‘Vrijheid van meningsuiting moet strikter begrensd zijn in de werkomgeving’
-
Foto: Vox
Hoogleraar Erwin van der Krabben (planologie) ziet met lede ogen aan hoe collega's steeds vaker pro-Palestijnse standpunten uiten binnen de werkomgeving. 'Dat moet je niet faciliteren als afdeling.'
Een (flink) deel van mijn collega’s in de Afdeling Geografie, Planologie en Milieu (Faculteit der Managementwetenschappen) is actief betrokken bij de pro-Palestina-acties op onze universiteit, waarin zij pleiten voor het eenzijdig verbreken van de banden met Israëlische universiteiten.
Afgelopen jaar verklaarden de leerstoelgroep Geografie en de leerstoelgroep Milieu – ogenschijnlijk unaniem – in de media dat zij als leerstoelgroepen zelfstandig de banden met Israëlische universiteiten verbreken. De leerstoelgroep Planologie, waartoe ik behoor, schaarde zich daar niet achter, omdat niet alle leden van de groep (onder wie ikzelf) achter deze stellingname stonden.
Polarisatie
Dat geeft een beeld hoe de pro-Palestina-acties in de afgelopen anderhalf jaar zijn doorgedrongen in mijn afdeling en ook tot polarisatie hebben geleid. We zijn het over een aantal politieke standpunten fundamenteel oneens. Verhitte discussies zijn aan de orde van de dag. Nu is er helemaal niets mis met verhitte discussies en er is – voor zover ik kan beoordelen – meestal wederzijds respect voor elkaars standpunten, maar er dienen grenzen te zijn aan de mate waarin politieke standpunten op de werkvloer worden geuit en gedeeld.
‘Beveiligers worden voor de bus gegooid, terwijl ze onder moeilijke omstandigheden hun werk doen’
Veel van mijn collega’s ondertekenden vorige week en al vaker een ingezonden brief die geplaatst werd op de site van Vox, waarin naar aanleiding van de meest recente incidenten op de campus het college van bestuur (cvb) onder andere werd opgeroepen zijn excuses aan te bieden, deelnemers aan de demonstratie te compenseren voor opgelopen schade en de banden met Israëlische universiteiten te verbreken, en zo niet, dan maar op te stappen. Ook de beveiligers van de universiteit kregen er weer van langs omdat ze te veel geweld zouden gebruiken tegen demonstranten.
Voor de bus
Ik ben het zeer oneens met die ingezonden brief en vind het onfatsoenlijk hoe de leden van het cvb gesommeerd worden om maar af te treden als ze niet willen luisteren en nog onfatsoenlijker hoe collega’s van beveiliging voor de bus worden gegooid, terwijl ze onder moeilijke omstandigheden hun werk doen. Maar ik heb ook respect voor de vrijheid van meningsuiting. En tijdens een vrijdagmiddagbiertje hebben we hier als collega’s een goed gesprek over. We agree to disagree.
Waar we het echter niet over eens kunnen worden is waar we de lijn trekken met betrekking tot het uiten van die politieke standpunten op de werkvloer. En met de werkvloer bedoel ik onder andere de werkoverleggen, de mailinglijsten en Teams-mappen waarin we met elkaar communiceren over onder andere onderwijs, onderzoek, taakverdeling en bedrijfsuitstapjes. We hebben er in de twintig jaar dat ik er werk nooit discussie over gehad, maar het afgelopen jaar wél. Steeds vaker worden pro-Palestina-gerelateerde politieke standpunten op de werkvloer geuit.
Rode lijn
Mijn standpunt is dat je dat op dit soort werk-gerelateerde platforms pertinent niet moet doen. Want waar ligt de rode lijn? Wél politiek getinte pro-Palestina-stellingnames; maar zouden we het dan ook oké vinden als een collega het standpunt deelt dat jonge asielzoekers niet naar de Efteling mogen, of dat alle asielzoekers maar met de bus het land uitgezet moeten worden? Of dat iemand vindt dat de defensie-uitgaven naar 10 procent van de begroting moeten, of naar nul? In een steeds meer gepolariseerde (universitaire) samenleving moet je daarmee oppassen. Nogmaals, ik respecteer de vrijheid van meningsuiting van iedereen en als mijn collega’s daar een standpunt over willen innemen in Vox of in andere media, dan moeten ze dat vooral doen. Als ik het er niet mee eens ben voel ik me vrij daarop te reageren.
‘Waar houdt het op?’
