Weken, maanden, soms jaren zijn studenten bezig met hun scriptie. Eenmaal afgerond belandt het werk al snel in een stoffige la. In de rubriek Thesis Tales zetten we het onderzoek van studenten in de spotlights. In aflevering 6: Joost van Ommeren (24), master student European Borders, Identities and Governance, deed onderzoek naar normen in queer spaces voor vluchtelingen in Nijmegen.

Kun je kort vertellen waar je thesis over ging?

‘Ik heb onderzoek gedaan naar het concept homonormativiteit binnen de queer community. Deze term is afgeleid van het begrip heteronormativiteit, dat verwijst naar het idee dat heteroseksualiteit in onze samenleving als de norm wordt gezien. Homonormativiteit houdt in dat er ook binnen de queer gemeenschap normen worden gecreëerd en opgelegd, die gebaseerd zijn op de modellen en patronen vanuit de heterogemeenschap.’

‘In mijn onderzoek heb ik dit concept toegepast op queer spaces in Nijmegen die specifiek gericht zijn op LHBTIQ+ vluchtelingen en asielzoekers. Queer spaces zijn fysieke, virtuele of symbolische plekken die bedoeld zijn om veiligheid, inclusiviteit en gemeenschapsvorming te bevorderen binnen de LHBTIQ+ gemeenschap. Ik heb onderzocht welke normen er in deze ruimtes bestaan en hoe die van invloed zijn op de mate van inclusiviteit.’

Heb je een voorbeeld van zo’n queer space?

‘Ik heb bij het COC onderzoek gedaan, een queer organisatie in Nijmegen. Zij organiseren elke maand het Cocktailproject, een avond voor alle queer asielzoekers en vluchtelingen in de regio Nijmegen. Soms is het een informele avond, met activiteiten zoals karaoke of het spelen van spelletjes, maar er is ook weleens een hoogleraar komen spreken over discriminatie en de instanties waar je in Nederland naartoe kunt als je discriminatie ervaart.’

Waarom heb je voor dit onderwerp gekozen?

‘We spreken vaak over vluchtelingen of migranten alsof het één homogene groep is, maar dat is niet zo — het zijn individuen, met uiteenlopende achtergronden en ervaringen. De maatschappij zou meer oog moeten hebben voor de individuele behoeften binnen minderheidsgroepen. Queer vluchtelingen staan voor heel andere uitdagingen dan queer autochtone Nederlanders. In een asielzoekerscentrum wonen ze vaak samen met mensen die hun queer identiteit niet accepteren. Daarbij komt dat ze meestal afkomstig zijn uit landen waar ze hun identiteit moesten verbergen, wat grote invloed heeft op hoe ze zichzelf hier kunnen en durven uiten.’

Waar komt je interesse voor dit onderwerp vandaan?

‘Hiervoor heb ik de master Conflict Studies and Human Rights in Utrecht afgerond. Daar moest ik een artikel lezen over het belang van queer perspectieven op migratie. Dit was voor mij een enorme eyeopener. Zelf ben ik queer en ik heb gelukkig nooit iets discriminerends ervaren. Het voelde alsof ik door het schrijven van deze scriptie mijn privileges kon gebruiken om mijn steentje bij te dragen aan meer inclusiviteit en aandacht voor queer vluchtelingen in Nederland. Ik merkte dat de vluchtelingen die ik tijdens mijn onderzoek sprak zich hierdoor ook meer gezien voelden.’

Hoe heb je het schrijven van je scriptie ervaren?

‘Normaal ben ik vrij perfectionistisch, maar door alle negatieve ontwikkelingen in de wereld — zoals de extreemrechtse verkiezingsuitslag in Nederland — kon ik de druk rond mijn scriptie beter relativeren. Er speelden simpelweg belangrijkere zaken, waardoor ik het makkelijker vond om dingen los te laten.’

‘Bij de scriptie hoorde ook een stage. Die was niet erg intensief. Ik zie het nu van een verplichte stage voor je scriptie dan ook niet echt in. Gelukkig kreeg ik wel steeds goede feedback op mijn stukken tekst. Toen ik het definitieve cijfer kreeg was ik heel blij.’

Wat kunnen studenten van je proces leren?

‘Dat je niet moet wachten op je begeleider. Zodra je iets ingeleverd hebt en feedback verwacht, moet je die tijd wel benutten voor andere dingen. Het is een kwestie van zelf initiatief nemen.’