Vissen hebben gevoel, net als wij. Maar hoe overtuig je het grote publiek daarvan? Die vraag stond gistermiddag centraal tijdens een ronde tafelbijeenkomst – met bordjes vis – in Ravenstein.

Ze waren er allemaal: de visonderzoekers, de viskweker, de viskok, de dierenbescherming, de medewerkers van instituten voor visserijonderzoek (ook die uit België), de voorzitter van de Nijmeegse dierexperimentencommissie, vertegenwoordigers van het ministerie van economische zaken en zo nog wat mensen die belang hebben bij een tevreden vis. Want het ging gistermiddag over het welzijn van vissen, met 60 procent van alle gewervelde dieren geen verwaarloosbare groep. Vissen roepen bij de meeste mensen geen warme gevoelens op. Ze zijn niet grappig of aaibaar. En dat is nu precies het probleem. Ze zijn net als mensen vrij stressgevoelig, maar niemand die het opvalt. Gert Flik, hoogleraar organismale dierfysiologie in Nijmegen, kan zich als geen ander inleven in vissen. Hij doet onderzoek naar stress bij vissen en ontdekte tal van stressfactoren, zoals de verhouding tussen licht en donker (vissen moeten óók lekker kunnen slapen), de hoeveelheid vissen in een bassin (niet teveel), de waterkwaliteit (beperk het stikstofafval) en geluidstrillingen (houd geen feestje naast de vissenkom). Al is de ene vissoort gevoeliger dan de andere. Flik is samen met zijn collega’s van de Universiteit Utrecht en Wageningen UR initiatiefnemer van de ronde tafelbijeenkomst. Ze willen het welzijn van de vis op de kaart zetten bij het grote publiek. Aan grote tafels in sfeervol Soeterbeeck discussiëren ze met de experts over obstakels en mogelijkheden. ‘We zullen als wetenschappers onze kennis goed moeten vertalen naar de mensen’, zegt neurobioloog Ruud van den Bos. Wat denk je bijvoorbeeld van een virtuele omgeving, waarin mensen tussen de vissen staan, brainstormt hij hardop. ‘Uitroepen van mensen worden dan vertaald in lichtflitsen waarop de vissen dan weer reageren. Dat moet een bijzondere ervaring zijn.’ Het grote publiek komt de vis vooral tegen op zijn bord. En het grootste deel van de vis die we eten is gekweekt. Onder omstandigheden die niet altijd ideaal zullen zijn, want richtlijnen voor de kweek bestaan niet. Elke kweker vindt zelf het wiel uit, beaamt Adri Bout van het Zeeuwse Seafarm. Maar Bout is er al langer achter dat vissenwelzijn ook voor de kweker belangrijk is. ‘Als je zorgt dat vissen het naar de zin hebben, dan zal de vis vanzelf beter presteren.’ Tevreden vissen eten meer, wat gevolgen heeft voor de groei en dus de opbrengst. Een checklist zodat kwekers het welzijn van de vissen beter kunnen controleren, zou volgens de experts een mooi begin zijn. / Martine Zuidweg