In De Stem van Van der Heiden geeft parlementair historicus Peter van der Heiden commentaar op actuele politieke gebeurtenissen. Vandaag: een kabinet voor Willem IV.

Viel het u ook zo op dat onze koningin maandag zo ontspannen liep te lachen op haar eigen feestje? Zelden liep de koninklijke familie er zo vrolijk bij – en dat in Veenendaal, diep in de Bible Belt, waar het lachen nou niet bepaald is uitgevonden. Weet ik toevallig omdat mijn roots daar liggen – maar dat terzijde. Dat relaxte had niet alleen te maken met een optimale beveiliging, maar de majesteit is ook bevrijd van een royal pain in the ass. Het is een publiek geheim dat Beatrix niet veel ophad met de PVV-gedoogsteun, waarmee de reputatie van ‘haar’ land internationaal een forse deuk opliep. Niet voor niets liet zij twee jaar geleden Ruud Lubbers, verklaard tegenstander van een dergelijke constructie, in een informatieronde proberen deze coalitie uit te sluiten. Dat de onderhandelaars achter Lubbers’ rug om toch tot een ‘bijzondere politieke samenwerking’ kwamen, konden zij noch de oud-premier voorzien – en betekende dat zij nog niet kon abdiceren. Beatrix wilde haar troon niet overdragen aan Willem-Alexander in zo’n chaotische situatie.

Rustige oude dag
Zou ze dat met de Kunduzcoalitie wel durven? De tijd begint te dringen, natuurlijk, en ook Beatrix heeft recht op een rustige oude dag – maar of het er met zo’n coalitie nu veel stabieler op wordt? 76 zetels in de laatste peiling – exact evenveel als Rutte I bij de start. Het lijkt mij dat Den Haag beter zou moeten weten na het zojuist dramatisch afgelopen avontuur – al urineren de Kamerleden van GroenLinks, D66 en vooral de ChristenUnie doorgaans op andere plaatsen dan die van de PVV.
Als het land nu ergens behoefte aan heeft, dan is het aan een stabiele regering. Een brede middencoalitie wellicht, of een paars superplus, maar toch alsjeblieft niet weer de kleinst mogelijke meerderheid die met 1 zeteltje verschil enorm ingrijpende maatregelen door ieders tegenstribbelende strot duwt.

Oranje kabinet
Laten we nou eens kijken of we tot een kabinet kunnen komen waar niet links of rechts, maar Willem IV zijn vingers bij aflikt. Noemen we dat het Oranje kabinet. Met een stabiele, brede meerderheid, waardoor maatregelen niet alleen politiek, maar ook maatschappelijk gedragen worden. Een kabinet met gezag, waartegen alleen links- en rechtspopulisten zich zullen verzetten, omdat zij zich per definitie altijd tegen een kabinet verzetten. Een kabinet dat het lef heeft om impopulaire maatregelen door te voeren en te verdedigen, en waarvan de coalitiepartners niet bij de eerste de beste dip in de peilingen de stekker eruit trekken omdat de electorale positie boven het landsbelang gaat. Als afscheidscadeau voor Beatrix en palacewarming gift voor Willem-Alexander en Máxima. Maar vooral voor hun onderdanen, natuurlijk. / foto Gerard Stolk, creative commons