Een concurrent die een andere drugsdealer een hak wilde zetten. Dat is de verklaring van een Nijmeegse drugsdealer voor de vervuilde Tesla-pil waardoor zeven Nijmeegse studenten in het ziekenhuis belandden.

Met zijn rode trui, groene jas en hippe pet doet hij denken aan een typische festivalganger. Zelf noemt hij zich gewoon een student. ‘Een student met een bijbaan’, zegt Stan* (23). Zijn bijbaan is drugs dealen. Een job waarmee hij naar eigen zeggen een goede boterham verdient en gezellig onder de mensen komt.

Maar ook een bijbaan in een sector met een flinke schaduwkant. Dat werd een kleine twee weken geleden eens te meer duidelijk. Door vervuilde pillen belandden zeven studenten in het ziekenhuis. Waar ze dachten dat in de pillen het psychedelische 2C-B zat, bleek dit het veel sterkere DOC te zijn. Een drug die volgens het Trimbos-instituut ‘extreem gevaarlijk’ is.

Testen

Het is het gesprek van de dag tussen Stan en zijn klanten, vooral studenten die van een feestje houden. Hoe kon dit zo misgaan? Veel van hen mopperen op zorginstelling Iriszorg. Die gooide in coronatijd de Nijmeegse drugs-testfaciliteit op slot. Enkel bij vermoedelijk vervuilde drugs was testen sindsdien mogelijk. ‘Het was wachten op een ongeluk’, vindt Stan. ‘Het is toch ongelofelijk naïef om zo’n dienst te sluiten. Alsof niemand meer drugs gebruikt omdat er geen festivals of feestjes zijn.’

Zelf stuurde hij zijn klanten er altijd naartoe om zijn drugs te laten testen. ‘Zo probeer ik verantwoordelijkheid te nemen voor wat ik verkoop. Dan gaf ik een klant wat extra’s mee. Die ging langs en nam het gesprek met de uitslag op.’ Sinds de sluiting hanteert hij een disclaimer bij levering: deze drugs zijn niet getest. Vanwege de Tesla-pillen besloot Iriszorg vorige week om de testmogelijkheid weer meer toegankelijk te maken, tot blijdschap van Stan. ‘Donderdag gaat een klant van mij weer langs.’

Vaste klanten

De echte schuld ligt volgens Stan elders: bij degene die de verkeerde pillen heeft geleverd. ‘Een vreselijke actie’, vindt hij. ‘Ik vraag me af of de dader nog kan slapen ’s nachts.’ Hoe het zo verkeerd kon gaan? Stan ziet twee opties: de producent heeft de verkeerde drugs aan de dealer geleverd, of de dealer heeft de verkeerde drugs aan de klant geleverd. Die laatste verklaring ligt volgens de student niet voor de hand. ‘De drugshandel aan klanten heeft weinig te maken met schimmige deals op straat, in tegenstelling tot wat veel mensen denken.’

‘Ik kom gewoon bij mijn vaste klanten aan huis’, zegt hij. ‘We maken een praatje, drinken een biertje en ik ga weer verder. Veel van mijn klanten ken ik al jarenlang.’  Hij wil ermee zeggen dat dealers geen belang hebben om drugsgebruikers te misleiden. ‘Je wil zorgen voor een goede relatie met je klant.’

De Nijmeegse drugshandel is volgens de dealer grofweg verdeeld tussen bijbeunende studenten, volkse types en jonge jongens met een migratieachtergrond. Heeft een van hen per ongeluk verkeerde pillen meegegeven? ‘Dat lijkt me sterk’, zegt de student. Ik kan me niet voorstellen dat je een pil van deze gevaarlijke stof per ongeluk omwisselt.’

Kostenpost

Hij vindt die andere verklaring waarschijnlijker: dat een drugsbaron met de vervuilde drugs een concurrent een hak wilde zetten bijvoorbeeld. In de onderwereld gebeurt dat regelmatig, vertelt hij. ‘Als een producent doorheeft dat een concurrent een grote batch aan pillen heeft, maakt hij dezelfde pil met een andere stof erin. Doordat die pil een slechte naam krijgt, zit de concurrent opgescheept met honderdduizenden pillen die niemand meer wil hebben en daarmee met een enorme kostenpost.’

De vorm van pillen is op verzoek aan te passen en na te bootsen. De leveranciers hebben daarvoor ‘drukkers’ in dienst. Stan: ‘Bij een bestelling vanaf 10.000 stuks kan je zelf een patroontje uitkiezen. Zoals een Tesla-pil, ja’. Ook kunnen dealers op verzoek de werkzame stof en de verhoudingen daarvan bepalen. Stan vraagt bijvoorbeeld vaak om wat meer cafeïne in zijn speed als hij Duitse klanten krijgt. ‘Duitsers houden van cafeïne in hun pep.’

Drugshandel

Bovenaan de voedselketen staan de grote drugsbaronnen. Deze combineren volgens Stan intelligentie met een meedogenloze handelswijze. Ze weten precies hoe ze uit handen van de politie moeten blijven. ‘Ze hebben hun handel zo ingericht dat het nooit direct naar hen te herleiden is. Klikken doet niemand. Dan ben je de lul.’

Volgens het boek Nederland drugsland van bestuurskundige Pieter Tops en journalist Jan Tromp uit 2020 is er sprake van een ‘parallelle economie gericht op omkoping, witwassen en bruut geweld’. De Nijmeegse burgermeester Hubert Bruls waarschuwde vorig jaar voor het ‘ondermijnend en ontwrichtend effect op onze samenleving’ van drugs.

Stan zegt te weten van de misstanden die drugshandel met zich meebrengt. Toch vindt hij zijn ‘bijbaan’ te verdedigen. ‘Het voelt inderdaad dubbel, maar als ik het niet doe, doet een ander het wel. Ik vertel mezelf dat ik het beter doe dan de rest. Als ik zie dat iemand in de problemen komt door te gebruiken, spreek ik hem daarop aan.’

Over de pakkans voor de makers van de Tesla-pil is Stan duidelijk. ‘Die kans is nul. Misschien slaagt de politie erin om een paar man uit het middensegment op te pakken. De man achter de knoppen laat zich niet pakken. Daarvan ben ik zeker.’

* De naam van Stan is gefingeerd, zijn echte naam is bekend bij de redactie.