Roep als Radboud Universiteit de klimaatnoodtoestand uit. Die oproep deden enkele leden van de medezeggenschap gistermiddag in de Gezamenlijke Vergadering van de universiteit aan het college van bestuur. Een toezegging kregen ze niet: de bestuurders willen eerst een advies van een werkgroep over duurzaamheid afwachten.

De oproep om als Radboud Universiteit de klimaatnoodtoestand uit te roepen is afkomstig van leden van ondernemingsraadfractie Scientists for Future / Scientist Rebellion en van studentenfractie Green+. In de Gezamenlijke Vergadering van de universiteit, gistermiddag in de Senaatszaal, gingen zij hierover in gesprek met het college van bestuur.

De urgentie voor adequate klimaatactie is alarmerend, schrijven de leden van de medezeggenschap in een notitie. 2025 is volgens hen het jaar waarin met het afsterven van de koraalriffen het eerste klimaatkantelpunt is overschreden en waarin de golfstroom tot stilstand aan het komen is. Ook de recente klimaattop in Brazilië, aldus de medezeggenschapsleden, heeft niet tot een doorbraak geleid in het verminderen van uitstoot.

Symbolisch

Volgens de initiatiefnemers is het uitroepen van een planetaire klimaatnoodtoestand “een belangrijk en duidelijk signaal aan de universiteitsgemeenschap en de bredere samenleving dat de Radboud Universiteit de urgentie van de noodsituatie erkent.” Verschillende overheden en inmiddels ook drie Nederlandse universiteiten hebben gevolg gegeven aan die oproep: de Erasmus Universiteit in Rotterdam, de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Utrecht. De erkenning van de noodtoestand heeft geen formele juridische gevolgen, maar is in de eerste plaats symbolisch van aard.

In hun brief verwijzen de medezeggenschapsleden naar de conceptversie van de nieuwe strategie van de universiteit, waarin de rol van de universiteit als ‘moreel kompas’ expliciet wordt vermeld. Ook sluit de klimaatnoodtoestand volgens hen aan bij de missie van de universiteit: het bijdragen aan een gezonde, vrije wereld met gelijke kansen voor iedereen. Tot slot kan de publieke erkenning volgens de initiatiefnemers bijdragen aan het omzetten van klimaatverlenging onder jongeren naar actie.

Scherpe stellinginname

Rector magnificus José Sanders bedankte namens het college van bestuur de initiatiefnemers van de UGV, maar een toezegging voor het uitroepen van de klimaatcrisis kwam er niet. Het college erkent de urgentie van de klimaatcrisis en heeft daarom eerder al duurzaamheidsbeleid opgesteld, aldus de rector. Een werkgroep die de visie van de universiteit op duurzaamheid in kaart brengt, komt binnenkort met een advies.

Ook een recent manifest van De Jonge Akademie over duurzaamheid ligt ter beoordeling bij de werkgroep. In de nieuwe strategie blijft duurzaamheid, aldus de rector, een belangrijke waarde. ‘Het college vraagt de UGV tijd om deze onderwerpen in samenhang uit te werken.’

‘Het college vraagt de UGV tijd om deze onderwerpen in samenhang uit te werken’

Namens de medezeggenschap vroeg Jannus van Wolferen (Green+) waarom het nieuwe duurzaamheidsbeleid van de universiteit het uitroepen van de klimaatnoodtoestand zou tegenhouden. Bovendien wees hij erop dat de oproep niet nieuw is: bij de Nieuwjaarsbijeenkomst van 2024 riep Scientist Rebellen hier al toe op.

De rector antwoordde dat zo’n uitroep weinig aan de situatie zelf verandert en dat het tegelijk een scherpe stellinginname is. Volgens Sanders kan de universiteit zich daarom beter richten op concreet duurzaam handelen zoals op de integratie van duurzaamheid in curricula, energievoorziening en afvalbeleid, en het vergroten van duurzaamheidsgeletterdheid bij studenten.

Zwarte wolk

Marjan Smeulders van Scientists for Future / Scientist Rebellion antwoordde op zich wel blij te zijn met de duurzaamheidsacties die de universiteit onderneemt. ‘Maar die spreken nog niet de urgentie uit die nodig is. Er komen niet alleen bezuinigingen op ons af, ook de klimaatcrisis is een zwarte wolk. Waar zijn jullie bang voor?’