Mijn periode als columnist had ik eigenlijk willen afsluiten met allemaal goede tips voor studenten. Zoals dat gebakken aardappelen het lekkerste smaken met de olijfolie mayonaise van Calvé en met curry van Oliehoorn. Of dat je bij de samenstelling van je vakkenpakket primair moet kijken naar hoe inspirerend de docenten zijn en pas secundair naar de inhoud van de cursus. Maar afgelopen week is er iets gebeurd waar ik wel over moet schrijven. Het is een melancholisch einde van een verdrietige geschiedenis: Lonesome George is overleden. Lonesome George was een reuzenschildpad van de Galapagos eilanden. Op de verschillende eilanden leefden verschillende soorten reuzenschildpadden, maar nadat de mens de eilandengroep ontdekte werd het bestaan van de meeste soorten bedreigd. De kracht van de soorten, maanden kunnen overleven zonder eten of drinken, maakte ze geliefd als proviand onder zeelieden. Toen Lonesome George op 1 december 1971 werd gevonden, was men eigenlijk in de veronderstelling dat zijn ondersoort reeds was uitgestorven. Ruim veertig jaar zou George noodgedwongen eenzaam rondzwerven. Als laatste van zijn soort. Een lot dat haast alleen reuzenschildpadden kunnen ondergaan, dieren die niet zelden de honderd levensjaren passeren. Het droevige verhaal van deze eenzame George spreekt tot de verbeelding. De langzame, gerimpelde schildpad, die zijn pezige nek uitsteekt om over de stenen te kijken of zich werkelijk nergens een soortgenoot heeft verscholen. Daar krijgt ook een stoere man tranen van in zijn ogen – zo heb ik mij laten vertellen. Maar George is niet alleen. Overal ter wereld worden ecologische evenwichten verstoord door mensen. Soms door bevolkingsgroei, maar veelal slechts door exploitatie voor financieel gewin. Maar iedere keer als er een George overlijdt, meestal helaas ongemerkt, sneuvelt er een kunstwerk van de natuur. Een kunstwerk waar de indrukwekkende Nachtwacht van Van Rijn slechts een pennenstreep bij is, of dat De Vier Jaargetijden van Vivaldi reduceert tot het ploppen van een beugelfles. Het product van eeuwenlang aanpassen aan veranderende omstandigheden, tot de spelregels ineens zo snel veranderden dat bijbenen onmogelijk werd. Ik wil daarom afsluiten met mijn eerbetuiging aan George. Zijn lijdensweg was lang en eenzaam, maar zijn lot des te zichtbaarder. Terwijl het levenloze schild van George, met hangende pootjes en dito kopje, wordt weggetild om het als aandenken te balsemen, zet de homo economicus steeds meer van de wereld naar zijn hand. De onschatbare natuurlijke rijkdom aan biodiversiteit legt het af tegen de menselijke heb- en gemakzucht. Laat George symbool staan voor de vernietigende menselijke invloed op kwetsbare natuurlijke evenwichten, in alle kwetsbare schoonheid. De meeste soorten zullen ongemerkt verdwijnen en het leven van de laatste exotische salamander zal te kort zijn om er evenveel ontroerende documentaires over te maken. Mijn tijd als columnist voor dit platform zit er tevens op.

Lees alle columns van Tom de Wit