Met de aan de Radboud Universiteit  uitgevonden manier om moleculen snel, precies en veilig aan elkaar te klikken, kan een betere en goedkopere reumatest worden ontwikkeld. Wetenschappers en ondernemers werken daar op dit moment aan. De internationale industrie is geïnteresseerd in de mogelijkheden.

Stukjes van een eiwit koppelen aan kunststof (polymere) oppervlaktes, zodat een bioactieve oppervlakte ontstaat, die dus kan reageren op de omgeving. Kan dat? Ja dat kan. Luiz Canalle promoveert op 15 september op zijn onderzoek naar een methode om dat te doen.

Klikchemie
Canalle maakte gebruik van de in Nijmegen ontwikkelde ‘klikchemie’: die werkt als een moleculaire tweecomponentenlijm, waarbij de twee componenten heel graag met elkaar reageren en met niets anders. De in Nijmegen gepatenteerde klikverbinding is de eerste die bij lage temperaturen werkt en niet giftig is. Bovendien is deze Nijmeegse verbinding relatief eenvoudig te produceren en te koppelen aan allerhande bouwstenen.

Goedkopere anti-reumatest
Canalle maakte op deze manier een verbeterde versie van een reumatest (de anti-CCPtest). Jaren geleden werd door prof. Walther van Venrooij van de Radboud Universiteit ontdekt dat patiënten met reuma antistoffen maken tegen zogenoemde gecitrullineerde eiwitten of peptiden. Op basis van deze ontdekking werd de anti-CCP-test ontwikkeld, die inmiddels overal ter wereld wordt gebruikt om de ziekte in een vroeg stadium vast te stellen.
De productie van de bestaande test is echter kostbaar en omslachtig. Klikchemie kan, laat Canalle zien, helpen om een betere en goedkopere test te ontwikkelen. Eurodiagnostica, het bedrijf dat de huidige test produceert en Modiquest, een Radboud-spin-off gespecialiseerd in het vinden en produceren van antilichamen, werken nu aan het op de markt brengen van zo’n reumatest gemaakt met klikchemie. Ook andere medische tests zijn zo te maken.

Industrie is positief
Prof. Jan van Hest, promotor van Canalle: ‘Het veld van de bioassays wordt alsmaar belangrijker en de verwachting is dat deze methode ook de prijs laag houdt, zodat patiënten vaker gescreend kunnen worden op eiwitmarkers. Afgelopen week heb ik dit verhaal voor het eerst verteld in de Verenigde Staten, en kreeg ook uit industriële hoek veel positieve reacties.’/Anja van Kessel, Iris Roggema