Etnische diversiteit in Europese regio’s stimuleert de sociale banden tussen de mensen die er wonen. Maar dan moeten de autochtone bewoners zich niet bedreigd voelen door de etnische minderheden. Dat blijkt uit onderzoek van Nijmeegse sociologen.

Tot nu toe dacht men – op basis van eerder onderzoek in de VS –  dat mensen in etnisch diverse samenlevingen minder nauwe banden met anderen onderhouden. Ook zouden ze minder deelnemen aan het sociale leven. Maar uit dit onderzoek van Michael Savelkoul, Maurice Gesthuizen en Peer Scheepers van het Nijmegen Institute for Social & Cultural  Research van de Radboud Universiteit, blijkt juist dat de aanwezigheid van niet-Westerse immigranten in Europa helemaal niet negatief uitpakt voor de sociale cohesie in de regio. 

Meer is meer
De aanwezigheid van allochtonen heeft geen invloed op de mate waarin autochtonen afspreken met vrienden of bekenden of hulp bieden aan anderen. De komst van immigranten maakt juist dat autochtonen meer allochtone vrienden en collega’s krijgen. En dat heeft ook een positieve uitwerking op hun contacten met andere autochtonen, ontdekten de onderzoekers.

Etnische dreiging
Interetnisch contact is dus belangrijk voor de sociale cohesie binnen regio’s, maar alleen als autochtonen zich niet bedreigd voelen door de aanwezigheid van allochtonen in hun regio. Onderzoeker Michael Savelkoul: ‘Mensen die zich daar wel door bedreigd voelen, spreken juist minder af met familie en vrienden. Zij hebben bijvoorbeeld het idee dat er door de komst van immigranten minder banen beschikbaar zijn voor ‘eigen’ mensen.’

Feit en gevoel
Laagopgeleiden en werklozen ervaren dergelijke gevoelens van etnische dreiging vaker. Savelkoul: ‘Contact met etnische minderheden kan er voor zorgen dat dit soort gevoelens afneemt.‘ Het ervaren van gevoelens van dreiging heeft overigens niet te maken met de daadwerkelijke aanwezigheid van etnische minderheden. De onderzoekers veronderstellen dat media-aandacht of het politieke klimaat in verschillende landen deze gevoelens wel kunnen beïnvloeden.

Data
De onderzoekers baseren hun conclusies op een databestand waarin bijna 24.000 personen ondervraagd zijn. Deelnemers zijn afkomstig uit vijftien Europese landen, waaronder Nederland. Binnen deze landen werd gekeken naar gevolgen van etnische diversiteit in 125 Europese regio’s. Het onderzoek maakt onderdeel uit van het NWO-onderzoeksprogramma Conflict en veiligheid. /Bets Berntsen