Voor een studentenhuis in Bottendaal worden komende zondag vier Stolpersteine gelegd. De klinkers herdenken de Joodse bewoners van het huis die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden weggevoerd en in een vernietigingskamp werden vermoord. ‘Het is een eer om hier te wonen’, zegt student Joana Pedroso de Faria.

‘Ik denk dat de stenen hier komen te liggen’, zegt Joana Pedroso de Faria (24), masterstudent cognitive neurosciences aan de Radboud Universiteit, wijzend naar een paar straatstenen voor het studentenhuis waar ze woont.

Samen met kamergenoten uit IJsland, Canada, Litouwen, Polen, Oekraïne en Nederland woont de Portugese De Faria in een studentenhuis in Bottendaal. Met een smalle trap, grappige posters aan de muur en een rommelige keuken lijkt het op het eerste gezicht een studentenhuis als alle andere. Ware het niet dat tachtig jaar geleden de vier Joodse bewoners uit dit huis werden opgepakt en weggevoerd.

Vernietigingskamp

Maar liefst 26 Stolpersteine (zie kaderstuk, red.) worden dit weekend in Bottendaal gelegd voor de laatste woonhuizen van Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vervolgd en vermoord. Vier daarvan komen te liggen voor het studentenhuis van De Faria. Bij de legging van de Stolpersteine wordt telkens een kleine ceremonie gehouden, met toespraken, een gebed door een rabbijn en traditionele Joodse muziek.

Aan het begin van de jaren veertig woonde de Joodse familie Wolff-Kaas kort in dit huis, vertelt Joana. Het gezin bestond uit het echtpaar Abraham Wolff en Celine Kaas en hun twee kleine kinderen, Marcus Louis en Everdina. Ze woonden hier nog maar anderhalf jaar toen de hele familie naar doorgangskamp Westerbork werd vervoerd.

Van daaruit ging het transport naar het Poolse vernietigingskamp Sobibor, waar ze kort na aankomst werden vermoord. Celine was 35, Abraham 30 en de kinderen waren respectievelijk 3 en 2 jaar oud. Vandaag, 82 jaar later, wonen er dus zeven studenten in het huis aan de Evertsenstraat. ‘Het is een eer om te wonen in een huis met zoveel geschiedenis’, zegt Joana.

Nijmeegse geschiedenis

‘Joodse bewoners zijn een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de stad, ze hadden lange tijd een gewoon leven zoals andere Nijmegenaren’, zegt Ruti Vardi, coördinator van de Stichting Stolpersteine Nijmegen en van de werkgroep Open Joodse Huizen Nijmegen. ‘Stolpersteine herdenken dus niet alleen de geschiedenis van de Joodse bewoners, maar ze horen bij de geschiedenis van de hele stad.’

‘Het is bijzonder dat hier vandaag geen familie meer woont, maar studenten’

In drie Bottendaalse huizen waar zondag Stolpersteine worden gelegd, zijn binnenkort ook Open Joodse Huizen. Tijdens de bijeenkomsten vertellen nabestaanden en kennissen over de levens en lotgevallen van de Joodse slachtoffers van het naziregime. Ook in het studentenhuis in de Evertsenstraat vindt een sessie plaats. ‘Het is bijzonder dat hier vandaag geen familie meer woont, maar studenten’, zegt Vardi. ‘De gesprekken vinden niet in een woonkamer plaats, maar in een van de kamers van de studenten.’