‘Hoe kunnen we ons beschermen tegen bacteriën?’ Die vraag stond vanmiddag centraal bij een workshop van de Winterschool, een project van het Wetenschapsknooppunt van de universiteit. In de workshop leerden basisschoolleraren en Pabo-studenten hoe ze ingewikkelde materie overbrengen op hun leerlingen.

Het Wetenschapsknooppunt probeert wetenschappelijk onderzoek toegankelijk te maken voor basisschoolleerlingen. Deze workshop voor basisschoolleraren en Pabo-studenten, getiteld Bacteriën: the good the bad and the ugly, werd gegeven door medewerkers van de afdeling infectieziekten van het UMC St Radboud. ‘Het doel is dat kinderen spelenderwijs leren waarom vaccinatie belangrijk is’, zegt Leo Joosten, een van de medewerkers. ‘Op een heel basaal niveau, zodat kinderen het kunnen begrijpen.’ Om te weten wat infecties zijn en hoe ze voorkomen kunnen worden, moeten kinderen eerst leren wat bacteriën doen. Etenswaren zijn geschikt om dit te demonstreren: hoe bederft eten, hoe kun je zien of het bedorven is en hoe kun je het zo conserveren dat het niet meer bederft? ‘Eerst leggen ze de link met voeding en dán pas met hun eigen lichaam’, zegt UMC-medewerker Wendy Beukema.

Vieze plekken
De leraren en Pabo-studenten leren vanmiddag hoe ze deze materie op een basale manier op hun leerlingen over kunnen brengen. Hoe leg je een basisschoolleerling uit hoe eten bederft?  ‘We zien hier hoe je bacteriën kunt kweken’, zegt Sanne Ahsmann, ook medewerker van de afdeling infectieziekten. ‘Je kunt bacteriën niet zien, maar ze wel zichtbaar maken. We vroegen kinderen: ‘wat zijn nu vieze plekken op school?’ Daar kwamen tien plekken uit, zoals de wc, deurklink, toetsenbord en aanrecht. Met een wattenstaafje schraapten we van die plekken bacteriën. Die hebben we in een mengsel van mineralen en vitaminen gestopt. Na enkele dagen zie je dan bacteriekolonies ontstaan.’

‘Toch op toastje’
Op een andere tafel staan etenswaren als zure melk, schimmelkaas en gedroogd fruit. Welke zijn bedorven en welke niet? UMC-medewerker Anneke Bruisten: ‘Deze vraag leidde tot heel veel discussie onder kinderen: de schimmelkaas is wel bedorven, maar toch smeer je het op een toastje.Of ze vroegen zich af waarom droge sla niet lekker is, maar gedroogd fruit wel.’ De deelnemers moeten zoveel mogelijk manieren opschrijven om voedsel te conserveren. Daarna komen plaatjes met voedingsmiddelen op tafel, en moeten de deelnemers beoordelen welk etenswaar op welke wijze geconserveerd moet worden.

Écht leren
‘Ik vind het allemaal heel praktisch’, zegt Marijke Weijland. Ze geeft les aan de Montessorischool in Westervoord. ‘Ik denk dat ik het goed kan inzetten op mijn eigen leerlingen. Waarschijnlijk begin ik er volgend schooljaar mee.’ Ook Jan van Nuland, die op verschillende basisscholen lesgeeft, is enthousiast: ‘Ik vond het heel inspirerend. Experimenten als deze leiden spelenderwijs tot écht leren, veel beter dan feitjes stampen. Waarom stimuleert de overheid dit soort lesmethoden niet wat meer?’ / tekst & foto’s: Sjoerd Huismans