Werkdrukplannen op universiteiten blijken niet voldoende

13 mrt 2019

Uit nieuw onderzoek van vakbonden FNV en VAWO blijkt dat de werkdruk op universiteiten onverminderd hoog is. Eerdere verbeterplannen hebben nog niet geholpen.

In 2017 sprak de VSNU af dat alle universiteiten voor het einde van dat jaar met een plan van aanpak zouden komen om de werkdruk onder universiteitspersoneel te verlagen. Meer dan de helft van de ondervraagde universiteitsmedewerkers geeft aan dat die maatregelen bij hen reeds in gang gezet zijn. Slechts een op de twaalf vindt echter dat de werkdruk daadwerkelijk is afgenomen. Volgens een derde is de werkdruk zelfs toegenomen.

Zeven op de tien medewerkers ervaart nog steeds een hoge tot zeer hoge werkdruk. Twee vijfde geeft aan geen tijd te hebben om bij te blijven in het vakgebied. Daarnaast heeft twee derde van de ondervraagden onvoldoende tijd om alle taken af te ronden. Ook voorbereiding schiet er regelmatig bij in. Vooral het wetenschappelijk personeel heeft hier last van.

‘Overwerken is op de universiteit zo gebruikelijk geworden, dat mensen denken dat het erbij hoort’

Negentig procent van de wetenschappelijke medewerkers werkt wekelijks over. Dit extra werk doen zij meestal in de weekenden en avonden en ruim de helft werkt wel eens tijdens vakantiedagen. Ook tijdens ziekte, regelmatig juist veroorzaakt door de hoge werkbelasting, heeft tachtig procent nooit overwogen zich ziek te melden. Bijna de helft heeft niet voldoende tijd om pauzes te nemen op werkdagen.

Marijtje Jongsma, woordvoerder van de VAWO en universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit, zegt dat dit voor de Radboud Universiteit niet anders is en spreekt van het ‘gekookte kikker-syndroom’: overwerken is op de universiteit zo gebruikelijk geworden, dat mensen denken dat het erbij hoort waardoor ze uiteindelijk kopje onder gaan.

Surveilleren

Het tijdgebrek en de toegenomen werkdruk zijn volgens Jongsma grotendeels te wijten aan de bezuinigingen, waardoor er per persoon steeds meer taken zijn bijgekomen. ‘Ik ken hoogleraren die tegenwoordig bij gebrek aan middelen zelf moeten surveilleren bij tentamens. Ook moeten de meeste docenten zelf cijfers invoeren in Osiris’. Daarnaast zorgt het financieringsmodel van de overheid ervoor dat universiteiten steeds meer studenten aantrekken om ten opzichte van andere universiteiten niet te ‘krimpen’. Volgens Jongsma ontstaat hierdoor een ‘hypercompetitie’ tussen universiteiten en werven ze meer studenten dan hun personeel aan kan.

Samen met WOinactie, eisen de FNV en VAWO van minister Van Engelshoven een investering van 1,15 miljard in het wetenschappelijk onderwijs wegens achterstallige financiering. Verder willen ze dat de doelmatigheidskorting geschrapt wordt, dat leenstelselgelden in extra docenten geïnvesteerd worden en dat er meer geld gaat naar het vrije onderzoek. Deze hele week, tijdens de actieweek ‘Investeer in onderwijs’, voeren ze samen met universiteitsmedewerkers actie. Vrijdag zijn ze samen met het primair, voortgezet en beroepsonderwijs, present bij de landelijke onderwijsstaking op het Malieveld in Den Haag. Ook gaat een aantal universitaire medewerkers deze week in debat met de minister.

1 reactie

  1. L.J. Lekkerkerk (Hans) schreef op 15 maart 2019 om 17:07

    Sinds 2000 is er nu 25% minder geld per student. Een sluipende korting van 1,5% per jaar. Dat is te doen door telkens een beetje slimmer te werken, toch?
    Maar in 2000 kreeg ik 100 uur als budget voor een vak terwijl ik er 126 nodig had. Het was dus al niet best.
    En kijk ik naar wat er intussen voor hetzelfde onderwijs aan werk is bijgekomen (ICT-gedoe als digitale leeromgeving, powerpoint en internet waardoor je eindeloos kan blijven opleuken met plaatjes en filmpjes, het evaluatie-, accreditatie en verantwoordingscircus, de ‘BAMA’ met een extra scripte en masters in het Engels, zelfbedienings-ICT waardoor de ondersteuning het makkelijker krijgt, studentactiverend onderwijs dat docenten activeert met meer contacturen en te ‘befeedbacken’ werkjes, …).
    We doen nu voor 75% van het geld 150% van het werk schat ik en omdat we aan het begin van de periode 2000/’18 al tekort kwamen zitten we op meer dan 180% werk, wat heel druk is, maar men mag best verwachten dat je je voor 200% inzet …
    En dan heb ik het niet eens over de druk in het onderzoek die is opgevoerd. Wetenschappelijk personeel moet 2 heren dienen wat spreekwoordelijk onmogelijk is.
    Gelukkig geef ik vakken die mijn passie hebben; always look at the bright side of work?

    Oplossing
    De situatie is zo uit de hand gelopen dat alleen een ‘disruptieve innovatie’ nog echt helpt. Wat zijn anno nu de taken van een universiteit? Grotendeels academische professionals opleiden die buiten de uni aan de slag gaan en nooit onderzoek zullen doen in de academische definitie daarvan. Vervolgens onderzoek doen en daarbij onderzoekers van de toekomst opleiden. Deze taken zijn vanuit organisatieontwerp perspectief bekeken zodanig verschillend qua schaal, dynamiek en tijdsbeleving dat je dit niet aan één organisatie moet/kan opdragen.
    Het afsplitsen van het merendeels massale professional academic (bachelor-)onderwijs van het onderzoek doen en de master-/PhD-opleiding is vloeken in de kerk, maar ik denk dat dit nadere studie waard is.

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!