Van een bijna halvering van het aantal nieuwe bachelors Taalwetenschap en Computing Science tot een piek in nieuwe masterstudenten Romeinse Archeologie. Tussen de inschrijvingen voor de verschillende opleidingen zijn stijgers en dalers te vinden.

Als de vakken nog maar net begonnen zijn, zien de opleidingen in de collegezaal al hun eerste belangrijke cijfer: het aantal nieuwe studenten. De officiële cijfers van het aantal inschrijvingen worden, vanwege de peildatum op 1 oktober, de oktobercijfers genoemd. Tussen de dalende tendens in de studentencijfers zijn er enkele uitschieters naar boven en naar beneden te zien.

Taalwetenschappen zag het aantal inschrijvingen flink dalen. Van 30 studenten in 2024 gaan ze nu terug naar 15 nieuwe studenten. ‘We hebben voorlopig nog niet echt een verklaring’, zegt opleidingsdirecteur Lieke Verheijen. ‘In 2022 hadden we ook een dip met 10 aanmeldingen, de theorie toen was dat er veel potentiële studenten voor de studie Nederlands hadden gekozen. Dit jaar zien we geen verhoging bij Nederlands. Die cijfers blijven stabiel.’

Het is dus vooralsnog gissen naar een oorzaak. Verheijen: ‘Er zijn verder geen enorme veranderingen geweest. De voorlichting was hetzelfde ingestoken als in andere jaren. We zouden nog verder kunnen kijken naar de verdeling onder universiteiten. We concurreren met bacheloropleidingen Taalwetenschap in Leiden, Groningen, Amsterdam en Utrecht. Ook Leiden en de UvA zagen een daling. De vooraanmeldingen suggereren dat Utrecht wel is gestegen.’

Persoonlijke aandacht

Procentueel daalt de opleiding Computing Science ongeveer net zo hard als Taalwetenschap. In 2024 schreven 119 studenten zich in voor deze bacheloropleiding, in 2025 waren dat er maar 67. Of dit te maken heeft met beroepsperspectieven die door de opkomst van AI dalend zijn of met andere oorzaken is niet bekend. Bij de opleiding was niemand voor commentaar bereikbaar.

‘Op korte termijn zorgen minder studenten voor een lagere werkdruk bij docenten’

In de dagelijkse onderwijspraktijk zorgen lagere aantallen niet voor grote veranderingen. ‘Het zou kunnen zijn dat we in plaats van twee werkgroepen er eentje doen’, aldus Lieke Verheijen over Taalwetenschappen. ‘De persoonlijke aandacht voor de student was in onze opleiding altijd al belangrijk en wordt met minder studenten alleen maar versterkt. Dus vanuit het studentenperspectief zitten ze goed bij ons.’

‘Op korte termijn zorgen minder studenten voor een lagere werkdruk bij docenten, die natuurlijk wat minder nakijkwerk hebben’, vertelt Verheijen verder. ‘Maar op de lange termijn is het voor de financiering van belang om niet te krimpen.’ Vanwege een groter aantal hogerejaars bachelor en een flinke stijging bij de eerstejaars masterstudenten blijft het totaal aantal inschrijvingen bij Taalwetenschappen ongeveer gelijk.

Meer rechtenstudenten

Bij de faculteit Rechten nam de instroom juist toe. Met 57 extra eerstejaars bachelors in vergelijking met 2024. Ook het aantal inschrijvingen bij de premasters en eerstejaars masters steeg, daar kwamen er in totaal 83 extra eerstejaars bij. De hoofdmoot is te vinden bij de opleiding Rechtsgeleerdheid waar 404 eerstejaars bachelorstudenten zich hebben ingeschreven.

Het is het gevolg van nieuw beleid, legt vice-decaan onderwijs Vincent van Hoof uit. ‘Eerder hanteerden we de eis van een bepaald cijfergemiddelde voor studenten die met een hbo-propedeuse instroomden. Dat hebben we losgelaten omdat we zien dat het rendement van de studenten die in een jaar hun propedeuse hbo halen even goed is als studenten die van het vwo komen.’

De masteropleidingen zijn duidelijker geprofileerd, legt Van Hoof uit. ‘We hebben bijvoorbeeld verschillende tracks in het leven geroepen die vallen onder de masterspecialisatie Burgerlijk Recht. Dan volg je bijvoorbeeld de track Financiering, Zekerheden en Insolventie, een duidelijk profiel met een goed gearticuleerde studiekeuze. Studenten weten waarvoor ze komen en blijven.’

Met deze keuzes hoopt Rechten een toekomstbestendige weg te zijn ingeslagen. ‘Deze stijging valt binnen onze doelstelling. We waren eerder iets te groot, daarmee werd het te krap in de collegezaal. Wij staan voor kleinschalig onderwijs. We kunnen nog iets groeien, maar niet veel meer.’

Romeinse archeologie

Hoewel het niet om grote getallen gaat, heeft de nieuwe track Romeinse Archeologie gezorgd voor een stijging in de master Oudheidstudies. Romeinse Archeologie is voortgekomen uit de specialisatie Klassieke Cultuur en is met 14 masterstudenten nu de grote track binnen Oudheidstudies. ‘We zijn erg blij met de stijgende studentenaantallen’, zegt hoogleraar archeologie Astrid Van Oyen.

De stijgende aantallen kunnen deels worden verklaard door een doorstroomminor en premaster die ook door studenten Archeologie van hogeschool Saxion kunnen worden gevolgd. Van Oyen: ‘Een andere verklaring is dat de master onderscheidend is binnen de Nederlandse context en aansluit bij een werkveld waar vraag is naar onze afgestudeerden.’