-
Foto: Bert Beelen
Universiteiten en hogescholen mogen geen goedkope sport- en horecafaciliteiten meer aanbieden. Anders verstoren ze de markt, vindt het kabinet. Ook het culturele aanbod en de kantine worden duurder. Wat de gevolgen voor de Radboud Universiteit zijn, is vooralsnog onduidelijk.
Het onderwijsministerie hanteert de regel dat universiteiten en hogescholen geen private activiteiten financieren met publieke gelden, een vorm van ‘staatsteun’ waar onderwijsminister Eppo Bruins vanaf 2026 scherper op wil gaan handhaven. In een brief aan alle onderwijsbesturen in het mbo, hbo en wo, zegt de minister daarom te streven naar een marktconform tarief voor sport en kantines. Nu zijn studenten en medewerkers daar meestal goedkoper uit dan in stad.
Vicevoorzitter van het college van bestuur Agnes Muskens noemt deze beleidslijn onbegrijpelijk. ‘Het welzijn van onze studenten gaat ons allen aan het hart’, aldus de vicevoorzitter van het college van bestuur.
‘Onderzoek wijst uit dat lichamelijke activiteit en sport bijdragen aan de gezondheid en het welzijn van studenten. Uit rapporten die de overheid zelf aanhaalt, blijkt dat regelmatig sporten in verband wordt gebracht met een lager gevoel van druk en stress onder studenten. Waarom dan deze maatregel, die negatief zal bijdragen aan het studentenwelzijn, met alle gevolgen van dien?’
Verzet
Universiteitenvereniging UNL rekent voor dat het nieuwe beleid zal leiden tot een sportkaart voor studenten van jaarlijks 700 euro, in plaats van zo’n 200 euro nu. De vereniging verzet zich namens alle universiteiten tegen het voornemen van de minister.
‘Wij zien die activiteiten als onderdeel van onze publieke taak’, laat woordvoerder Ruben Puylaert weten. Het gaat niet alleen om de sportvoorzieningen, waarschuwt hij. Het kan ook gevolgen hebben voor universiteitsmusea, valorisatie van kennis en bijscholing in het kader van een Leven Lang Ontwikkelen.
De strikte uitleg klopt ook niet, meent UNL. Zoals toenmalig VVD-staatssecretaris (en later premier) Mark Rutte in 2005 schreef: het aanbieden van voorzieningen voor studenten is toegestaan “indien dit een functie vervult bij het tot stand brengen van sociale binding en een goed studieklimaat en langs die weg op positieve wijze het studierendement bevordert”.
Wat de gevolgen zijn voor de Radboud Universiteit is nog onduidelijk, laat een universiteitswoordvoerder weten, ook omdat de richtlijnen volgens hem nog voor meerderlei uitleg vatbaar zijn. Hij wijst erop dat het sportcentrum de afgelopen jaren al tariefsverhogingen heeft doorgevoerd, als reactie op de kostenstijgingen. ‘Hiermee zijn de tarieven steeds meer marktconform geworden.’
De woordvoerder verwacht de komende jaren een verdere tariefstijging, al is de hoogte ervan nog onduidelijk. Voor de horeca op de campus voorziet hij geen gevolgen. ‘We hanteren hier al kostendekkende prijzen en een neutrale begroting.’
‘Doorgeslagen marktwerking’
Recent kruiste de oppositie in de Tweede Kamer de degens met de minister over zijn nieuwe beleidslijn. Tweede Kamerlid Luc Stultiens (GroenLinks-PvdA) sprak van een ‘onbegrijpelijke maatregel’, en kondigde na afloop van het debat een motie aan. Hij noemt de nieuwe regels een voorbeeld van ‘doorgeslagen marktwerking’. Mocht de minister de koers niet wijzigen, wil Stultiens weten wat hij gaat doen ‘om negatieve gevolgen van dit besluit te voorkomen, zoals dalende mentale gezondheid, culturele vervreemding en een afname van sociale cohesie’.
Ook Jan Paternotte (D66) reageert negatief. ‘Dit is toch heel vreemd, om daar zonder enige aanleiding nieuw beleid op te zetten. Maar het past helemaal in het beleid van Bruins: het Nederlandse hoger onderwijs zo onaantrekkelijk mogelijk maken.’ Het leven is voor studenten al duur genoeg, vindt hij. ‘En nu wil het kabinet ook nog voordelen afpakken waar al generaties studenten profijt van hebben.’
Bevlogen Radboudiaan schreef op 28 april 2025 om 14:14
Prima voorstel van het kabinet. Mevrouw Muskens zou eerst eens wat voortgang op jaar eigen beleid moeten tonen voordat ze kritiek uit op de omstandigheden. Het zoveelste rookgordijn, het wordt een beetje vermoeiend.
