Tijdens zijn behandeling tegen kanker in Nijmegen had sterrenkundige Jordy Davelaar maar een doel: terugkeren naar New York, de stad waar hij net aan zijn droombaan was begonnen. 'Ik heb mezelf beloofd extra te genieten van de dingen die ik doe.'

‘We denken aan kanker’, kreeg Jordy Davelaar vorig jaar opeens te horen van zijn huisarts in Nijmegen. Na zijn promotie aan de Radboud Universiteit was hij net begonnen aan een droombaan aan de University of Columbia in New York, en toevallig, om kerst te vieren met familie, weer even in Nederland.

Wat volgde was een achtbaanrit, een periode vol angst, onmacht en onzekerheid. De massa die zich achter Davelaars borst had genesteld, bleek een zeldzame vorm van kiemcelkanker te zijn. Voor zover je in zo’n situatie over geluk kunt spreken, bleek het een vorm die relatief goed te behandelen is met chemotherapie. Davelaar, als astronoom een man van cijfers, wist dat zijn overlevingskansen op 70 procent liggen.

Tijdens de chemotherapie in Nijmegen krabbelde Davelaar op. Het grote gezwel kromp en viel uiteen in twee delen, zo bleek later op de scans. De artsen zagen geen noodzaak om hem nog verder te behandelen. Ook fysiek ging het steeds beter. Het lukte Davelaar afgelopen zomer twintig kilometer te wandelen, een actie waarmee hij 4500 euro ophaalde voor het Radboud Oncologie Fonds.

Toen daarna ook nog de Verenigde Staten hun travel ban ophieven, stonden alle seinen op groen voor een terugkeer. Op 8 november liep Davelaar door de aankomsthal van JFK Airport, stapte in een gele taxi en liet zich naar Manhattan rijden. ‘Toen ik over de Kennedy Bridge reed en links die skyline zag liggen, kreeg ik kippenvel. Het was gewoon onwerkelijk dat ik terug was.’

Hoe gaat het nu met je?

‘Best goed. Ik ben nu voor een korte periode terug in New York. Op 10 december (dit interview vond eerder plaats, red.) vlieg ik weer terug naar Nederland om de feestdagen met mijn familie en vriendin te vieren. Ook heb ik in Nijmegen weer een nieuwe scan. Hopelijk krijg ik dan weer positief nieuws, maar toch is het prettiger om mijn naasten dan in de buurt te hebben.’

‘Het zal nog wel even duren voordat ik alles een plekje heb gegeven’

‘Na aankomst in New York kostte het me meer energie dan normaal om de jetlag te verwerken. Ik zit nog in de herstelfase. Mijn energie is sneller op. Ik merk dat het herstel niet alleen fysiek, maar ook mentaal, veel kracht heeft gekost. Het is nu belangrijk om naar mijn lichaam te luisteren. Dat betekent dat ik niet overal ‘ja’ op kan zeggen. Zo werd ik bijvoorbeeld uitgenodigd door een collega om Thanksgiving te komen vieren in Massachusetts. Dat is vijf uur reizen. Hartstikke leuk, maar dat trek ik op dit moment nog niet.’

Is het besef al tot je doorgedrongen wat er allemaal is gebeurd het afgelopen jaar?

‘Ja. Ik probeer daar ook bij stil te staan door af en toe de film opnieuw af te spelen in mijn hoofd. Ik word minder geleefd nu, heb meer tijd voor mezelf. Wat dit op de lange termijn allemaal voor mij betekent, hoe het mij als persoon heeft veranderd, dat is een proces dat gaande is. Het zal nog wel even duren voordat ik alles een plekje heb gegeven.’

Beleef je de stad nu anders dan voor je ziekte?

‘Ik sta meer stil bij de dingen die ik doe, heb mezelf beloofd extra te genieten. Ik heb voor het eerst een basketbal- en een ijshockeywedstrijd bezocht. Daarnaast was ik nog nooit in the Met (afkorting voor The Metropolitan Museum of Art, red.) geweest. Ik ben allerlei zaken van mijn bucketlist aan het afstrepen waar ik voorheen geen tijd voor vrijmaakte.’

‘Daarnaast is het gewoon heel fijn om weer naar kantoor te kunnen, om collega’s te kunnen ontmoeten. Dat is veel prettiger dan alles vanuit je huiskamer te moeten doen, helemaal vanuit een andere tijdszone. Ik zit nu op de dertiende verdieping op de campus van Columbia University. Als ik naar buiten kijk, zie ik de Hudson.’

Leef je erg toe naar je volgende scan, of durf je al verder vooruit te kijken?

‘Ik merk wel dat ik nog slagen om de arm houd bij het maken van nieuwe plannen. Mits de uitslag goed is, dan…’

‘Desalniettemin heb ik een hoop plannen voor volgend jaar. Als corona het toelaat – die andere belangrijke randvoorwaarde, naast mijn gezondheid – dan ga ik in het voorjaar een of twee maanden naar Californië om mee te doen aan een wetenschappelijk uitwisselingsprogramma. Dus ik zei meteen: ik ga surflessen nemen. Hopelijk komen er geen kinken in de kabel.’

Kanker schaadt het vertrouwen in je eigen lijf, vertelde je. Krijg je dat vertrouwen langzaam weer terug?

‘Natuurlijk spoken soms gevoelens van angst door mijn hoofd. Ik probeer mezelf vooral niet gek te maken en rationeel te kijken naar mijn gevoelens. Heb ik enig symptoom dat erop kan duiden dat het niet goed zit? Voel ik vreemde dingen? Het antwoord is nu nee. Objectief weet ik dus dat er geen directe aanwijzingen zijn dat er iets geks uit de scan zal komen. Maar er zijn natuurlijk geen garanties.’