Annemarie Haverkamp, de hoofdredacteur van Vox, heeft de 22ste Anton Wachterprijs gewonnen voor haar debuutroman De achtste dag. De jury roemt haar vermogen om beheerst en met groot vakmanschap te schrijven over ‘een onmogelijk zwaar thema’, de ethische dilemma’s rond de dood die op de stoep staat.

De Anton Wachterprijs is de prijs voor het beste Nederlandstalige literaire prozadebuut van de afgelopen twee jaar, en wordt om het jaar uitgereikt. Ze bestaat sinds 1977 en verwijst naar een romanfiguur uit de werken van Simon Vestdijk. De prijs kent illustere laureaten onder wie A.F.Th. van der Heijden, Arnon Grunberg, Ilja Leonard Pfeijffer en Peter Buwalda. NRC-redacteur Ellen de Bruin was de laatste prijswinnaar, in 2018, met de roman Onder het ijs.

‘Waanzinnig, echt waanzinnig’, reageert Haverkamp op de toekenning. ‘Hoe mijn leven ook verder verloopt, mijn naam zal altijd op die lijst staan. Tussen al die grote namen. Echt bijzonder, helemaal omdat die prijs maar een keer in de twee jaar uitgereikt wordt.’

Bronzen Uil

Vorig jaar won Haverkamp voor De achtste dag al de Bronzen Uil, de jaarlijkse Belgische literatuurprijs voor het beste Nederlandstalige debuut. Haverkamp is de eerste auteur die beide prijzen ten deel valt. Nog wat ongelovig: ‘Dat ik één keer in de prijzen viel was al fantastisch, maar dat ik nu nog een prijs krijg, dat is bizar.’

De achtste dag (Lebowski, 2019) beschrijft het dilemma waarvoor hoofdpersoon Egbert komt te staan als hij hoort dat hij terminaal ziek is. Als enige verzorger van zijn lichamelijk en geestelijk gehandicapte zoon Adam twijfelt de timmerman of hij er niet beter aan zou doen hem ook mee te nemen in zijn dood. Door Egberts teruggetrokken leven en het overlijden van zijn vrouw een aantal jaar eerder is er niemand anders die klaarstaat om de zorg voor Adam over te nemen. Net als Egbert de knoop heeft doorgehakt, duwt het lot hem een andere richting in.

Humor

De vakjury, die bestond uit Geart de Vries, Gerbrand Bakker, Kees ’t Hart, Joke Linders en Marja Pruis, roemt Haverkamps vakmanschap. ‘Ze weet zich in haar debuut te profileren als een auteur die een dilemma of drama verfijnd en subtiel over het voetlicht weet te krijgen. Zonder larmoyant te worden schetst zij in acht dagen de problemen van de ongeneeslijk zieke vader.’ Ook zit het boek vol liefdevolle karakters en humor, aldus het juryrapport.

Haverkamp is opgetogen over alle lof van de juryleden. ‘Erg leuk dat ze humor expliciet noemen. Zonder humor worden zware thema’s al snel sentimenteel. Daar ben ik niet zo van.’

Andere genomineerden voor de Wachtersprijs waren dit jaar De slaap die geen uren kent (Sebastiaan Chabot), Harpie (Hannah van Binsbergen), Messias van niks (Michiel Cox), De wateraap (Mariken Heitman) en Wij, het schuim (Caro van Thuyne). In totaal kreeg de jury 127 romaninzendingen.

De uitreiking van de Anton Wachterprijs is op zaterdag 7 november in de Grote Kerk van Harlingen. Zaterdag 10 oktober signeert Annemarie Haverkamp haar boek in boekhandel Dekker van de Vegt, van 14.00 tot 15.30 uur.

Een interview met Haverkamp over haar roman is hier terug te lezen.