Of ik iemand wil nomineren als nieuwe rector? Aldus een vraag van Vox. Eigenlijk liever niet. Er schieten me wel een paar dames te binnen, maar het zijn ook maar mensen die ik toevallig ken uit mijn netwerk: academici die mij zijn opgevallen de afgelopen tijd, maar daarom niet noodzakelijk de beste kandidaten. Zo worden de hoge posities in Nederland namelijk al veel te vaak verdeeld: men wordt genoemd. (Oh, hadden we Koot en Bie nog maar.)

Universitair hoofddocent Susanne Täuber heeft het ook al gesignaleerd. Ze werd recent ontslagen aan de Groningse universiteit vanwege kritiek op haar werkgever, vooral in een wetenschappelijke publicatie waarin ze de tekortkomingen van een Gronings emancipatie-initiatief analyseert. In dat stuk beschrijft ze hoe sterk de hogere regionen van de Nederlandse universiteiten zijn afgesloten door ‘influence peddling’: de handel in invloed, het netwerken, het vrindje dat je nog kent van de sociëteit en dat ‘prima geschikt is voor deze functie’. Eerder schreef Täuber al over sociale onveiligheid aan de universiteit en kreeg daarvoor van de vakbond de AcademieKus. Gelauwerd, maar zonder vrindjes.

‘De bovenklasse garandeert haar privileges niet alleen met geld, maar ook met wie je kent en hoe je praat’

Ik ben het overigens niet met Täubers suggestie eens dat het vooral om patriarchale relaties zou gaan. De handel in aanbevelingen speelt ongetwijfeld onder mannen, maar je kansen zitten ook in de centen van je ouders, waar je hockeyt en welke schoenen je draagt. De bovenklasse in Nederland garandeert haar privileges niet alleen met geld, maar ook met wie je kent en hoe je praat, ook voor vrouwen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau liet net nog zien hoe de Nederlandse ongelijkheid daarmee verstart en sociale mobiliteit afneemt.

Nu wil ik niet suggereren dat ik mij in dat soort kringen beweeg – mijn maag keert om bij het idee alleen al. Maar moet ik dan meespelen en een soort tegen-handeltje beginnen? Dan worden het dus arbeidersdochters die mijn waarden delen, geen ostentatief dure schoenen dragen en mijn taal spreken. Dat is ook niet bepaald meritocratisch. Laten we ons nu maar gewoon houden aan een zo eerlijk mogelijke sollicitatieprocedure, of nog beter: een verkiezing. Dan kan iedereen nog steeds mensen uit het eigen netwerk aanmoedigen om deel te nemen.