Rechters en politici bemoeien zich vaak met elkaars zaken. Dat leidt tot kritiek: het zou het functioneren van de rechtsstaat in gevaar brengen. Eerste Kamerlid Klaas de Vries, bijzonder hoogleraar in Nijmegen, noemde vorig jaar in zijn oratie de omgangsvormen tussen politici en rechters. Collega’s van de rechtenfaculteit reageerden daarop en samen organiseren ze nu een symposium over dit thema.

Organisator Hans den Tonkelaar, hoogleraar rechtspraak aan de Radboud Universiteit en vice-president van de rechtbank in Arnhem, geeft wat voorbeelden van die bemoeienis tussen beide ‘machten’: ‘Denk aan de zaak tegen de gezinsvoogd van Savanna, waarbij de Haagse rechtbank van leer trok tegen politici die zich over de zaak hadden uitgelaten. Of de zaak Saban B., waarin rechtstreeks kritiek op de rechters geuit werd. Maar andersom komen rechters ook op het terrein van politici, zoals toen ze zich mengden in de discussie over voorgenomen rechtspraak over de verhoging van de griffierechten.’ Den Tonkelaar vindt de bemoeienis over en weer niet wenselijk. ‘Politici en rechters hebben ieder eigen verantwoordelijkheden en ze moeten zich niet met elkaars zaken bemoeien. Als een politicus het oordeel van een rechter in twijfel trekt, gaat hij op de stoel van de rechter zitten. Als hij vragen stelt over de bruikbaarheid van de toegepaste wettelijke regel doet hij zijn eigen werk.’ Den Tonkelaar vraagt zich wel af of rechters die bemoeienis met hun oordeel soms zelf uitlokken doordat ze niet altijd heel duidelijk zijn in hun motivering. ‘Hoe dan ook, als de gescheiden machten zich over en weer teveel met elkaars werk bemoeien, kan het evenwicht in onze rechtsstaat verloren gaan.’

Bundel

Op het symposium, dat op donderdag 8 september in Den Haag zal plaatsvinden, spreken leden van de rechterlijke macht, wetenschappers, politici en journalisten zich uit over de vraag of er omgangsvormen tussen rechters en politici bestaan. En als die bestaan, hoe zien ze er dan uit? Sprekers zijn Tijn Kortmann, emeritus hoogleraar staats- en bestuursrecht, Herco Uniken Venema, president van de rechtbank Utrecht en Mies Westerveld, hoogleraar sociaal verzekeringsrecht en sociale rechtshulp aan de Universiteit van Amsterdam. Dagvoorzitter is Hans den Tonkelaar. Hun bijdragen, plus die van elf andere betrokkenen, verschijnen in een bundel die wordt uitgegeven door Kluwer.

Klik hier voor het programma.