Maar niet op de werkvloer, omdat je daar met elkaar moet samenwerken en door een deur moet kunnen. En dan is méér respect nodig voor tegengestelde meningen. Dat moet je dus niet faciliteren als afdeling. Met verontrusting stel ik echter vast dat (een deel van) mijn collega’s geen grenzen stelt, in ieder geval als het gaat over pro-Palestijnse standpunten. Die worden met regelmaat gedeeld op onze werk-gerelateerde platforms. Maar oproepen om daar mee te stoppen worden afgewezen. Dat moet kunnen, vindt een deel van mijn collega’s. En ja, waar houdt het dan op?
Ik vind het te treurig voor woorden als je hier als universitaire gemeenschap richtlijnen over op moet stellen en hoop dat we er met elkaar uitkomen. Maar, al doet het me pijn om het op te schrijven, vrijheid van meningsuiting zou strikter begrensd moeten zijn in je directe werkomgeving dan daarbuiten.
Onfatsoenlijke docent schreef op 10 mei 2025 om 11:55
Deze week zijn studenten ernstig mishandeld door politie, door het CvB gebeld en niet afgewezen. Ze zijn opgesloten, geslagen, gebeten door honden, de consequenties zijn verschrikkelijk.
Deze professor gooit hen hier enorm voor de bus. Door zelfs de open brief als reactie hierop weg te zetten als “onfatsoenlijk”.
Dit is een klap in het gezicht van alle slachtoffers. En dat tegen mensen die wanhopig een einde zoeken aan banden met universiteiten in van regime dat een verschrikkelijke genocide uitvoert.
Dat de auteur hiermee aan de verkeerde kant van de geschiedenis staat is een understatement. Dit is elke professor onwaardig. Over onfatsoen gesproken….
Ljila B schreef op 10 mei 2025 om 14:47
Sorry but your innocent ‘victims’ tried to attack other people. The hypocrisy never ends with thia camp… You break the law and threat others, and then cry when the police comes. It’s like a thief that breaks into a home, gets arrested, and complains about police brutality… Grow up. You are not the victims but the attackers.
Deugneus schreef op 10 mei 2025 om 14:56
Dit is geen reactie op de inhoud van de brief, maar een appèl op de moraliteit van deze professor om in de bres te springen voor zijn/haar studenten. Emotie lijkt elke dag op onze universiteit hoogtij te vieren en als we dat niet onderkennen dan kunnen we niet meer functioneren. Als we ons tijdens onze werktijd enkel bezig houden met zaken die niet eens binnen onze eigen landsgrenzen spelen, wie gaat dan het hoofd bieden aan de aankomende bezuinigingen op de universiteit? Wie gaat dan de problemen oplossen die hier en nu spelen?
Anoniem schreef op 10 mei 2025 om 12:36
Ik ben het eens met dit artikel. Het einde is zoek als dit soort niet-werkgerelareerde onderwerpen niet begrensd worden in een professionele setting. Het hoort daar niet thuis, het risico is polarisatie en oneindige discussies, want iedereen heeft zijn eigen mening weer over dit soort onderwerpen (wat mag!) en dat wil je perinent niet op de werkvloer.
Legos schreef op 10 mei 2025 om 12:58
Hier hebben we weer een mooi voorbeeld van iemand die wegkijkt als er onderdrukking plaatsvind. Zouden mensen volgens in minder vrije landen dan volgens u dus ook stil blijven over de politiek? De universiteit neemt zelf altijd veel politieke standpunten over mensenrechten dus het is inherent al een politieke werkomgeving.
Luca schreef op 10 mei 2025 om 12:59
Het is wél werkgerelateerd. Onze bestuurders maken zich medeplichtig aan genocide. Waar moet je dat bespreken, anders dan op de werkvloer zelf?
Ljila B schreef op 10 mei 2025 om 14:51
I agree completely. This should stop. It’s gone too far and makes other students feel unsafe. And also peculiar how there was no other event in the past 20 years (including war and genocide in Africa) that elicited such loud and aggressive protests. But somehow when jews and Israelis are involved, they wake up to make noise. So selective.. As a person who grew up in an Arab country, I am very familiar with this kind of biased activism. It’s called antisemitism…
Anti-hypocrite schreef op 12 mei 2025 om 17:00
This constant, bad-faith drawing of the antisemitism card should be called out for what it is: cheap and disgusting. Can you tell me with which universities in Sudan the Radboud University has ties? But yeah, go on making combating actual antisemitism more difficult by calling every critique of Israel “antisemitism”.
