De PvdA heeft dan toch afgelopen zondag de rijen gesloten over de strafbaarstelling van illegaliteit. Met wat lapwerk hier en daar slikte de ledenraad het verhaal van Samsom, met als resultaat dat illegaal verblijf geen misdrijf wordt, maar een overtreding. Wat een trouvaille. Dat is dus net zoiets als een beetje zwanger… Heeft dus de ene coalitiepartij het dansen op het slappe koord overleefd, nu is het tijd voor de volgende. Als u dit leest weet u iets wat ik bij het schrijven nog niet weet: zit Frans Weekers er nog of niet? Maar is dat eigenlijk wel relevant, of Weekers er nog zit? Gaat het niet eigenlijk meer om wat hij zou moeten doen, in plaats van over wat hij uiteindelijk gaat doen? Als het aan Weekers zelf ligt, blijft-ie lekker aan. Zo werkt dat tegenwoordig in Den Haag, geen bewindspersoon meer die uit eigener beweging de pleiterik maakt, hooguit noodgedwongen. Neem Fred Teeven, het nu al klassieke voorbeeld van de nieuwe politieke mores. Er bleek van alles niet te kloppen in het asielbeleid wat al breed bekend was bij allerlei gremia, er overleed zelfs een asielzoeker, maar de staatssecretaris zei ‘sorry’ en bleef zitten. Niet aftreden, maar optreden, was zijn motto. Maar dat optreden had door zijn opvolger moeten gebeuren. Waar een overheidsdienst zo de fout in gaat, behoort de politiek verantwoordelijke af te treden. Want zo werkt het zuiverende vermogen van de politieke verantwoordelijkheid: een bewindspersoon offert zichzelf om het ambt te reinigen. Ongeacht of hij van de coalitie – die hele andere belangen heeft – mag blijven. En Weekers dan? Voor hem geldt in essentie hetzelfde. Of hij nu van de fraude wist of niet is nauwelijks interessant – hij had het moeten weten. Of hij het parlement nu zelf onvoldoende heeft geïnformeerd of dat hij zelf niet op de hoogte is gesteld door zijn ambtenaren doet er niet toe. Het heilige informatierecht van de Kamer is geschonden, en behoeft een offer om weer voluit en in vertrouwen te kunnen functioneren. Ongeacht of hij van de coalitie – die heel andere belangen heeft – mag blijven…    

Lees alle columns van Tom de Wit