Vorige week verscheen het boek Cultuurgeschiedenis van de oudheid, samengesteld door Nathalie de Haan en Stephan Mols, onderzoekers aan de Radboud Universiteit. Tweeëneenhalf jaar werkten zij aan dit boek, dat de cultuur (breed opgevat) behandelt van het hele mediterrane gebied van de twaalfde eeuw voor  Christus tot de late oudheid. Vrijdag 17 februari vindt in Nijmegen een presentatie van het boek plaats.

Nathalie de Haan (Oude geschiedenis) en Stephan Mols (Klassieke archeologie) maakten Cultuurgeschiedenis van de oudheid in opdracht van de faculteit Cultuurwetenschappen van de Open Universiteit, die behoefte had aan een goed handboek  over antieke cultuur. Maar ook voor wie die studie niet volgt en wel in de cultuur van de oudheid is geïnteresseerd, is het een aanwinst.

Zo’n boek was er nog niet
Want gek genoeg was zo’n boek er tot op heden niet. ‘Ook niet in andere landen. De geschiedenis van de oudheid wordt meestal behandeld als politieke of militaire geschiedenis’, aldus De Haan.
Boeken over Romeinse kunst of Griekse architectuur zijn er ook wel, maar een boek dat de hele cultuur rond de Middellandse Zee van de vroege tot de late oudheid behandelt –  ook dat is nieuw.

Ruim cultuurbegrip
Mols en De Haan hanteren voor hun boek bovendien een ruim cultuurbegrip. ‘We wilden geen “best of de klassieken” maken, maar een beeld oproepen van de leefwereld en het wereldbeeld van mensen in de oudheid. Daarom hebben we naast onderwerpen als beeldende kunst, architectuur, literatuur en muziek ook religie, wetenschap, filosofie en zelfs  economie  en bestuur opgenomen’, aldus Mols. Om dat hele spectrum te bestrijken, werkten  naast De Haan en Mols 22 auteurs mee aan het boek; velen van hen zijn gepromoveerd en/of werkzaam aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Twaalf thema’s, twaalf steden
Het boek behandelt twaalf thema’s en brengt die in verband met twaalf steden. Mols: ‘Omdat alles om de Middellandse Zee draait, opent het boek daarmee. Vervolgens wordt elk thema ingeleid door een stadsportret. Op die manier behandelt het boek de ontwikkeling door de tijd en brengen we de hele mediterrane samenleving letterlijk in kaart.’ Het boek eindigt in het vijfde-eeuwse Ravenna, opmaat voor een hoofdstuk over de doorwerking van de oudheid tot op heden.
De keuze voor steden als ijkpunten in de geschiedenis heeft nog een reden, vertelt De Haan: ‘Weliswaar leefden de meeste mensen in de oudheid op het platteland, maar er was sprake van een “urbaan ethos”. Ofwel: de stedelijke cultuur zette de toon.’

Presentatie met David Rijser
Vrijdag 17 februari vindt in LUX, Nijmegen een feestelijke presentatie plaats van Cultuurgeschiedenis van de oudheid. Classicus en publicist David Rijser, docent Klassieke talen aan de Universiteit van Amsterdam, zal daarbij een voordracht houden over het boek.
Tijd: vanaf 16.30 uur. Plaats: LUX, Mariënburg 38-39, Nijmegen. NB: het aantal plaatsen is beperkt, dus svp aanmelden via [email protected]

Nathalie de Haan en Stephan Mols (red.)
Cultuurgeschiedenis van de oudheid
Zwolle: Wbooks, 2012
Prijs: € 49,50