Verweesde chimpansees zijn minder sociaalcompetent dan chimpansees die worden opgevoed door hun moeder. Ze spelen wel graag, maar hun spel ontaardt regelmatig in agressie, blijkt uit een studie waaraan vergelijkend antropoloog Edwin van Leeuwen van het Nijmeegse Max Planckinstituut deelnam. Edwin van Leeuwen en zijn collega’s bestudeerden de chimpansees in het Chimfunshi Wildlife Orphanage Trust in Zambia. Ze vergeleken het spelgedrag van acht chimpanseewezen met negen chimpansees die waren grootgebracht door hun moeder. De groepen chimpansees waren vergelijkbaar qua leeftijd en geslacht. De onderzoekers verwachtten dat de wezen minder vaak op zoek zouden gaan naar een speelkameraadje dan de chimpansees-met-moeders. Ze hadden ten slotte een veilige en stimulerende omgeving gemist. Maar de wezen bleken wel degelijk gemotiveerd om te spelen, alleen: hun spel was vaak van korte duur en eindigde in agressie. Van Leeuwen: ‘Het lijkt erop dat ze minder goed in staat zijn om hun spelletjes te coördineren en te voorkomen dat deze ontaarden in agressie.’ Chimpanseemoeder lijken hun kroost dus belangrijke sociale vaardigheden bij te brengen, concluderen Van Leeuwen en collega’s. ‘Spel is sociaal complex, deelnemers moeten signalen over intenties delen en opmerken. Het lijkt erop dat verweesde chimpansees waardevolle lessen van hun moeders hebben gemist.’ En welke rol speelt vaderchimpansee in dit geheel? Van Leeuwen: ‘De rol van de vader is bij chimpansees erg ondergeschikt: de moeders zorgen voor hun kleintjes, de vaders houden zich daar helemaal niet mee bezig. Ze kunnen wel vriendelijk zijn tegen de kleintjes, maar het is in geen enkel opzicht te vergelijken met de manier waarop mensenvaders met hun kinderen omgaan.’ / Martine Zuidweg De studie werd gepubliceerd in Animal Cognition