Effecten corona op universiteitsfinanciën blijven vooralsnog klein
-
Foto: Dick van Aalst
Het tekort op de universitaire begroting door de coronacrisis is vooralsnog kleiner dan werd gevreesd. ‘Op dit moment is geld niet het probleem. Waar het mogelijk is, passen we bij’, zegt vicevoorzitter Wilma de Koning. ‘Maar de crisis moet geen jaren meer duren.’
De impact van de coronacrisis op de financiën van de Radboud Universiteit blijft voorlopig redelijk beperkt. Dat blijkt uit de begroting voor volgend jaar. Het tekort voor 2021 wordt op 11,6 miljoen euro geraamd, en voor 2022 op 8 miljoen euro. ‘Daarna zijn er nog twee jaren met kleinere tekorten, om in 2025 opnieuw op een positief saldo uit te komen’, zegt financieel directeur Peter Bosman in een Zoomgesprek waarbij ook vicevoorzitter Wilma de Koning aanwezig is.
Het grootste deel van het tekort voor 2021 is te wijten aan kosten aan extra ict-uitgaven. Die worden besteed aan versterking van de ict-beveiliging en een aantal grotere automatiseringsprojecten zoals de uitrol van Office 365. Slechts een derde van het tekort, zo’n 3,7 miljoen euro, is het gevolg van de coronacrisis. ‘Dat gaat voornamelijk om het wegvallen van abonnementen in het Sportcentrum en van de catering van de universiteit’, zegt Bosman. ‘De personeelsleden van beide organisaties worden nu ingezet voor andere taken.’
Coronavertraging
Al met al valt de impact van de coronacrisis op de financiën van de universiteit tot nog toe dus best mee. De vertragingen en problemen met onderzoekslijnen bleven relatief beperkt en kosten voor contractverlengingen die niet gedekt zijn, blijven in 2020 lager dan 1 miljoen euro. Na aanvankelijk een kleine vertraging opgelopen te hebben, kon het meeste onderzoek aan de universiteit gewoon doorgaan. ‘De grootste problemen waren er bij het klinische mensgebonden onderzoek aan de medische faculteit’, aldus Bosman.
Het geld dat dit jaar was uitgetrokken voor contractverlengingen voor onderzoekers die coronavertraging hebben opgelopen, iets meer dan 1 miljoen euro, is inmiddels bijna helemaal uitgegeven. ‘Volgend jaar gaan we door met deze verlengingsregeling. Daarvoor trekken we eenzelfde bedrag uit’, zegt de Koning.
Van overschotten naar tekorten
In 2018 had de Radboud Universiteit een eigen vermogen van 306 miljoen euro – het grootste deel daarvan zit in gebouwen op de campus. In 2018 en 2019 had de Radboud Universiteit nog overschotten, van circa 21 miljoen euro. In 2020 wordt een tekort van 6 miljoen euro verwacht, voor 2021 en 2022 zijn tekorten voorzien van 11,6 en 8 miljoen euro. De rode cijfers zijn overigens geen vrees, met de huidige vermogenspositie kan de Radboud Universiteit deze tekorten opvangen.
Ondanks de crisis waren er een paar financiële meevallers. In juni werd nog gevreesd dat het aantal nieuwe studenten door de coronacrisis zou stagneren, maar dat pakte anders uit. ‘Sommige vacatures raakten veel later ingevuld en er waren minder reiskosten’, zegt vicevoorzitter Wilma de Koning. Het tekort voor 2020, dat oorspronkelijk begroot was op 8,3 miljoen euro, blijft hierdoor beperkt tot 6 miljoen euro.
Extra personeelsleden
Het college doet er naar eigen zeggen alles aan om knelpunten op te lossen. Financiën vormen hierbij geen probleem, zegt Bosman. ‘Faculteiten maken zich niet zozeer zorgen over hun budget, maar meer over of het ze lukt om oplossingen tijdig te implementeren. Denk bijvoorbeeld aan het inhuren van extra mensen voor de ondersteuning van hybride onderwijs (mengvorm van fysiek en online onderwijs, red.) en onderzoek.’ Deze extra mensen vormen een deel van de 330 fte’s aan extra personeelsleden die de universiteit in 2021 verwacht aan te nemen. Het geld daarvoor is volgens de financieel directeur voor het grootste deel gedekt door sectorplannen (extra investeringen in bèta-onderwijs, red.) en toegenomen prestaties.
