Twee Radboudonderzoekers publiceren deze week een artikel in Science:  Ruerd Ruben, hoogleraar ontwikkelingssamenwerking, formuleerde zes voorwaarden voor armoedebestrijding. Volgens hem is veel winst te behalen in het aanpakken van de voedselmarkt. Theoretisch fysicus Mihail Katsnelson schreef over kunstmatig grafeen.

Handel 
Armoede in derde-wereldlanden is te bestrijden via voedselmarkten, maar dan moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Ruerd Ruben, hoogleraar ontwikkelingssamenwerking, formuleerde samen met een team van internationale wetenschappers zes aandachtspunten voor duurzame voedselketens en een betere ketenintegratie. Hij publiceerde daarover in Science van 3 juni.
Ruben: ‘Slechts een klein deel van het voedsel – minder dan vijf procent – wordt buiten de grens verhandeld. De weg tussen voedsel en consument is kort en dat is ook goed, want voedsel is kwetsbaar. Daarom is de eerste aanbeveling: kijk naar afzetmogelijkheden op de binnenlandse markt.’

Handen ineen
Ruben adviseert verder om niet alleen naar de omvang van de verkoop te kijken, maar om ook rekening te houden met de technische vaardigheden van boeren. Ruben: ‘Boeren die handiger zijn, kunnen de weg naar de markt beter vinden.’ Andere aanbevelingen: zoek efficiënte afzetkanalen zodat de afstand naar de consument zo kort mogelijk is. Boeren lijden vaak grote verliezen tijdens de processen ná de oogst: bij opslag en transport. De productiviteit is verder te verhogen door optimaal gebruik te maken van natuurlijke hulpbronnen zoals bodem en water.’  En het laatste punt, het onderzoek van Ruben zelf, de certificatie. ‘Certificatie biedt toegang tot betere markten, maar het is voor kleine boeren te duur. Door organisatie in grotere groepen van pakweg 10.000 boeren wordt de prijs aanzienlijk lager en beter op te brengen.’

Overeenkomsten
En hoe vertalen deze aanbevelingen zich naar de lokale boeren? Ruben: ‘Het gaat om private overeenkomsten tussen boeren en de industrie. Als deze zes voorwaarden worden vastgelegd in overeenkomsten tussen lokale producenten en de NGO’s in het land, en dan kunnen de omstandigheden voor boeren verbeteren en is handel een middel om armoede te overwinnen’.

Namaak grafeen
Het paper waaraan Mikhail Katsnelson meewerkte, ging opnieuw over de verrassingen van grafeen, ditmaal in een kunstmatige variant. Een kristal met een honingraatstructuur blijkt geschikt te zijn voor het heel precies meten van de coulombkrachten in een kristal. Coulombkrachten zijn elektrische ladingen die elkaar aantrekken of afstoten./Iris Roggema, Bets Berntsen