Voor het eerst sinds honderdvijftig  jaar worden er weer opgravingen gedaan ten zuiden van Rome aan de Via Appia, een van de belangrijkste oude Romeinse wegen. Archeologen van de Radboud Universiteit hebben nabij bij de antieke weg, zo’n negen kilometer vanaf het centrum van Rome, al eerste resten van grafmonumenten kunnen blootleggen.

De archeologen Eric Moormann, Stephan Mols en Jeremia Pelgrom werken nabij Rome op uitnodiging van de directie van de Archeologische Dienst van die stad. Moormann: ‘We hopen door de bestudering van restanten van bestaande monumenten, maar ook kaarten, tekeningen en beeldmateriaal in de archieven, een beter begrip te krijgen van het gebruik van de weg door de eeuwen heen en van de monumenten die resteren.’ Opgraven is een van de oude technieken die de archeologen gebruiken. Daarnaast maken ze gebruik van geofysische methoden en geografische informatiesystemen. Drie weken per jaar zijn ze aan het werk in Rome, samen met tweede en derdejaars studenten kunstgeschiedenis, oude geschiedenis en klassieken.

Graven en funderingen
De groep is op twee plekken aan het graven. In de ene put liggen de resten direct onder het oppervlak, in de andere moet een meter dieper worden gegraven. In de eerste put liggen restanten van ‘gewone’ Romeinse graven uit de tweede eeuw na Christus in de vorm van asurnen die in een (verloren gegaan) grafhuisje tegen een veel oudere muur waren aangelegd. De tweede put ligt tussen twee markante grafheuvels. Hierin zijn de oorspronkelijke funderingen van de onderbouw van deze heuvels plus stort van mogelijk andere graven gevonden. Verder onderzoek in de komende jaren moet daarover uitsluitsel brengen. Het vondstmateriaal is nog niet opzienbarend, wat in de oppervlaktelagen ook nog niet zo te verwachten is.

Reputatie
Waarom de Nijmegenaren zijn uitgenodigd voor dit project? ‘ Vanwege onze reputatie’, zegt professor Moormann niet zonder trots. Door jarenlange ervaring met archeologische monumenten in Rome, Ostia en Pompeii hadden Stephan Mols en Eric Moormann de nodige bagage en kenden zij de Romeinse collega’s. En zo kwamen de archeologen van de Radboud Universiteit in 2009 in Rome aan hun veldwerk. De verwachting bestaat dat het project nog flink wat jaren gaat duren, zeker wanneer de opgravingen worden voortgezet en er met de boven genoemde geo-systemen op andere manieren informatie wordt verzameld. /Bets Berntsen