Peter Bosman verwacht niet dat er voor de begroting van 2021 nog een grote onverwachte tegenvaller op zal duiken. ‘De belangrijkste contouren zijn gezet. De overheid heeft geen bezuinigingsplannen, het is duidelijk dat we volledige collegegelden krijgen (studenten lobbyden vergeefs voor een coronakorting op het collegegeld, red.) en het gros van de onderzoeksprojecten is nu al geacquireerd. Maar wat in de jaren daarna zal gebeuren, is op dit moment onzeker.’
‘We denken dat het sportcentrum en de catering in 2021 weer zullen opstarten’
De Radboud Universiteit heeft voorlopig dus niet de intentie om samen met andere universiteiten naar Den Haag te trekken om extra geld te vragen voor hoger onderwijs. ‘Onze overtuiging blijft dat andere sectoren financieel harder getroffen zijn dan wij’, zegt De Koning. ‘We denken dat het sportcentrum en de catering ergens in 2021 ook weer zullen opstarten. Maar als de coronacrisis nog meerdere jaren doorgaat, dan houdt geen enkele universiteit dit vol. Zo simpel is het ook.’
Universiteit gaat krediet van 32 miljoen euro aan
De universiteit gaat binnenkort voor het eerst in haar bestaan een krediet-faciliteit aan, bij het Ministerie van Financiën. Dit houdt in dat ze voortaan maximaal 32 miljoen euro ‘rood’ mag staan op haar lopende rekening, wanneer dat nodig blijkt. Vanuit die rekeningen – zogeheten liquide middelen – betaalt de universiteit salarissen en andere ‘dagelijkse’ kosten zoals energierekeningen. Peter Bosman: ‘Dat zijn iedere maand forse bedragen en je wilt niet dat dat onverhoopt opeens niet kan. Voor de gewone bedrijfsvoering is het daarom nodig om deze leenmogelijkheid achter de hand te hebben. Bovendien vallen de kosten voor lenen mee, want de rente staat laag.’
Dat zo’n krediet nodig is, betekent niet dat de universiteit er financieel slecht voor staat. De financiele positie blijft op orde, aldus Bosman. Wel heeft de Radboud Universiteit haar liquide middelen de afgelopen jaren verlaagd, van zo’n 125 miljoen euro in 2015 tot (minimaal) 20 miljoen in 2023. Dit heeft ermee te maken dat de laatste jaren meer kritiek klonk vanuit de politiek over de hoge reserves van de universiteiten, geeft vice-voorzitter van het CvB Wilma de Koning aan. ‘Men vindt dat wij onze middelen moeten aanwenden voor onderwijs en onderzoek. Te hoge reserves worden gezien als een indicatie dat wij dat onvoldoende doen.’
Dat beeld klopt niet, zegt ze. ‘Deze reserves hebben wij nodig om te investeren in onze campus.’ De Radboud Universiteit heeft jarenlang vermogen opgebouwd om kosten aan gebouwen op de campus te kunnen betalen, legt ze uit (zoals onderhoud, renovatie en nieuwbouw). Sinds 1995 is ze hiervoor zelf verantwoordelijk, toen het Rijk vastgoed overgroeg aan universiteiten. De Koning: ‘Daardoor is de liquiditeit verlaagd. Investeren in een moderne en prettige campus komt het onderwijs en onderzoek ten goede.’
Rupke (oren groter dan het kupke) schreef op 6 oktober 2021 om 13:13
En dan krijgen thuiswerkers een vergoeding van 40 Euro per maand, maar de mensen die niet thuis (kunnen)werken wordt de reiskostenvergoeding afgenomen. Na het kerstpakket en later ook een sterk versoberde fietsplan.
We moeten extra betalen om op het werk te komen en daarvoor ook nog een parkeerabonnement afsluiten van € 15,– per maand.
Te gek voor woorden dus ik noem het een SCHANDE! Dat de laagste salarissen weer het hardst worden geraakt om die paar tientjes per werknemer.
En voor de milieufanaten: niet iedereen is lichamelijk in staat om tot 20 km per dag te fietsen om het werk te kunnen komen uitvoeren of heeft na het werk andere verplichtingen.