GPMalumnus schreef op 11 mei 2025 om 00:21
Een fundamenteel onderdeel van de academische wereld is de uitwisseling van opvattingen. Dus als je in de academische wereld werkt, hoort dat er tot een bepaalde mate bij. Ik hoop dat er ruimte is voor een goed gesprek en dat men respect heeft voor elkaars opvattingen. De vrijheid van meningsuiting inperken op de werkvloer draagt uiteindelijk bij aan polarisatie. Ik hoop vooral dat er een net gesprek gevoerd kan worden.
Ook vind ik het logisch dat Geografie hier een duidelijk standpunt in neemt, aangezien geopolitiek en conflict een groot onderdeel zijn van de studie. De academici die hier dagelijks mee bezig zijn, zijn logischerwijs wat feller op dit onderwerp dan op de beste manier van stedenbouw.
Hwb schreef op 12 mei 2025 om 22:26
Ehm, nee. Het gaat om de uitwisseling van kennis, onderzoek, argumentatie en bewijsvoering binnen het betreffende vakgebied (of crossovers tussen vakgebieden).
Dat is heel iets anders dan het uitwisselen van opvattingen over maatschappelijke kwesties. Daar is niets mis mee, maar werkoverleggen of de teams-omgeving van het werk zijn daar inderdaad niet de juiste plek voor.
Voor de goede orde, maatschappelijke kwesties en vakgebieden kunnen overlappen. Maar een wetenschappelijke discussie binnen een bepaald vakgebied is iets fundamenteel anders dan een het uitwisselen van opvattingen over een maatschappelijke kwestie, zelfs als dat laatste plaatsvindt tussen twee wetenschappers binnen het relevante vakgebied.
Alumni Bestuurskunde schreef op 11 mei 2025 om 11:04
Ja, het zou nooit de werksfeer moeten belemmeren. Nee, vrijheid van meningsuiting op de werkvloer begrenzen is krankzinnig en lijkt me juist niét de ontwikkeling die je als progressieve universiteit zou willen. Dat klinkt me enorm Orwelliaans in de oren.
Daniel schreef op 11 mei 2025 om 11:12
Alle oproepen tot neutraliteit, nuance en fatsoen die VOX tot nu toe heeft gedeeld, lijken toch weer terug te vallen op ‘ik ben het eigenlijk gewoon niet eens met de standpunten en ik vind het vervelend dat ze zo luid zijn’.
Het einde van het artikel vind ik ook nonsens. ‘Wat als een collega het standpunt deelt dat defensie uitgaven met 5% moeten veranderen?’ Sorry, maar dat klinkt mij niet problematisch in de oren. Ik kan me werkelijk niet voorstellen wat het academische gevaar is van docenten die hun standpunten delen op de universiteit.
Nee, het artikel lijkt mij vooral geschreven als kritiek op de pro-palestina beweging n.a.v het incident vorige week, gesuikerd in een jasje van retoriek over de rode lijn.
Judas schreef op 11 mei 2025 om 20:03
@Daniel: Vox heeft zelf nog een tijdje terug een artikel gepubliceerd dat deels ging over de negatieve impact van anti-abortusprotesten op de campus en de gesprekken die daaruit voortvloeiden op een studente die directe ervaring met het onderwerp had (https://www.voxweb.nl/nieuws/studente-hoopt-op-meer-openheid-rondom-abortus-ook-op-de-campus-het-is-meer-dan-een-cijfertje-of-politiek-discussiethema).
Ik gok dat veel mensen die het geen probleem vinden dat er in interne communicatie over Palestina gesproken wordt het tegelijkertijd met me eens zijn dat een herhaaldelijk opbrengen van anti-abortusstandpunten bij kan dragen aan een onveilige werksfeer voor anderen. De communicatievoorbeelden (email, werkoverleg) die in het artikel van Erwin genoemd worden zijn simpelweg niet ingericht om de open en vertrouwde gesprekssituaties te faciliteren die dat veilig mogelijk zouden maken. Dat geldt zelfs als degenen die die standpunten verdedigen oprecht van hun gelijk overtuigd zijn en denken met de beste bedoelingen te handelen.
Ik ben het zeker met je eens dat het artikel van Erwin hoogstwaarschijnlijk gemotiveerd wordt door de mening die hij zelf al over de protesten heeft. Maar dat mes snijdt aan twee kanten, en er zijn denk ik ook voorbeelden van politiek controversiële onderwerpen te noemen die anderen met gegronde redenen niet op de werkvloer terug zouden willen zien, zoals abortus. Zou daar in jouw ogen dan ook ruimte voor moeten zijn? En zo nee, waar ligt voor jou dan het verschil?
