Deze maand viert de Radboud Universiteit haar negentigste verjaardag. Hoe heeft de campus het stadsleven beïnvloed? Vandaag het derde deel in een serie van de Gelderlander en Vox: de economische impact van de Radboud Universiteit op stad en streek is enorm.

‘Zonder de Radboud Universiteit zou Nijmegen een klein provinciestadje zijn’, zegt Frans Boekema, hoogleraar Economische Geografie in Nijmegen. ‘Kijk naar Wageningen, een dorp. Maar met een reputatie tot ver over de landsgrenzen. Zo zit het met Nijmegen ook. Het feit dat een Nobelprijswinnaar, professor Andre Geim, op de Radboud Universiteit werkte, heeft een enorm uitstralingseffect gehad. Daardoor is Nijmegen een wereldspeler geworden.’ Tel alleen al de salarissen van de duizenden medewerkers van de universiteit bij elkaar op. Voeg daarbij de waarde van de huizen waarin ze wonen en de uitgaven die ze doen in stad en regio. Professor Boekema denkt dat de economische betekenis van Nijmegen alleen maar groter zal worden. ‘De kenniseconomie heeft de toekomst. De universiteit heeft die kennis en draagt die uit. Bedrijven zetten die kennis om in kunde en verdienen daar geld mee.’ En het mooie is: die bedrijven blijven vaak in de regio. ‘Nijmegen heeft garen gesponnen bij de reputatieomslag van alfa- naar bèta-wetenschappen. De stad heeft tientallen jaren een soft imago gehad. Nijmegen was een stad van alfa’s. Nu scoren de technische wetenschappen, en vooral het UMC St. Radboud’, zegt Boekema. De econoom stelt dat Nijmegen er goed aan gedaan heeft die andere takken van wetenschap niet te verwaarlozen. De gamma-wetenschappen met vakken als sociologie, economie, psychologie en communicatiewetenschappen zijn van eminent belang voor de toekomst. ‘Neem de ICT, dan praat je over techniek. Maar techniek heeft ook een menselijke kant. Ik bedoel maar: exacte vakken moeten door mensen worden uitgevoerd. Op de arbeidsmarkt krijg je altijd met mensen te maken. Daarom worden die gammavakken naast de technische vakken steeds belangrijker. Ik verwacht dat die wetenschapper die over de grenzen van zijn eigen vak heen weet te kijken, de toekomst heeft. Kijk naar de crisis: als we die willen overwinnen, zullen we eerst vertrouwen moeten herwinnen. Dan moet je weten waar anderen mee bezig zijn.’ Nijmegen doet het goed, vindt Boekema. Maar nog niet zo goed als de regio rond Eindhoven: die geldt als de meest innovatieve en daardoor de meest kansrijke economische regio, volgens sommigen. Daar kan Nijmegen niet aan tippen. ‘Echter’, zegt Boekema, ‘daar zijn ze ook ooit klein begonnen. Philips verloor terrein, verhuisde zelfs deels naar Amsterdam, DAF ging failliet, NedCar werd gesloten, tienduizenden banen zijn daar verdwenen. Toen hebben ze in Eindhoven de koppen bij elkaar gestoken en gezegd: we moeten het over een andere boeg gooien, werken aan een andere technologische basis. Geen Philips meer, maar andere bedrijven. Kijk waar ze nu staan. Maar dat heeft wel twintig jaar geduurd. Jazeker, kan dat in Nijmegen ook. De keuze voor de kenniseconomie is goed. Investeren in kennis is de enige manier.’ / Wim van de Louw Studentenondernemingen „Vanuit de Radboud Universiteit zijn sinds 1990 vijf- tot zeshonderd bedrijven begonnen, minstens”, zegt Hein van der Pasch. Hij is manager van Mercator, de broedstoof voor ondernemende studenten. Elk jaar beginnen zo’n 25 studenten een bedrijfje. Soms zijn dat ‘eenvoudige’ bedrijven zoals ict-ondernemingen die meteen aan de slag kunnen. Een van de oudste is AIA-software, twintig jaar geleden in Nijmegen ontstaan. GX is ook zo’n voorbeeld, net als Tunix en AT-computing. En dan zijn er de complexere ondernemingen. Complex omdat er jaren van noeste arbeid en onderzoek aan vooraf zijn gegaan. En omdat een investeerder nodig is met geld en geloof. In de bèta-medische markt duurt het namelijk vier, vijf, zes jaar voordat het bedrijf omzet genereert. Synthon is hét grote voorbeeld, een farmaciereus met ruim 1500 werknemers. Twintig jaar geleden opgericht door chemicus Jacques Lemmen. MercaChem, met 130 werknemers, is een andere, belangrijke speler, tien jaar geleden opgezet door de chemici Frank Leemhuis en Eelco Ebbers. Ook studenten met een talenachtergrond of een studie psychologie of geografie ontpoppen zich als ondernemers. Puntkomma, Laverbe en HDtt zijn Nijmeegse communicatiebureaus met Radboud-wortels. René Buck van het gelijknamige adviesbureau Buck Consultants studeerde ook in Nijmegen. Maar de oudste en bekendste onderneming is het GITP, het Gelders Instituut voor Toegepaste Psychologie. Vijftig jaar geleden begonnen wetenschappers met dit bureau voor loopbaanadvies, training en coaching aan de Berg en Dalseweg. De bedrijven die de afgelopen 25 jaar zijn voortgekomen zijn uit de Radboud Universiteit leveren nu meer dan vijfduizend banen op. Tien jaar geleden werkten er bij Philips-Nijmegen (nu NXP) nog even zo veel mensen. / Jacqueline van Ginneken Lees hier aflevering één en twee van deze lustrumserie