Mens voor de Arbeid schreef op 28 april 2025 om 16:22
Als je even verder kijkt dan het eigen belang, is dit ook wel terecht. Dat schilder Piet en vrachtwagenchauffeuse Toosje hier aan mee moeten betalen terwijl ze zelf krom liggen om de rekeningen te betalen, is ook totaal belachelijk. Ze betalen ook al mee aan de studies zelf en daar valt nog wat voor te zeggen, maar verwachten dat al die extraatjes ook door hen opgehoest worden, is echt teveel gevraagd
Arbeidend mens schreef op 29 april 2025 om 09:02
Lekker solidair met de studenten die ook krom liggen om hun huur en levensonderhoud te betalen.
Mens voor de Arbeid schreef op 29 april 2025 om 23:16
@arbeidend mens: wij betalen ook al mee aan studies terwijl wij krom liggen aan huur en levensonderhoud te betalen. Me dunkt dat we daarmee al solidair zijn. Wij krijgen ook geen goedkopere sportabonnementen of lunches. Ja, de voedselbank ais het echt niet anders kan. Geen probleem als die optie ook open blijft voor studenten die dat nodig hebben. Maar als wij bijna moeten aankloppen bij de voedselbank omdat er zoveel belasting moet naar goedkopere luxe voor studenten die we zelf als werkenden niet eens meer zelf kunnen veroorloven, gaat er echt iets mis met het herverdelingsvraagstuk en mogen mensen hun norm wel eens gaan herevalueren. Zeker als dat vaak ook de mensen zijn die over “privileges” en “social justice” roepen. Dit gaat over pure luxe. Ik moet ook gewoon een saaie eigen gesmeerde boterham mee naar het werk en fietsen of wandelen ipv naar de sportschool. Hoezo geen solidariteit?! Beetje eenrichtingsverkeer, vind je ook niet? De solidariteit mag juist de andere kant wel eens op!
Arbeidend mens schreef op 30 april 2025 om 11:30
Jeetje, je hebt helemaal gelijk.
Laten we ook meteen sportsubsidies van de gemeente afschaffen. Pure luxe dat kinderen die opgroeien in armoede de mogelijkheid krijgen om gezond te leven en een sociaal leven op te bouwen in verenigingsverband. Waarom moet ik daaraan mee betalen!? Moeten die kinderen niet eens solidair zijn met mij!? Ik betaal al voor hun onderwijs!!!
Mens voor de Arbeid schreef op 30 april 2025 om 14:16
Dat is precies wat ik bedoel: voor de mensen die het écht nodig hebben, is al van alles geregeld. En dat is prima. Maar volwassen studenten, die nota bene bij de meest kansrijke mensen horen, kunnen als ze geen sportabonnementen kunnen betalen óók prima fietsen, hardlopen of wandelen. Het is toch van de zotten dat mensen die dat óók niet kunnen betalen het verwijt krijgen niet solidair te zijn als mensen – waarvan een groot deel het wél prima kan betalen – dat nu óók zelf moeten gaan betalen? En zorg anders dat er een regeling komt voor iedereen met een laag inkomen. Waarom zouden studenten nóg meer privileges moeten hebben dan ze al hebben met hun studie. Ten koste van anderen, zonder die privileges? Je hoort nota bene al tot de meest bevoorrechte klasse op kosten van de mensen die vechten om hun boodschappen en verwarming te betalen. Het gaat over luxe hier waarvoor mensen die het minder hebben worden kaalgeplukt. Voor beweging heb je geen abonnement nodig. En die belastingbetalers moeten ook gewoon denken aan hun eigen boterham. En die worden nu beticht geen solidariteit te hebben? Dat is zo wereldvreemd als wanneer het koningshuis om extra huurtoeslag zou vragen en de bevolking daarna zou verwijten niet solidair te zijn. Let them eat cake?
Tea schreef op 30 april 2025 om 15:28
But Peit the painter and Toosje the truck driver every month get a paycheck that can cover their sports costs. Students dont, and even if a student was to work part-time besides school I dont believe a 3-digit paycheck can cover a 700 euro yearly membership card. The Radboud Sportcentrum is and always will be for everyone that wishes to be active and healthy, however its important to be realistic about what a student can afford and a full-time employee.
Trouw Vox-lezer schreef op 29 april 2025 om 10:21
Wat vindt het kabinet van journalistieke organisaties die verbonden zijn aan universiteiten en hun artikelen aanbieden tegen een onder-marktconforme prijs? Nu komt het wel heel dichtbij..