Mischa schreef op 12 mei 2025 om 08:58
De hooggeleerde schrijver van dit stuk lijkt iets vrij fundamenteels over het hoofd te zien, al dan niet gemakshalve. Wat wordt aangeduid als “pro-Palestina acties” gaan over iets totaal anders dan de in de brief en de reacties erop genoemde voorbeelden: abortus, defensie-uitgaven, immigratie en andere politiek controversiële onderwerpen. De acties waar de schrijver het over heeft hebben betrekking op samenwerkingsverbanden van de universiteit waar wij werken resp. studeren met instituten die klaarblijkelijk een actieve bijdrage leveren aan een regime dat zich schuldig maakt aan genocide. Het gaat dus niet om zomaar een willekeurig politiek heet hangijzer maar om een kwestie die rechtstreeks onze eigen werk- en studeer-omgeving betreft. En discussie over zo’n kwestie hoort thuis op de werk- en studeervloer. Waar anders?? Natuurlijk is het verstandig om niet élk overleg en élk medium te gebruiken om deze discussie te voeren, want dan ontstaat een onwerkbare situatie. Maar een poging om de discussie over een onderwerp dat zó rechtstreeks álle medewerkers en álle studenten van de universiteit aangaat – met wie willen we als academische gemeenschap wel of niet institutioneel samenwerken? – buiten de deur van de universiteit te houden, lijkt me ronduit misplaatst. En als het CvB die discussie pakweg anderhalf jaar lang volledig laat ontsporen, dan moet je niet raar opkijken als de sfeer helaas wat minder gezellig wordt dan een vrijblijvend “we agree to disagree” gesprekje onder het genot van een biertje waarna we weer overgaan tot de orde van de dag.
Anonieme promovenda schreef op 12 mei 2025 om 09:23
Precies. Deze vraag gaat alle medewerkers en alle studenten aan, niet qua privé-personen, maar qua medewerkers en studenten van de Radboud Universiteit. En dus moet die discussie op de campus worden gevoerd en worden gefaciliteerd door het bestuur van de universiteit. En datzelfde bestuur faalt daar nu al ruim meer dan een jaar in.
Student FNWI schreef op 12 mei 2025 om 12:45
De ironie wil het hebben dat Erwin een paar dagen geleden nog een reactie achterliet onder het vox artikel over de ingezonden brief die door vele medewerkers was ondertekend over het slechte handelen tijdens de demonstratie vorige week. Hier stelde hij de vraag waarom Vox nog dit soort (lees: gerelateerd aan de palestina protesten) ingestuurde brieven blijft plaatsen. Een paar dagen later plaatst hij echter dan in Vox dit artikel. Zijn goed recht hoor, daar niet van, maar bijzonder is het wel. Mijns inziens is het allebei logisch om te plaatsen overigens, er worden immers nieuwe dingen aangehaald die ter discussie worden gesteld, waar het ook gaat over een brandende kwestie.
Verder mis ik een beetje de precieze context waar het over gaat. Zoals hierboven wordt gezegd is de facilitering van de genocide in Gaza zeer relevant voor de werkvloer, het gaat immers over je werkgever. Maar inderdaad, als je dit élke keer aankaart in een Teams meeting over iets uiterst ongerelateerd, kan je die energie wellicht beter richten op een ander punt/moment. Desalniettemin, helemaal verbieden dat mensen het hierover hebben gaat wel echt te ver
Een Radboudiaan schreef op 12 mei 2025 om 15:21
Een hoogleraar die consistent is en pleit voor een focus op wetenschap in plaats van opinie? Hadden we er daar maar meer van op onze campus.
Promovenda schreef op 13 mei 2025 om 10:02
Er blijft in dit opiniestuk wat onduidelijk over wat voor gedragingen prof. van der Krabben hekelt. Het lijkt mij zeer gepast om op de academische werkvloer de eigen samenwerkingen onder het licht te houden, aangezien het direct de wetenschappelijke ethiek raakt. Dus het lijkt mij logisch dat te agenderen (zij het dat je in principe naar een conclusie toe wil werken over het ethisch vraagstuk).
Maar als zijn collega’s de sharepoint vol met banners zetten, of in de groepschats steeds vage leuzen roepen, dan snap ik dat het problematisch wordt.
PS oproepen aan bestuurders om te vertrekken, omdat ze het vetrouwen van een aanzienlijk deel van de achterban verloren hebben, zijn zeer gebruikelijk. Dat is inherent aan de positie van bestuurder.