Het percentage studenten met een lening is de afgelopen jaren flink gestegen, daarbij is ook het gemiddelde bedrag dat zij lenen aanzienlijk opgelopen. De Landelijke Studentenvakbond luidt de noodklok. ‘Studieschulden van 50.000 euro zijn straks geen uitzondering meer.’

Uit recent onderzoek van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) blijkt dat tegenwoordig zo’n 70 procent van de studenten een lening heeft. Gemiddeld lenen zij rond de 700 euro per maand. Beide aantallen liggen hoger dan enkele jaren geleden. Zorgwekkend, vindt Lyle Muns, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb).

‘Een lening van 700 euro per maand komt neer op een studieschuld van ongeveer 33.600 euro bij een nominale studie van vier jaar. Dan hebben we het dus over een student die alles netjes haalt en geen uitloop heeft.’

Leenstelsel

Volgens het CBS is sinds 2015, toen het huidige leenstelsel werd ingevoerd, een duidelijke stijging te zien in het aantal studenten dat leent. Ook het gemiddelde leenbedrag ligt substantieel hoger: waar een 18-jarige student enkele jaren voor de invoering van het leenstelsel nog geen 300 euro per maand leende, leent een 18-jarige student tegenwoordig gemiddeld al ruim 510 euro.  Dat bedrag loopt tijdens de studie alleen maar op.

Daar komt bij dat studenten steeds meer zijn gaan werken. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat 85 procent van de studenten een bijbaan heeft naast de studie. Ruim de helft hiervan valt in de sectoren die het hardst getroffen zijn door de coronacrisis. De banen – veelal flexbanen – staan onder druk en daarmee ook de financiële situatie van de student, aldus het CBS.

Hypotheek

Precies om die financiële situatie maakt Muns zich zorgen. ‘De coronacrisis versterkt de problemen rondom studieschulden alleen maar’, vertelt hij. ‘Het probleem is tweeledig. Enerzijds zijn er de hoge schulden die studenten straks hebben. De aflostermijn is 35 jaar, wat betekent dat sommigen haast tot aan hun pensioen aan het aflossen zijn. Om nog maar te zwijgen over het krijgen van een hypotheek voor een huis, dat is ook lastig met een hoge studieschuld. Daarnaast zien we dat veel studenten steeds minder activiteiten naast hun studie gaan doen of langer thuis blijven wonen, om de schuld zo laag mogelijk te houden. Maar juist activiteiten als een stage, bestuursjaar of een verblijf in het buitenland en die zelfstandigheid van het op jezelf wonen zijn belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling naast de studie.’

Rondkomen

Fay Achterhof (20), student kunstgeschiedenis aan de Radboud Universiteit, deelt die zorgen. Ondanks dat ze iedere maand 700 euro van de DUO krijgt en in het weekend werkt, is het aan het einde van de maand steeds puzzelen om rond te komen.

‘Dat levert soms wel stress op’, vertelt ze. ‘700 euro lijkt veel, maar dat is toch sneller op dan je denkt. Alleen mijn kamer is al 370 euro, tel daar collegegeld en eten bij op en je zit al bijna aan dat bedrag.’ Toch wil ze liever niet nog meer gaan lenen, ze wil haar schuld zo laag mogelijk houden.

‘Een goede baan vinden met kunstgeschiedenis is namelijk niet gemakkelijk’, legt Achterhof uit. Toch is ze bang dat ze in de nabije toekomst een hoger bedrag moet lenen. ‘Dankzij mijn werk en mijn spaarrekening kon ik tot nu toe steeds rondkomen, maar die spaarrekening is ook niet oneindig.’

‘Mijn schuld gaat torenhoog zijn’

Tommie van ’t Hooft (22), student politicologie, worstelde eveneens met het bedrag dat hij maandelijks leent. ‘In mijn eerste jaar, toen ik nog in Maastricht studeerde, was dat 500 euro. Ik zat iedere maand eigenlijk weer in de knel met mijn geld, dat werkte niet voor mij.’

Van ’t Hooft besloot het bedrag omhoog te gooien naar 800 euro per maand. Later kwam daar nog ruim 200 euro bij, hij leent nu maximaal. ‘Zo heb ik meer ruimte om dingen te doen of kopen die ik leuk vind. Begrijp me niet verkeerd: mijn focus ligt op mijn studie, ik wil ook zo snel mogelijk mijn studie afronden en een baan vinden.’

Ook al ervaart hij soms stress, de politicologiestudent blijft realistisch over zijn schuld. ‘Die gaat torenhoog zijn’, reageert hij nuchter. ‘Nu ik bijna klaar ben met mijn studie, maak ik me daar soms wel zorgen over. Maar over het algemeen ben ik optimistisch: ik ben er van overtuigd dat ik alles kan aflossen met de huidige regels. Dat is me die financiële ademruimte nu wel waard.’