Nu de Amerikaanse voorverkiezingen zijn gestart is de race naar het Witte Huis echt begonnen. De Republikeinen in de staat Iowa kozen gisteren Mitt Romney als hun gewenste presidentskandidaat. Het was een verrassend kleine overwinning: Romney bleef uitdager Rick Santorum maar acht stemmen voor. We vroegen hoogleraar Amerikanistiek Hans Bak de voorverkiezing te analyseren. ‘Ik zie Romney de voorverkiezingen niet verliezen, maar hem het presidentschap niet winnen.’ Toen Mitt Romney enkele maanden geleden aangaf voor de tweede keer een gooi te doen naar het presidentschap, was hij direct de favoriet om kandidaat te worden namens de Republikeinen. Toch is het lang geen gelopen race: hij bleef de relatief onbekende en extreem conservatieve Rick Santorum in Iowa maar acht stemmen voor. De Republikeinen lijken te aarzelen om voor Romney te kiezen. ‘Ze bekijken hem met enige argwaan. De echte Republikeinen vinden hem een klassieke East Coast politician, te gepolijst en niet conservatief genoeg’, zegt Hans Bak, hoogleraar Amerikaanse Literatuur en Cultuur. Midden Bak verwacht wel dat Romney het wordt. ‘De man heeft een solide politieke achtergrond, hij is gouverneur geweest, is ervaren. Zijn aantrekkingskracht op het midden, wat hem zwakt maakt in de Republikeinse staten, maakt hem uiteindelijk wel de beste Republikeinse kandidaat. Romney is in mijn ogen de enige kandidaat die een kans heeft om het tegen Obama op te nemen. Overigens hoop ik dat Obama gewoon wordt herkozen.’ Caucus Dat het nog spannend werd in Iowa is wellicht het gevolg van het vreemde systeem van de voorverkiezing, de caucus genaamd. ‘Het leeft daar enorm en komt heel dicht bij de gewone mens’, aldus Bak. ‘Het is geen kwestie van een biljet in de bus doen, mensen komen in discussiegroepjes in de town halls, kerken en soms zelfs woonkamers bij elkaar. Daar wordt gediscussieerd over de meest geschikte kandidaat en dat kan soms uren duren.’ Op het eind van de bijeenkomst wordt vervolgens in openbaarheid gestemd. Huiskamer Toen hij in 2003 via het Fulbright Programma een half jaar doceerde aan de universiteit in Iowa, maakte Bak de caucus van dichtbij mee. ‘Ik was uitgenodigd bij mensen thuis en liep daar John Edwards tegen het lijf. Die was op dat moment volop in de race voor de nominatie en ging van huiskamerbijeenkomst naar town hall om campagne te voeren. Dat kleinschalige campagnevoeren lijkt Romney niet zo te liggen. Straks, wanneer er meerdere verkiezingen tegelijk zijn en de schaalgrootte toeneemt, dan wordt vrij snel duidelijk wie het gaat worden.’ Super Tuesday De eerstvolgende voorverkiezing is op 10 januari in het noordoostelijke New Hampshire, een thuiswedstrijd voor Romney, die er ook een huis heeft. Op dinsdag 6 maart, door de Amerikanen Super Tuesday gedoopt, worden in tien staten tegelijk verkiezingen gehouden. Dan wordt waarschijnlijk de knoop definitief doorgehakt. / Mark Merks