’n 200 miljard dollar beheert) niet specifiek in het Nederlandse hoger onderwijs. Maar misschien wel in bedrijven die met Nederlandse universiteiten samenwerken. Dan kan het beleid doorsijpelen.
Wat kan er nog meer gebeuren?
Het Nederlandse blad Computable schetst een somber beeld: onderzoek op gebied van chips, kwantumcomputers, fotonica en kunstmatige intelligentie zou gevaar lopen. Als andere staten ook met zo’n lijst gaan werken, dan kunnen bijvoorbeeld Microsoft en Google straks geen diensten meer leveren aan het hoger onderwijs hier in Nederland.
Sommige Nederlandse universiteiten staan er niet op.
Als de lijstmakers echt gaan zoeken, dan komen er waarschijnlijk nieuwe onderwijsinstellingen bij. Zo heeft de Rijksuniversiteit Groningen recent een onderzoeksproject op pauze gezet waaraan een Israëlische hoogleraar meedeed die als reservist in Gaza diende.