Het woord ‘lijk’ op een overlijdensverklaring van de gemeente moet worden vervangen door ‘lichaam’, vindt minister Kajsa Ollongren. Dat is volgens haar minder kwetsend voor nabestaanden. Misschien wordt de naam van de wet die over de overlijdensverklaring (en andere zaken) gaat ook vervangen: die heet namelijk de Wet op de lijkbezorging. Als de minister het woord ‘lijk’ in de wet wil vervangen dan is er een grondige ‘zoek en vervang’-actie van haar ambtenaren nodig: het woord ‘lijk’ en ‘lijkschouwers’ e.d. komt nogal veel voor in deze wet.

Of nou de hele wet gewijzigd moet worden qua taal weet ik niet. Het gaat er denk ik meer om dat de beroepsgroep die deze wet moet uitvoeren, los komt van vakjargon en de taal spreekt van de ‘gewone Nederlander’. Als je je als ambtenaar verplaatst in de burger lukt dat vast. Ik steek maar meteen de hand in eigen boezem: mijn beroepsgroep – het notariaat kan er soms ook wat van. Op het gebied van vakjargon en communicatie bedoel ik dan.

Het kan niet volgens sommige notarissen, een akte in normaal Nederlands schijven. Deels is dat waar. Het moet natuurlijk juridisch wel duidelijk zijn wat er staat. Want je moet er rekening mee houden dat akten ook worden gelezen door andere juristen, bijvoorbeeld rechters en advocaten. Maar het is ook wel fijn als degenen over wie/wiens zaken die akten gaan, begrijpen wat er over hen in die akte staat. Daarom ben ik voor hybride taalgebruik in akten: zoveel mogelijk in gewoon Nederlands met daarbij vermeld wat de juridische duiding daarvan is voor collega-juristen.

En in de communicatie buiten de akte met de cliënt: vooral niet moeilijker maken dan de juridische materie al is. Bewustheid van je taalgebruik helpt de notariële beroepsbeoefenaar ook een eind op weg. Om in de ‘sfeer’ van het ‘lijk’ te blijven: als iemands partner dood is, is het niet leuk om de rouwende weduwe of weduwnaar die op je kantoor langskomt de ‘langstlevende’ (term uit het notariële vakjargon) te noemen. Alsof die ‘langstlevende’ een race à la de Dakar Rally heeft gewonnen van zijn of haar partner.

Kort geleden was ik met Mr. Law in het ziekenhuis. Daar doen ze ook vast hun best om zich bewust te zijn van hun taalgebruik. Soms lukt dat, soms ook niet. Mr. Law ontving van de oog-poli een brief met de volgende tekst: “U kunt uw oogoperatie op <datum> tegemoet zien”. Geen pijnlijk taalgebruik, wel grappig. Maar dat was vast niet de bedoeling.

Het stelde me wel gerust: iedere beroepsgroep heeft wel een uitdaging op communicatiegebied. En dat houdt Japke-d. Bouma (columniste van NRC) dan weer van de straat.