Welters’ weemoedige wereld: Van paradox naar aporie

29 aug 2011

In de logica staat het lemma ‘paradox’ voor ‘schijnbare tegenstrijdigheid’. In de literatuur is de paradox een stijlfiguur die een innerlijke tegenspraak bevat. Op het eerste oog lijkt een uitspraak logisch, maar bij nader inzien ruikt de lezer onraad. Zo van: Ik heb mij toegelegd op het schrijven van levend Hollandsch, maar ik heb schoolgegaan.’ (Multatuli)

Van de week had ik een interessant maar vanwege deadline-stress van beide kanten helaas slechts kort debat over universitaire kerntaken met collega Luca C., bij deze of gene wellicht ook bekend van mooie verhalen over slow food, de Overbetuwse gemeentepolitiek, Gregoriaanse koorzang, dweilorkesten, Italiaanse les of zijn onvolprezen proefschrift over de snaartheorie. Maar wellicht toch vooral als docent ‘inleiding in de filosofie’ of ‘wetenschap en samenleving’ aan de Faculteit Natuurwetenschappen en Informatica van onze niet altijd even zachte voedstermoeder. Waarbij ik als eeuwige prutser, die zijn sportfilosofisch proefschrift over de duurzame fietser nog steeds niet afheeft en – vooruit – in zijn onderwijs ook wel eens een balletje probeert op te gooien over academische vorming en wat ethische kwesties, me verhoud als Twente tot Benfica.

Goed, waar Luca en ik het feitelijk over hadden was de verhouding tussen onderwijzen en onderzoeken. We hebben allebei de indruk dat de universiteit weliswaar de passie preekt over het omvormen tot echte mensen van het grut dat aan ons wordt toevertrouwd. Maar als puntje bij paaltje komt, kun je uit lijfsbehoud er toch maar beter voor zorgen dat je publiceert in het een of andere vage wetenschappelijk tijdschriftje. Peer review, die term zegt eigenlijk alles.

Dat terwijl we allebei eigenlijk stiekem streven naar kloeke monografieën. Liefst met grote inzichten, die de wereld toch een beetje op zijn kop zetten. Luca, onverzadigbaar als hij is, timmert in de nachtelijke uren aan een tweede, wijsgerig proefschrift over deugdethiek. En ik dus aan het via mijn vingers op papier laten doorvloeien van de grote synthese van sport en duurzaamheid die in mijn hoofd al lang is uitgekristalliseerd.

Maar we komen er dus niet echt aan toe, met al die onderwijskundige akkefietjes in het verschiet. Wat begon als een paradox – onderwijs is belangrijk, maar verspil er niet te veel tijd aan – eindigde in een filosofisch aporie: Socrates werpt een vraag op, discussieert er met anderen over, maar het resultaat van zijn onderzoek is niet sluitend en geeft onvoldoende antwoord op het probleem dat aan de orde werd gesteld.

En dus gingen we gewoon maar weer door met teveel dingen tegelijk doen.

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!