SOVON, de vogelonderzoekers van Nederland, gevestigd op het terrein van de Radboud Universiteit, zoekt stadsvogeltellers voor hun project Meetnet Urbane Soorten. Je moet er een paar keer bijtijds je bed voor uit, maar dan ontdek je ook wat: er leven veel meer vogels in de stad dan je in de drukte van overdag hoort en ziet.

SOVON houdt bij hoe de vogelstand van Nederland zich ontwikkelt. Dat gebeurt vooral door regelmatig te tellen hoeveel stuks en soorten er in bepaalde gebieden voorkomen. Voor het tellen van stadsvogels werkt het SOVON sinds 2007 met het Meetnet Urbane Soorten (MUS). Daarin zijn  verschillende meetpunten (tussen de huizen, op een bedrijventerrein, enzovoort) opgenomen waar drie keer per jaar vogels worden geteld. Voor een zo groot mogelijke dekking heeft het SOVON veel vrijwilligers nodig. Die kunnen zich liefst nog deze week aanmelden als stadsvogelteller, want vanaf zondag 1 april gaat de telling van 2012 van start, maar na die datum mag ook.

Bijtijds je bed uit
Jan Schoppers, coördinator van het MUS, legt uit dat je als stadsvogelteller twaalf punten uit het meetnet krijgt toegewezen bij jou in de buurt, waar je drie tellingen doet: twee in de ochtend (anderhalf uur tellen tussen zonsopgang en twee uur daarna) en één op een avond tegen zonsondergang. ‘In de ochtend is het rustig op straat, zodat je ze beter kunt horen. En de vogels zijn dan ook erg actief.’ De avondtelling is gericht op vogels die ’s avonds actief zijn.

Diversiteit in de vogelstand
Wie vogels telt, kan meewerken aan het behoud van diversiteit in de vogelstand. Want als bekend is dat het aantal merels afneemt en het aantal halsbandparkieten stijgt, is daar wat aan te doen. Bijvoorbeeld door het bijvoeren van die parkieten te ontmoedigen. ‘Of neem de huismus: die is in delen van Amsterdam verdwenen, maar Almere telt veel huismussen, omdat daar door de hele stad heen veel groen is. Bij stadsontwikkeling ís daar rekening mee te houden. Er zijn gemeentes die bij nieuwbouw holtes onder dakpannen aanbrengen waar bijvoorbeeld zwaluwen kunnen nestelen.’
Stadsbewoners kunnen zelf ook maatregelen nemen: zet liever een heg om je tuin dan een schutting en hang wat nestkastjes op. Het uitsterven van de kuifleeuwerik zal daarmee niet meer te voorkomen zijn, denkt Schoppers, maar merels en mussen zijn er blij mee.

Ontdekkingsreis
Schoppers doet zelf al sinds 2007 mee aan de stadvogeltelling. Als ‘doorgewinterde teller’ is hij elke keer weer verbaasd over het aantal en de soorten vogels die hij telt. ‘Het is vreselijk leuk om in je eigen omgeving, die je goed denkt te kennen, steeds wat nieuws te ontdekken.’/ Anja van Kessel. Foto van Kuifleeuwerik in de stad: Wikimedia Commons