In een ver voetspoor van de nieuwe wereldrecordhouder Wilson Kipsang bereikte ook Vox-redacteur Paul van den Broek de finish van de marathon in Berlijn. Waarom die inspanning? Drie marathonlessen over het zoeken naar balans.  

#1 Hoofd in de wolken, voeten op de grond Het moeilijkste van de marathon is niet het urenlang hollen, maar het in acht nemen van de balans. Hardlopen is voor mij het tegenwicht van het reguliere leven. Hollen tegenover zitten, wegdromen bij vergezichten tegenover het uittikken van stukjes achter de computer, de fantasie op gang brengen tegenover het afwerken van een alledaagse agenda. Maar dat hoofd in de wolken is nergens als de voeten niet op de grond blijven om de kilometers af te raffelen. Waarmaken, is het devies. Dat lukt me prima als het om 10, 15 of 21 kilometer hardlopen gaat, maar de marathon heft het vingertje over de moeizame weg tussen droom en daad. Drie keer liep ik een marathon, en drie keer heb ik de realiteit getart en bleef het streven bijna tot een droom beperkt. In dat ‘bijna’ schuilt de schoonheid. Er is een marathon voor nodig om die door sleetsheid bedreigde levensles (Voeten op de grond!) levend te houden. #2 Tussen onbezonnenheid en pragmatisme De marathon zet de spanning tussen weten en voelen vol in de schijnwerpers. Iedereen die zich aan de 42 kilometer waagt kent zijn lessen. Over voeding. Over het nauwkeurig afwerken van een drie maanden durend trainingsschema. Over de man met de hamer die iedereen wacht na 33 kilometer hollen. Je hebt marathonbijdrages op sites gelezen, het parcours verkend, de lessen geleerd en alle trainings- en voedingsadviezen opgevolgd. En dan? Zijn die beslissende 42 wedstrijdkilometers het laatste hoofdstuk van jouw leerboek dat marathon heet? Moet ik braaf mijn schema afwerken en elke vijf minuten een kilometer wegtikken, zodat ik precies drieënhalf uur later de eindstreep achter de Brandenburger Tor kan bereiken? Liever niet. Gewapend met alle kennis en kracht, nog aangevuld met een overdosis adrenaline (Berlijn wacht! 40.000 lopers om me heen! Een miljoen mensen langs de kant!) krijgt eenmaal aan de start het grenzeloze in mij de overhand. Het ís ook grenzeloos, zo’n marathon, want wat na 33 kilometer met lijf en geest gebeurt valt te trainen noch te voorspellen. Hollen wordt een combinatie van ‘zien waar het schip strandt’ en het in acht nemen van kennis. Opnieuw: balans. De regels mogen van mij niet winnen, waardoor elke wedstrijd een tarten van het lot wordt. Ook weer in Berlijn, waar ik de eerste helft van de race zeven minuten onder schema liep. Dom, zegt de een. Maar ík wil zeker weten of ik opnieuw de prijs moet betalen (Ja, elke keer), hoe hoog die prijs is en op welke wijze ze zich aandient. Ik verkies onbezonnenheid boven voorspelbaarheid. De snelle start kostte me in Berlijn op kilometer 35 een gevecht tegen de kramp en een te ruwe trap op het rempedaal, met als eindafrekening een tijd van twee minuten boven de planning: 3 uur, 31 minuten, 52 seconden. De marathon maakt me toeschouwer van een innerlijk gevecht tussen overmoed en bezonnenheid – een mooi gevecht zolang niemand wint. #3 De stad die opdoemt tijdens ruststand De marathon is een avontuur in het gebied tussen hollen en stilstaan. De Tour de France win je in bed, aldus de  bewaard gebleven uitspraak van Joop Zoetemelk. Op tijd rust nemen is minstens zo belangrijk als het afwerken van de opeenvolgende duurlopen, zeker in de laatste weken. Rondom de marathon van New York vijf jaar geleden leerde ik dat een stadsbezoek nooit meer hetzelfde hoeft te zijn. Er móest niks, behalve rust in acht nemen, wat je vrijwaart van een doldrieste poging om in dit soort steden de lijst af te vinken van hoogtepunten. Het zou zonder de marathon nooit bij me zijn opgekomen vier ochtenden te verlummelen in een Starbucks op Broadway, of middaguren te spenderen met krant of boekje op een bank in Central Park. Idem Berlijn, waar een heerlijke middag voorbijgleed met een boottocht door de stad, en een andere middag boek en bier ter hand werden genomen op een zitje langs de Spree, op zo’n anarchoterras waar Berlijn het patent op lijkt te hebben. Je waant je zowaar Berliner onder de Berlijners, een gevoel dat standhoudt als uiteindelijk op zondag het startschot klinkt en je deel mag zijn van de intense energie die de stad toch al weet uit te stralen. Dank aan de marathon, die mij steden anders leert beleven. En nu op naar Parijs. / Paul van den Broek Over het bedrijven van sport en het vinden van de juiste maat vindt later deze maand een filosofische workshop plaats van het Soeterbeeck Programma, onder leiding van sportfilosoof Ron Welters. Dinsdag 22 oktober, Huize Heyendaal, 19.00 uur.