OPINIE Op termijn zal Engelstalig onderwijs aan universiteiten second nature zijn van docenten en studenten. Dit betogen Liesbet Korebrits en Sylvia van der Weerden, de een is directeur van Radboud in’to Languages, de ander van het collega-instituut in Wageningen. Zij noemen de opmars van het Engels wel degelijk goed doordacht en gunstig voor de openheid van discussie.

Inderdaad: de Engelse taal rukt op in de collegezalen. Ook in andere onderwijsvormen, zoals het basis-, voortgezet en beroepsonderwijs, is de opmars van het Engels als medium of instruction onstuitbaar. De argumenten voor en tegen Engelstalig onderwijs zijn de afgelopen tijd veelvuldig in de Volkskrant besproken. Maar hoe terecht is de kritiek dat de invoering ervan ondoordacht is?

‘De afgelopen tien jaar zien we het niveau van het Engels bij beginnende studenten stijgen’

Allereerst weten we door decennialange ervaring in het tweetalig voortgezet onderwijs wat het effect is van Engels als voertaal. Het blijkt dat de leerlingen in kwestie niet alleen heel goed Engels leren spreken en schrijven, maar ook dat hun examenresultaten minstens zo goed zijn als die van andere leerlingen. En dat ondanks het feit dat het Engels van de docenten zeker niet altijd perfect is. De aanname dat deze resultaten ook gelden voor het hoger onderwijs ligt voor de hand.

De afgelopen tien jaar zien we het niveau van het Engels bij beginnende studenten, zowel Nederlandse als internationale, stijgen. Door de instroom van jonge docenten in het hoger onderwijs, die van jongs af aan ondergedompeld zijn in het Engels, stijgt ook aan die kant het niveau van het Engels. De verwachting is dat over twintig jaar het voor docenten en studenten second nature zal zijn om zich in het Engels uit te drukken.

Wereldburgers
De Radboud Universiteit en Wageningen University & Research (WUR) werken met beleid en verstand toe naar een goede invoering van Engelstalig onderwijs. Dit past binnen de ambitie om studenten op te leiden tot wereldburgers. Om Louise Fresco (bestuursvoorzitter WUR) te parafraseren: een gemeenschappelijke taal (Engels) leidt tot beter begrip tussen mensen met uiteenlopende standpunten en meer openheid in de discussie.

‘Goed college geven in een andere taal vereist improvisatietalent’

Beide instellingen hebben een helder Taalbeleid geformuleerd, gericht op het verbeteren van het Engels van medewerkers. Voor alle functiegroepen die Engels in hun werk gebruiken, is een minimaal vereist taalniveau vastgesteld. Voor docenten, bijvoorbeeld, is dat het hoogste niveau (C2van het Common European Framework of Reference). Een dergelijke hoge standaard is geen overbodige luxe, want goed college geven in een andere taal vereist improvisatietalent en het vermogen om nuances aan te brengen.

Met een taaltoets stellen we vast  of docenten het vereiste niveau hebben. Degenen die dat niveau niet hebben, krijgen aanvullende cursussen aangeboden. In deze cursussen wordt niet alleen gewerkt aan het verbeteren van de algemene taalvaardigheid, maar trainen docenten ook de specifieke didactische vaardigheden die nodig zijn om in het Engels te doceren (Lecturing in English).

Matige uitspraak
Uiteraard is het goed om heel kritisch te blijven op het niveau van het Engels, maar soms mag de kritiek een onsje minder. Een matige uitspraak van het Engels wordt bijvoorbeeld wel eens verward met steenkolenengels. Een accent valt vaak als eerste op, maar staat over het algemeen het begrip niet in de weg. En bovendien betekent dat niet dat het Engels van de spreker onder de maat is. Daar komt nog bij dat studenten vaak aangeven native speakers van het Engels minder goed te begrijpen vanwege  de hogere spreeksnelheid en het complexere taalgebruik. Het ironische is dat ze dan meer baat hebben bij een niet-moedertaalspreker van het Engels.

Het hoger onderwijs zet  op dit moment belangrijke stappen richting volledige tweetaligheid. De tussentijdse resultaten zijn uitstekend maar we zijn misschien nog niet waar we willen zijn. Achter de schermen wordt er op alle niveaus keihard gewerkt. Dus geef het de tijd. Patience, please!

Deze opinie is zaterdag gepubliceerd in de Volkskrant, als reactie op het betoog van Jan Sinnige en Desley van der Zande, voorzitter en bestuurslid Internationalisering van het Interstedelijk Studenten Overleg.